Përse përtypja e çamçakëzit pa sheqer redukton pllakën bakteriale? Cilët janë më efektiv?

Lara Figni

Pllaka bakteriale njihet si agjenti etiologjik kryesor për sëmundjen periodontale dhe kariesin dentar. Bakteri Streptococcus mutans, gjendet zakonisht në pllakën e dhëmbëve të njeriut dhe përbën llojin kryesor që lidhet me kariesin dentar [Loesche 1986, Selwitz 2007].
Çamçakëzi njihet si një plotësues për higjienën orale për shkak të vetive të tij për të nxitur fluksin e pështymës, përveç se të rriti pH e pllakës. Përtypja e çamçakëzit pa sheqer pas vakteve promovon rimineralizimin e smaltit dhe redukton normën e Streptococcus mutans. Ksilitoli është një substancë e klasifikuar si polialkool, ose sheqer që vjen nga alkooli, dhe përdoret gjerësisht si ëmbëlsues jo kariogjen, sepse nuk është i fermentueshëm nga shumica e baktereve orale [Trahan 1995].

Ksilitoli ka një normë ëmbëlsimi të ngjashme me atë të sheqerit, por përmban 40% më pak kalori:
• Sheqeri i zakonshëm: 4 kalori për gram
• Ksilitoli: 2,4 kalori për gram
Studime të ndryshme kanë treguar që ksilitoli mund edhe të reduktojë pllakën dentare dhe specifikisht numrin e Streptococcus mutans qoftë in vivo qoftë in vitro. Në vitet e fundit është futur një përbërje e re, fosfopeptide kazeinë - kalcium fosfat amorf (CPP-ACP) që duket se zotëron veti të shkëlqyera antikariogjene (Walker 2006). Në një studim të Shila et al. të publikuar te Journal of Conservative Dentistry krahasohen efektet kariogjene të dy çamçakëzëve: njëri me ksilitol dhe tjetri që përmban CPP-ACP. Autorët e këtij studimi kanë marrë në shqyrtim 60 të rinj (37 vajza, 23 djem) studentë të stomatologjisë që kishin një shëndet të mirë, midis moshës 20 dhe 25 vjeç. Kriteret e përjashtimit ishin çfarëdo lloj gjendjeje orale, mjekësore ose mendore anormale (duke përfshirë alergjitë e mundshme ndaj qumështit dhe kushte shëndetësore që lidhen me veshkat), individët me një histori trajtimesh me fluor ose antibiotikë sistemikë për një periudhë 4 javore përpara fillimit të studimit. Janë përjashtuar individët me një përdorim të përditshëm të produkteve të qumështit me ksilitol ose të çamçakëzëve Recaldent dhe individët që paraqisnin lezione karioze të patrajtuara ose shenja klinike të gingivitit ose sëmundjes periodontale.

60 studentët e përfshirë në studim janë zgjedhur në mënyrë të rastësishme për të marrë njërin nga trajtimet: (A) Çamçakëz që përmban CPP-ACP; (B) që përmban ksilitol. Individët e grupit eksperimental duhet të konsumonin çamçakëz 3 herë në ditë, pas çdo vakti për një periudhë 3 javore. Janë mbledhur mostra të pështymës së pastimuluar 0 ose 1 ditë pas marrjes së fundit të çamçakëzit kur ka përfunduar periudha 3 javore. Janë klasifikuar nivelet e Streptococcus mutans. Rezultatet janë si më poshtë:
Të gjithë individët kanë treguar nivele të dallueshme të Streptococcus mutans në kohën bazë dhe nuk ka pasur diferenca statistikore të rëndësishme midis grupeve në kohën 0. Nivelet e Streptococcus mutans një ditë pas periudhës së ndërhyrjes 3 javore kanë rezultuar të reduktuara në mënyrë të konsiderueshme (P<0,05) në krahasim me kohën 0 tek të dyja grupet A dhe B. Grupi A ka treguar një reduktim më të madh statistikisht të Streptococcus mutans te përshtyma në krahasim me grupin e trajtuar me çamçakëz me ksilitol.
Përtypja çdo ditë e çamçakëzëve që përmbajnë CPP-ACP dhe ksilitol redukton në mënyrë të konsiderueshme nivelin e baktereve të pështymës Streptococcus mutans në zgavrën e gojës. Në mënyrë të veçantë çamçakëzët që përmbajnë CPP-ACP mund të reduktojnë nivelin e baktereve në mënyrë të konsiderueshme më shumë se ajo që është verifikuar nga përtypja e çamçakëzëve që përmbajnë ksilitolin.

Nën kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore shkencore e Odontoiatria33

Bibliografia:
- Loesche WJ. Role of Streptococcus mutans in human dental decay. Microbiol Rev. 1986;50:353-80
- Selwitz RH, Ismail AI, Pitts NB. Dental caries. Lancet. 2007;369:51-9
- Trahan L. Xylitol: A review of its action on mutans streptococci and dental plaque - its clinical significance. Int Dent J. 1995;45(1 Suppl 1):77-92
- Walker G, Cai F, Shen P, Reynolds C, Ward B, Fone C, et al. Increased remineralization of tooth enamel by milk containing added casein phosphopeptide-amorphous calcium phosphate. J Dairy Res. 2006;73:74-8.
- Shila Emamieh, Yosra Khaterizadeh, Hossein Goudarzi, Amir Ghasemi, Alireza Akbarzadeh Baghban, Hasan Torabzadeh The effect of two types chewing gum containing casein phosphopeptide-amorphous calcium phosphate and xylitol on salivary Streptococcus mutans J Conserv Dent. 2015 May-Jun; 18(3): 192-195.

Përktheu: Valbona Spahia