Një metodë e re për rehabilitimin e përkohshëm në rastet e agenesis të incizivëve lateralë te pacientët e rinj në rritje

Patrizia Lucchi, Marco Rosa, Walter Devoto, Angelo Putignano

HYRJE
Mungesa e një apo më shumë elementeve dentare, e njohur si hipodonci, ka qenë prej vitesh objekt i studimeve të shumta me një prevalencë shumë të ndryshueshme nga 2,2% në 15,6% (Hrahnen, 1956; Haavikko,1971; Ravn dhe Nielsen, 1973; Thialnder e Myberg, 1973; Bergstroem, 1977; Bredy et al., 1991; Gabri et al., 2001). Në vitin 2002 një studim norvegjez drejtuar nga Nordgarden et al. në një popullsi prej 9.532 individësh, ka dëshmuar një prevalencë të hipodoncisë prej 4,5% me një incidencë te femrat (5,1%) më të lartë se te meshkujt (4%). Nga të gjitha hipodoncitë e analizuara nga autorët (të përjashtuara agenesis të molarëve të tretë) dhëmbi që mungonte më shpesh rezultonte premolari i dytë mandibular, ndjekur nga incizivët lateral superior dhe nga premolarët e dytë superior, të dy me një kuotë prej 20%.
Agenesis e incizivëve lateral superior janë zakonisht ato që në pjesën më të madhe kërkojnë një vlerësim të kujdesshëm nga pikëpamja terapeutike për të përftuar një okluzion të qëndrueshëm dhe funksional si duke hapur si duke mbyllur hapësirat. Opsionet e shumta të trajtimit shkojnë nga mbyllja ortodontike e hapësirave te protezat tradicionale, në përdorimin e solucioneve adezive si Maryland fin me zëvendësim implantar të dhëmbit që mungon. Megjithatë, shumë shpesh pacientët paraqiten në moshë të re dhe kjo sjell probleme që lidhen me kohën e trajtimit. Nëse zgjedhja terapeutike përfshin mbylljen e hapësirave me spostimin e kaninëve të përhershëm në pozicionin e incizivëve lateral dhe të premolarëve për zëvendësimin e kaninëve, trajtimi mund të fillojë sapo këto kanë shpërthyer dhe të kompletohet që në adoleshencë. Në të kundërt, nëse zgjidhet që të hapen hapësirat pra të mbahet hapësira agenetike për qëllime protetike dhe/ose implantare, në mënyrë të forcuar trajtimi do të kompletohet në kohë më të gjatë. Pritja e stabilizimit të rritjes do të sjellë në fakt nevojën për të kryer një protezë provizore qoftë kjo e lëvizshme me pllaka të lëvizshme apo fikse me ura adezive.
Në zgjedhjen ortodontike për mbylljen e hapësirave, kufizim përbën vështirësia e vetë mekanikës ortodontike, që nënkupton rrëshqitjen përpara të të gjithë sektorëve medio-lateral. Dhe kjo akoma më shumë në rastin e agenesis monotalterale, për shkak se incizivi lateral i pranishëm është shpesh mikrodontik, konoid dhe me një rrënjë të shkurtër. Një ndihmesë e vlefshme në këtë sens është sot e përfaqësuar nga ankorimi skeletor me mini vida ortodontike TAD (Temporary Anchorage Devices). Bëhet fjalë për vida të vogla që kur futen në mënyrë vestibulare apo palatale mundësojnë përshpejtimin dhe thjeshtimin e kontrollit të ankorimit në spostimet dentare duke qartësuar të gjitha lëvizjet e mbetura të padëshirueshme që lidhen me forcat ortodontike që ushtrohen. Shpesh janë vida me gjatësi të reduktuar me rend 6-9 mm, të futura në strukturën kockore dhe për të cilat nuk parashikohet asnjë integrim kockor.
Në 2009 Göllner et al. propozuan një aplikim alternativ të këtij dispozitivi me qëllim rehabilitimin e përkohshëm të elementeve të humbur nga traumat dentare. Qëllimi i punës aktuale është pikërisht të dëshmojmë një rast klinik me një sistematikë që është larg krijimit të një zgjidhje përfundimtare, megjithatë ofron një sërë avantazhesh në zëvendësimin provizor të elementeve agenetike me një raport kosto/përfitim me interes domethënës, mbi të gjitha te adoleshentët në pritje të maturimit ideal kockor për një zëvendësim implanto-protetik final. Megjithatë mund të përfaqësojë një alternativë të vlefshme dhe te pacientët e rritur me të njëjtin qëllim, kur për shembull do të ishte e nevojshme "vendosja e një proteze" provizore në pritje të integrimit kockor.

