Efektet e radiografive dentare te gratë shtatzëna

Nga Lara Figini

Të dhënat e fundit të literaturës kanë konfirmuar se më pak se gjysma e grave shtatzëna ende i nënshtrohen kujdesit profesional të shëndetit oral për shkak të shqetësimeve për sigurinë e embrionit ose fetusit të tyre dhe frikës nga pajisjet dentare, edhe pse higjiena dhe shëndeti i duhur oral gjatë shtatzënisë është thelbësor.

Pothuajse 85.7% e mjekëve obstetër-gjinekologë nuk e ekzaminojnë kurrë zgavrën e gojës së pacienteve të tyre gjatë kontrolleve rutinë dhe as nuk i nxisin pacientet shtatzëna që të shkojnë te dentisti për kontrolle parandaluese apo për kujdesin e nevojshëm dentar.

Një nga shqetësimet kryesore të dhëmbëve te gratë shtatzëna është marrja e rrezeve x intraorale. Siguria e radiografisë dentare të kryer te pacientet shtatzëna ka qenë një temë polemike që nga vitet 1960.

Pragu i dozës për defektet deterministe të lindjes ose abortit spontan është afërsisht 200 mikrosievert-µSv (ku 1 mSv = 1000 µSv). Duhet të theksohet se skanimi më i lartë në tomografinë e kompjuterizuar me rreze konike është 212 µSv dhe ai i një serie me gojë të plotë (FMX), duke përdorur filmin me shpejtësi D dhe kolimacionin e rrumbullakët, është 388 µSv.

Në fakt, në literaturë është shkruar pak për ndikimin e radiografisë dentare dhe efekteve të saj te gratë shtatzëna dhe problemeve që ajo mund te sjellë në mitër.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një përmbledhje, e cila do të publikohet së shpejti në Journal of the American Dental Association, autorët kanë përmbledhur dhe konsoliduar të dhënat e literaturës gjatë periudhës 1957-2021 në lidhje me efektet që mund të ketë rrezatimi jonizues dentar te një paciente shtatzënë.

Vlerësimi i kritereve u krye në bazë të disponibilitetit, plotësisë, cilësisë, rëndësisë, teknikës (d.m.th. radiografia dentare), aktualitetit (d.m.th. pacienteve shtatzëna) dhe përdorshmërisë.
Këto rezultate u filtruan më pas në bazë të të dhënave sasiore dhe cilësore si dhe në bazë të periudhës (dekada në kuadrin historik).

Rishikimi përfundimtar mori në konsideratë studimet e grupit, rishikimet sistematike, metaanalizat, raportet e rasteve dhe rishikimet e tjera narrative.

Rezultatet

Kur bëhet në mënyrë korrekte, sasia e rrezatimit jonizues të prodhuar gjatë procedurave radiografike dentare është aq e ulët sa nuk ka gjasa të arrijë pragun teratogjenik. Pra, rrezatimi jonizues i dhëmbëve nuk ka mundësi të shkaktojë defekte të lindura në mitër, sepse është zbuluar se ka një efekt determinist (jo-stokastik).

Të dhënat nga ky rishikim tregojnë se radiografia e nevojshme dentare është e sigurt në çdo fazë të shtatzënisë, me kusht që të sigurohen pajisje adekuate të sigurisë dhe të përdoren siç duhet.

Konkluzionet

Nga të dhënat në këtë rishikim, të cilat duhet të konfirmohen në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se radiografitë e nevojshme dentare janë të sigurta në çdo fazë të shtatzënisë, me kusht që të përdoren pajisje adekuate të sigurisë.

Implikimet klinike

Komisioni Rregullator Bërthamor i SHBA-ve ka rekomanduar një ekspozim total të embrionit ose fetusit gjatë shtatzënisë jo më shumë se 5 mSv (5000 mikroSv).

Dihet që nga vitet 1970 se doza e rrezatimit të marrë nga pacientët amerikanë gjatë ekzaminimeve dentare është më pak se 1 mikroSv, e cila është minimale në krahasim me atë të vizitave të tjera te mjeku (200 mikroSv).

Pavarësisht këtyre të dhënave nga burime të besueshme, hezitimet e stomatologëve për të kryer radiografi dentare te gratë shtatzëna mbeten dhe në thelb ky ngurrim lind nga frika nga paditë, mosmarrëveshjet e përgjegjësisë dhe mungesa e trajnimit dhe udhëzimeve të duhura në shkollat dentare.

Zgjidhja e këtij problemi është që dentisti të kontaktojë gjinekologun e pacientes përpara trajtimit dentar dhe gjinekologët dhe dentistët të punojnë së bashku për të zhvilluar plane trajtimi për të rivendosur shëndetin oral të gruas shtatzënë.

Rezultatet e këtij rishikimi vërtetojnë se sasia e rrezatimit jonizues të prodhuar gjatë procedurave radiografike dentare është aq e ulët sa nuk ka mundësi të arrijë pragun teratogjenik.

Prandaj, stomatologët mund të mbështeten në udhëzimet aktuale të sigurisë së rrezatimit jonizues dentar për të marrë vendime më të informuara dhe më të suksesshme për të ofruar kujdes adekuat të shëndetit oral për pacientet shtatzëna.

Për më shumë informacion
Caroline K. Flagler, Christopher M. Troici, Sonali A. Rathore. A historical review of the effects of dental radiography on pregnant patients. J Am Dent Assoc 2022;16:S0002-8177(22)00366-X.