Impakti psikologjik dhe në cilësinë e jetës gjatë trajtimeve ortodontike fikse

Studimet e literaturës raportojnë se malokluzionet skeletore dhe dentare janë të lidhura ngushtë, përveç vështirësive të përtypjes dhe me vështirësi në shqiptim dhe fonetikë dhe ndikojnë negativisht në estetikën e fytyrës, duke gjeneruar në shumë pacientë një impakt emocional me vetëvlerësim të ulët, duke reduktuar socializimin dhe duke përkeqësuar cilësinë e jetës që lidhet me kushtet e shëndetit oral (OHRQoL). Ja përse shumë persona kërkojnë një trajtim ortodontik, në kërkim të një estetike më të mirë faciale, për riparimin e funksionit okluzal dhe për zgjidhjen e vështirësive psikosociale, të gjitha këto përkthehen në një përmirësim të OHRQoL, një objektiv i rëndësishëm i trajtimit ortodontik.
Të vlerësosh ndryshimet e OHRQoL gjatë trajtimit ortodontik, duke thelluar njohjen e vështirësive të përtypjes, të shqiptimit dhe ato estetike, me të cilat pacientët përballen gjatë trajtimit ortodontik, mund të ndihmojë ortodontët dhe stomatologët që të trajtojnë këto pacientë me vëmendje më të madhe.
Në një studim prospektiv të publikuar në Journal of Oral Rehabilitation të nëntorit 2017, shqyrtohet pikërisht kjo temë.

Studimi është kryer në Departamentin e Ortodoncisë së Universitetit të Yonsei (Seoul, Republika e Koresë), midis tetorit 2013 dhe marsit 2017. Janë marrë në konsideratë 66 të rritur (30 meshkuj, 36 femra, mosha mesatare 24 · 2 ± 5,2 vjeç). Çdo pacienti i është kërkuar që të plotësojnë pyetjet e versionit korean të Inventarit të Gjendjes së Ankthit, të shkallës së vetëvlerësimit, të gjendjes depresive të Zung, të shkallës së vetëbesimit të Rosenberg, të testit subjektiv të kapacitetit të konsumimit dhe të përtypjes së 5 ushqimeve kyçe të përcaktuara (testi KFIA, kapaciteti i përtypjes së sepjeve të thara, karota krudo, kikirikëve, kube të vegjël rrepe të bardhë si kube karamelesh) dhe të profilit të impaktit të shëndetit oral (OHIP- 14K) në kohën fillestare para fillimit të trajtimit ortodontik (T0), 12 muaj pas fillimit të trajtimit (T1) dhe në fund të trajtimit ortodontik pas heqjes së aparatit (T2).

Kriteret e përfshirjes kanë qenë si më poshtë:
• mosha > 18 vjeç
• trajtimi maksilar dhe mandibular i fiksuar i plotë, me ose pa ekstraksion të premolarëve
• pacientë që nuk i mungojnë dhëmbët përveç molarëve të tretë
• mungesa e anomalive të rënda dhëmb-fytyrë si çarja buzë-qiellzë
• asnjë nevojë për kirurgji ortodontike-gnatologjike
• mungesa e çrregullimeve apo simptomave temporomandibulare domethënëse
• shëndet i mirë i përgjithshëm pa kushte mjekësore të tilla që të kërkojnë hospitalizimin në 3 muajt e fundit
• mungesa e kushteve që do të kërkonin konsulencë psikologjike ose konsum të antidepresivëve ose ansiolitikëve që të mund të influenconin drejtpërdrejt në shëndetin psikologjik dhe në cilësinë e jetës
Pacientët që kanë kërkuar një trajtim ortodontik në dy faza, ata me shëndet të keq periodontal, ata që kishin kryer më parë ortodonci apo trajtim ortognatik dhe pacientët me karies dentare të patrajtuar janë përjashtuar nga studimi.

Autorët kanë përftuar rezultatet e mëposhtme.
Të gjitha variablat kanë ndryshuar në intervalet e ndryshme kohore të vlerësuara. Vetëbesimi ka rezultuar se reduktohet në mënyrë domethënëse gjatë trajtimit ortodontik (koha T1), me një rritje të veçantë të pikëve të shqetësimit psikologjik dhe të socializimit. OHIP- 14K është rritur gjatë trajtimit ortodontik. Nuk janë hasur ndryshime domethënëse në pikët e pyetësorëve para dhe pas trajtimit ortodontik. Pikët totale të OHIP- 14K kanë rezultuar të jenë të lidhura pozitivisht me ankthin dhe depresionin, negativisht me vetëbesimin dhe testin KFIA në kohën T0. OHIRQoL ka rezultuar i përkeqësuar me shtimin e zgjatjes së trajtimit.
Rezultatet e këtij studimi kanë provuar se cilësia e jetës në marrëdhënien me shëndetin oral (OHRQoL) gjatë një trajtimi ortodontik të fiksuar përkeqësohet njëkohësisht me zhvillimin e shqetësimeve psikologjike dhe sociale nga ana e pacientëve në lidhje dhe me moshën e pacientit, me shëndetin psikologjik dhe me funksionin mastikator vetë-referues. Megjithatë pas përfundimit të trajtimit dhe heqjes së aparatit cilësia e jetës dhe e aspekteve psikologjike dhe sociale e këtyre pacientëve rikthehen pozitive si në kohën fillestare, para fillimit të ortodoncisë, duke rikthyer vetëbesimin dhe kushtet psikologjike dhe sociale në nivelin e kohës fillestare madje dhe të përmirësuara.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Odontoiatria33

Për më tepër:
Choi, J.-Y. Cha, K.-J. Lee, H.-S. Yu, C.-J. Hwang. Changes in psychological health, subjective food intake ability and oral health-related quality of life during orthodontic treatment. Journal of oral rehabilitation Volume 44, Issue 11 November 2017 Pages 860-869

Përktheu: Erjola Taga