RASTI KLINIK
Një paciente e re në moshën 11 vjeçare paraqitet pranë nesh për një konsultë ortodontike. Vogëlushja paraqet agenesis të incizivit lateral superior të djathtë (1.2) dhe një konoid në pozicion 2.2 (fig. 1 dhe 2). Prania e një okluzioni të mirë në sektorët medio-lateral dhe pajtueshmëria e dobët e pacientes me kërkesat e prindërve shtyjnë ortodontin që të priret për një terapi ortodontike të limituar me optimizimin e ingranazhit (fig. 3-5) para rikonstruksionit provizor të elementit konoid 2.2 me rezinë kompozitë. Në një moment të parë kryhet rehabilitimi provizor nëpërmjet cementimit të një strukture metalike të shkrirë, me fashat e cementuara me elementet 1.6, 2.6 dhe 1.2 në shtrirje (fig. 6).

Fig. 1 Buzëqeshja e pacientes para vëzhgimit

Fig. 2 Fotografi ekstra orale para trajtimit ordotontik

Fig. 3 Faza fillestare e trajtimit ortodontik pas rikonstruksionit të elementit konoid 2.2

Fig. 4 Faza e ndërmjetme e trajtimit ortodontik: mund të vërehet një përmirësim neto i klasës kanine me pasojë krijimin e hapësirës së përshtatshme me qëllim zëvendësimin e elementit 1.2

Fig. 5 Debonding i harkatave

Nëse nga pikëpamja e qëndrueshmërisë kjo përfaqëson një zgjedhje optimale, manovrat e higjienës rezultojnë të pamjaftueshme për të garantuar shëndetin e indeve dentare. Në moshën 17 vjeçare programohet kështu zëvendësimi i elementit 1.2 me ankorimin e tij me mini vida ortodontike të futura në "safe zone" palatale. Zgjedhja për të futur vidat në një zonë të tillë ponderohet në lidhje me nevojën për të zotëruar kockë efikase për qëndrueshmërinë primare të vetë vidave dhe me kërkesën për të futur dy vida me qëllim minimizimin e efekteve rrotulluese të vetë strukturës që lidhet me lëvizjet mastikatore. Futja e vidave 8 mm (PSN, Germany), paraprirë nga një mini infiltrim i anestetikut lokal, ndodh pa maskë kirurgjikale dhe mbi strukturë, të ndërtuar pas marrjes së gjurmës në alginat me kapa transferimi të pozicionit dhe vidhoset në distancë prej 5 ditësh nga futja e vetë vidave (fig. 7-9). Në seancën e radhës parashikohet ribalancimi i dimensioneve të elementit 1.2 me përdorimin e një sistemi udhëzues me rikonstruksion nëpërmjet guaskave në rezinë prepolimerizuese (Componeer, Coltène/Whaledent AG, Switzerland) përpara gingivektomisë (fig. 10-12). Kjo lejon optimizimin e rezultateve estetike finale për sa ka të bëjë si me dimensionet e elementeve si me harkun e kufirit gingival fig. 13 dhe fig 14 a,b). Follow-up pas 36 muajsh tregon një integrim të mirë të elementit "protetik" dhe të konoidit të rikonstruktuar (fig. 15).

Fig. 6 Pamja okluzale e protezës provizore me perforim të molarëve të parë permanent.

Fig. 7 Pamja okluzale e mini vidave ortodontike të futura në pozicion vertikal në qiellzë

Fig. 8 Veçanti të strukturës metalike dhe të elementit protetik në model

Fig. 9 Veçanti të strukturës metalike të vidhosur në zgavrën e gojës: paraqitet e dukshme se si manovrat e higjienës orale mund të kryen lehtësisht me përdorimin e furçës interdentare.

Fig. 10 Veçanti e shënimit të indeve të buta para gingivektomisë

Fig. 11 Izolimi i zonës operatore pas gingivektomisë dhe para vendosjes së këllëfit në rezinë për restaurimin përfundimtar

Fig. 12 Situata post operatore menjëherë pas cementimit të këllëfit në rezinë të prepolimerizuar

Fig. 13 Integrimi i restaurimeve pas heqjes së digës

Fig. 14 a Veçanti të restaurimeve dhe të harqeve të kufirit gingival

Fig. 14 b Veçanti të restaurimeve dhe të harqeve të kufirit gingival

Fig. 15 Follow-up pas 36 muajsh

KONKLUZIONE
Zëvendësimi i elementeve që mungojnë në rastet e agenesis përfshin pasoja estetike dhe funksionale me rëndësi të konsiderueshme. Nëse i dedikohet riparimit apo mbylljes së hapësirave, për mjekun nuk bëhet fjalë asnjëherë për raste të thjeshta, mbi të gjitha për aspekte që lidhen me "zonën e tranzicionit" midis indeve të forta dhe të buta. Megjithatë nëse pacienti vjen për vizitë klinike në moshë të re, zëvendësimi provizor i elementit që mungon sjell një komplikim të mëtejshëm. Vendosja e mini vidave ortodontike si sistem stabilizues i elementeve protetike provizore mund të ofrojë një kompromis të mirë për këtë qëllim, me mundësinë për ta mbajtur për kohë të gjata dhe me vështirësi të limituara operative.

Përktheu: Erjola Taga