Menaxhimi i pacientëve që marrin në mënyrë kronike barna antikoagulante ose antitrombocitare përfaqëson një sfidë te rëndësishme në procedurat dentare për shkak se këta pacientë janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj gjakderdhjeve të zgjatura. Procedurat e higjienës orale te një pacient të pakoaguluar mund të shkaktojnë gjakderdhje, e cila mund të jetë shqetësuese si për pacientin ashtu edhe për praktikuesin, veçanërisht në rastin e procedurave të tilla si heqja e gurëve nën gengiva dhe rrafshimi i rrënjës.
Probabiliteti për të përjetuar komplikime të gjakderdhjes ndikohet nga lloji i antikoagulantit dhe doza e barit të administruar.
Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një studim të botuar në BMC Oral Health, autorët kanë ekzaminuar kohëzgjatjen e gjakderdhjes të lidhur me administrimin e antikoagulantëve të ndryshëm dhe antitrombociteve gjatë seancave profesionale të higjienës dentare, duke përdorur një test të modifikuar Ivy të përshtatur me kontekstin oral. Nëntëdhjetë e tre pacientë u përzgjodhën në mënyrë rastësore për t'iu nënshtruar procedurave të higjienës orale profesionale.
Debridimi gjatë higjienës orale u krye duke përdorur instrumente mekanike me ultratinguj dhe vendet e gjakderdhjes u vlerësuan dhe u trajtuan me presion të butë me garzë sterile. U regjistrua edhe koha kur gjakderdhja u ndërpre. Pacientët u ndanë në gjashtë grupe në bazë të administrimit të medikamenteve:
Grupi i kontrollit: pacientët që nuk morën asnjë antikoagulant ose antitrombocitar
Grupi DTI: pacientët që morën barna direkte për të frenuar trombinën (dabigatran)
Grupi AntiXa: pacientët që morën barna frenuese të drejtpërdrejtë të faktorit Xa (endoxaban, apixaban, rivaroxaban)
Grupi VKA: pacientët që morën barna antagoniste të vitaminës K (warfarin, acenokumarol)
Grupi SAPT: pacientët që morën terapi antitrombocitare një herë në ditë (acid acetilsalicilik ose klopidogrel)
Grupi DAPT: pacientët morën terapi antitrombocitare dy herë në ditë (acid acetilsalicilik dhe klopidogrel)
Koha e gjakderdhjes u mat në sekonda dhe vlerat mesatare u vlerësuan midis grupeve të ndryshme. Dallimet midis grupeve u hetuan me testin Kruskal Wallis i ndjekur nga korrigjimi post-hoc i Dunn-it për krahasime të shumëfishta ose ANOVA dykahëshe e ndjekur nga post-hoc e Dunnett.
Rezultatet
Pacientët në grupin e kontrollit kishin kohën më të ulët të gjakderdhjes, 50s, të ndjekur nga AntiXa (98), SAPT (105), DTI (120), DAPT (190) dhe VKA (203). Një ndryshim statistikisht domethënës u gjet midis grupit të kontrollit dhe grupeve DTI (p=0.004), VKA (p<0.001), DAPT (p<0.001).
Konkluzionet
Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të konfirmohen në studime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se ekziston një rrezik i shtuar i gjakderdhjes së zgjatur te pacientët që marrin veçanërisht barna antagoniste të vitaminës K (VKA) dhe në terapi antitrombocitare dy herë në ditë (DAPT).
Implikimet klinike
Gjakderdhja te pacientët e trajtuar me antikoagulantë dhe agjentë antitrombocitar nuk interferon në seancat e higjienës orale. Periudha optimale për trajtimin dentar të këtyre pacientëve duhet të jetë 2-3 orë para dozës tjetër, pa qenë nevoja e pezullimit të përkohshëm të barit.
Për më shumë informacion:
Effect of different anticoagulants and antiplatelets on intraoral bleeding time during professional oral hygiene session Paolo Pesce, Ludovica Pin, Daniele Pin, Francesco Bagnasco, Lorenzo Ball , Gaetano Isola , Paolo Nicolini e Maria Menini