Rekomandimet e SHBA për radiologjinë në stomatologji

Nga Lara Figini

Diagnostikimi me anë të imazheve, një argument shumë i diskutuar në këtë periudhë, është një pjesë thelbësore e praktikës klinike stomatologjike. Çdo profesionist dëshiron që të përdorë rrezatimin në mënyrë të sigurt dhe efikase.
National Council on Radiation Protection and Measurements (NCRP) në SHBA ka marrë iniciativën që të vendosë rekomandime për mbrojtjen nga rrezatimi dhe për sigurinë, duke u endur nga centralet bërthamore në imazherinë mjekësore duke përfshirë diagnostikimin për imazhet dentare.
Është përpiluar raporti NCRP n. 177, mbi temën e mbrojtjes nga rrezatimi në stomatologji dhe imazherinë orale apo maksilo-faciale, që është publikuar në dhjetor 2019, duke u integruar më pas në raportin NCRP n. 145 në 2003.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një koment të publikuar në JADA në tetor 2020, autorët kanë evidentuar rekomandimet më të rëndësishme për praktikën klinike stomatologjike të nxjerra nga raporti i ri NCRP n. 177, që vjen nga zgjerimi i imazherisë dixhitale dhe nga përshtatja e shpejtë e imazherisë intraorale të lëvizshme përveç tomografisë së kompjuterizuar cone-beam (CBCT).
Raporti NCRP n. 177 përbëhet nga 62 rekomandime dhe autorët e këtij komenti të publikuar në JADA kanë përmbledhur kryesoret.

Imazhet radiografike duhet të jenë marrë vetëm pasi është ekzaminuar historia e pacientit, është kryer një ekzaminim klinik, janë riekzaminuar imazhet e mëparshme dhe është vendosur nevoja diagnostikuese për imazherinë (Rekomandimi 11). Marrja e imazheve radiografike në bazë të një planifikimi kohor ose në bazë të rimbursimit të sigurimeve nuk është koherente me praktikën bashkëkohore. Imazhet radiografike konsiderohen të nevojshme vetëm për t'ju përgjigjur një kërkese diagnostikuese.
Kur është e nevojshme që të merret një imazh, është detyrë e profesionistit që të përdorë teknikat që e bëjnë dozën më të ulët të arritshme në mënyrë të arsyeshme (ALARA). Ndërmjet teknikave të kolauduara si ALARA renditet kolimacioni drejtkëndor i imazheve intraorale, që merret qoftë me aparatura fikse qoftë me aparatura të lëvizshme, që duhet të konsiderohet një domosdoshmëri sepse redukton dozën e absorbuar nga pacienti me rreth 50% për imazh (Rekomandimi 39).
Është e detyrueshme që të mbrohet tiroidja e pacientit kurdo që interferon me ekzaminimin radiografik (Rekomandimi 19), sidomos te fëmijët, sepse janë shumë më të ndjeshëm ndaj kancerit të tiroides që shkaktohet nga rrezatimet krahasuar me adultët. Edhe pse është konsideruar e diskutueshme nga disa, përparësja mbrojtëse nuk konsiderohet e nevojshme për shkak të aparaturave dhe teknikave moderne të imazherisë (si kolimacioni drejtkëndor dhe receptorët e shpejtë të imazheve).
Aparaturat e lëvizshme të imazherisë intraorale (një metodë e shkëlqyer dhe shumë e dobishme për të marrë imazhet nga pacienti në rastin e kurimit, salla operative kur nuk ka njësi radiografike fikse apo të lëvizshme dhe situatave të tjera kur nuk janë të disponueshme njësi radiografike konvencionale të montuara ose të lëvizshme) paraqesin disavantazhe të ndryshme: si p.sh., shtritja e njësisë dhe receptorit të imazhit është e vështirë pa një pajisje drejtuese të rrezeve, ofron më shumë mundësi kontaminimi të kryqëzuar dhe nëse nuk përdoret në mënyrë të përshtatshme shton dozën për profesionistin. Prandaj, njësitë e lëvizshme nuk duhen konsideruar të zëvendësueshme me njësitë fikse që vendosen në mur apo në tavan në një klinikë private.
Kur janë të nevojshme informacionet radiografike transversale, imazheria CBCT shpesh është një alternativë, me dozë më të ulët, ndaj tomografisë së kompjuterizuar me multidetektor mjekësor tradicional (Rekomandimi 52). Në mënyrë koherente me principin ALARA, duhet të merren imazhet CBCT duke përdorur fushën vizive më të vogël dhe faktorët teknikë më të ulët në përpjestim me fushën diagnostikuese (Rekomandimi 53). Edhe pse CBCT është një mjet i rëndësishëm në fushën stomatologjike, nuk duhet të përdoret si mënyrë primare për prodhimin e bite-wing të simuluar, panoramike ose imazhet cefalometrike (Rekomandimi 54).
I gjithë personeli që përdor CBCT duhet të jetë udhëzuar në mënyrën e duhur dhe i stërvitur për përdorimin e saktë të pajisjes, veçanërisht përsa i përket kritereve të zgjedhjes dhe protokolleve të teknikës ALARA për studime të ndryshme të imazherisë (Rekomandimet 60 dhe 61). Zhvillimi i shpejtë i instrumenteve CBCT të reja dhe të përmirësuara kërkon një formim të vazhdueshëm për përdorimin e saktë të tyre dhe për interpretimin e imazheve të kërkuara (Rekomandimi 62).
Fëmijët janë në risk më të madh sesa adultët për shkak të niveleve më të larta të proliferimit qelizor. Fëmijët nuk mund të trajohen si adultë të vegjël. Përdorimi i kritereve të selektimit të përshtatshëm dhe teknikave të espozimit "në masën e fëmijëve" është thelbësor në këtë grup-moshë vulnerabël (Rekomandimi 21), veçanërisht me imazherinë CBCT.

Konkluzione
Raporti NCRP n. 177 i ofron stomatologëve rekomandime të detajuara të bazuara në evidencë, një tekst mbështetjeje dhe shtojca të gjera, me qëllimin që të ndihmojë dhe të ofrojë diagnostikim më të mirë për imazhet me mbrojtjen maksimale të pacientëve dhe personelit.
Ky raport trajton edhe fusha të tjera të diskutuara specifikisht në këtë koment ndërmjet të cilave pajisjet mbrojtëse, rolin e ekspertit të kualifikuar, vlerësimet e shërbimeve të aparaturave, nivelet e referimit diagnostikues, dozat dhe pyetjet e tjera teknike, si edhe konsideratat shtesë në zonat e imazherisë ekstraorale, të CBCT-së, të garancisë dhe të kontrollit të cilësisë, të instruksioneve dhe të formimit, të administrimit dhe të rregullimeve. Sigurisht, të gjithë profesionistët duhet të respektojnë normativat ose ligjet e shteteve të tyre.

Për më shumë informacione:
Lurie AG, Kantor ML. Contemporary radiation protection in dentistry. Recommendations of National Council on Radiation Protection and Measurements Report No. 177. J Am Dent Assoc 2020 Oct;151(10):716-9.e3.

Përktheu: Valbona Spahia