Rehabilitimi protetik te të moshuarit

Humbja e dhëmbëve ka një ndikim negativ në aftësinë përtypëse, kushtëzimin e zgjedhjeve dietike dhe, rrjedhimisht, në gjendjen nutricionale.

Ushqyerja e pamjaftueshme te të moshuarit lidhet me shumë sëmundje sistemike kronike, duke përfshirë sëmundjet intestinale, sëmundjet kardiovaskulare, osteoporozën, sarkopeninë dhe rënien konjitive; për rrjedhojë, restaurimi funksional i përtypjes me rehabilitim protetik është i një rëndësie themelore.

Pacientët e moshuar me edentulizëm të pjesshëm, në pjesën më të madhe, trajtohen me proteza parciale të lëvizshme (RPD); megjithatë, disa prej tyre e kanë të vështirë të tolerojnë RPD-të, duke përjetuar siklet dhe duke e konsideruar procesin e të përtypurit shum impenjues, veçanërisht kur proteza duhet të zëvendësojë një numër të madh dhëmbësh natyralë.

Një tjetër klinik shqetësim është se RPD-të mund të rrisin mundësitë për zhvillimin e kariesit dhe sëmundjeve periodontale te dhëmbët e mbetur, veçanërisht ata ngjitur.

Për këto arsye është prezantuar koncepti i rehabilitimit me harqe të reduktuara, i cili synon t'u sigurojë pacientëve një denticion funksional prej 10 njësive në okluzion. Studimet në literaturë sugjerojnë se kur sistemi mastikator është restauruar në 10 njësi në okluzion, pacientët kanë funksion oral jo optimal por të mjaftueshëm dhe rehati.

Shqetësimet fillestare rreth aftësisë së kufizuar të përtypjes ose rritjes së rrezikut të çrregullimeve të nyjeve temporomandibulare (TMD) ose rritjes së konsumimit të dhëmbëve te pacientët me ASD rezultuan të pabaza.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim klinik të botuar në "Journal of Dentistry", autorët kanë vlerësuar nëse rehabilitimi i harkut dentar të reduktuar (SDA) është një alternativë e mirë ndaj rehabilitimit protetik konvencional me proteza të pjesshme të lëvizshme (RPD) te të moshuarit, duke respektuar vlerat ushqyese dhe faktorët ekonomikë.

Një total prej 92 studimesh u përfshinë për analizën e plotë dhe dy RCT të kualifikuara u morën në konsideratë për nxjerrjen dhe analizimin e të dhënave. Kërkimi i literaturës u krye duke përdorur bazat e mëposhtme elektronike të të dhënave: PubMed-MEDLINE, Embase-CENTRAL për të identifikuar studimet që krahasojnë rezultatet nutricionale dhe ekonomike te të rriturit pjesërisht edentulë të rehabilituar me terapi konvencionale me hark të plotë RPD krahasuar me ata të rehabilituar sipas konceptit të harqeve dentare të reduktuara SDA.

Nga analiza u përjashtuan studimet me më pak se 10 pjesëmarrës për grup dhe studimet ku pacientët nuk iu nënshtruan kontrolleve vijuese.

Rezultatet

Dy studime raportuan të dhënat nutricionale dhe njëri dha informacion mbi përfitimet ekonomike, duke krahasuar rehabilitimin me hark të shkurtër të SDA dhe rehabilitimin protetik konvencional me protezat e pjesshme të lëvizshme në harqe të plota.

Nuk u regjistruan dallime domethënëse në statusin nutricional të pacientëve të rehabilituar duke përdorur konceptin SDA krahasuar me atë të pacientëve të rehabilituar tradicionalisht me RPD të plotë të harkut. Kostot më të larta u theksuan në grupin RPD krahasuar me grupin SDA.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të gjejnë konfirmim në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se rehabilitimi dentar me harqe të reduktuara është një alternativë e arsyeshme ndaj rehabilitimit protetik konvencional, ndërkohë që është më i lirë dhe nuk e sakrifikon statusin nutricional të subjekteve të përfshira.

Implikimet klinike

Dentisti mund ta konsiderojë rehabilitimin e harkut të reduktuar SDA një koncept trajtimi të mundshëm te të moshuarit, veçanërisht te ata me një pamje klinike komplekse dhe financa të kufizuara.

Një nga kufizimet kryesore të këtij rishikimi sistematik ishte se nuk mund të kryhet asnjë metaanalizë dhe për këtë arsye vlerësimi i efektit të trajtimit është i kufizuar. Kjo sugjeron që nevojiten studime të mëtejshme për të ekzaminuar në mënyrë adekuate rezultatet mbi statusin nutricional dhe kostot e trajtimit që lidhen me dy llojet e ndërhyrjeve.

Për më shumë informacion:

Nils Funke, Nicolas Fankhauser, Gerald J. Mckenna, Murali Srinivasan. Impact of shortened dental arch therapy on nutritional status and treatment costs in older adults: a systematic review. J Dent giugno 2023;133:104483.