Fibromatoza gingivale e trashëguar: rast klinik

Hyrje
Hipertrofia gingivale është një fenomen patologjik shpesh i shkaktuar si efekt anësor nga disa barna sistemike si anti-epileptikët, kalcium-antagonistët dhe imunosupresorët apo mund të lidhet me faktorë të trashëgueshëm.
Gjendja mund edhe të bëjë pjesë në një konkluzion sindromik shumë preciz si në disa raste të dismorfizmave kranio-faciale, deformimeve kongjenitale të zgavrës së gojës apo fibromatozave të përgjithshme.
Një hipertrofi gingivale "e vërtetë" mund të përcaktohet në mënyrë më korrekte si fibrimatoza gingivale, sepse nga pikëpamja histopatologjike mbizotëron grumbullimi i indit lidhor fibroz. Fibromatoza gingivale është një rritje e lokalizuar apo e përgjithshme e indit gingival e karakterizuar nga një zgjerim dhe nga një grumbullim i indit lidhor, kryesisht i përbërë nga kolagjeni i llojit I me praninë rastësore të një rritje të numrit të qelizave, në përgjithësi shkaktuar nga proliferimi i fibroblasteve. Në këtë artikull autorët paraqesin një rast të fibromatozës gingivale të trashëgueshme kuruar me një terapi kirurgjikale të asistuar nga laseri.

Diskutim
Fibromatoza gingivale e trashëgueshme (HGF) është një hiperplazi fibroze jo inflamatore beninje, e rrallë me progresion të ngadaltë që prek gingivën maksilare dhe mandibulare dhe shfaqet në përgjithësi njëkohësisht me eruptimin e dhëmbëve permanent (më rrallë se ata të përhershëm) apo madje mund të shfaqet në lindje. Indi gingival mbetet në ngjyrë rozë dhe me strukturë të fortë dhe fibromatoza karakterizohet nga fakti se është asimptomatike dhe jo hemorragjike.
Manifestohet në formën e gungave nodulare apo të lëmuara në nivelin e indeve gingivale me ashpërsi të ndryshueshme. Mund të jetë e izoluar, me transmision autosomal dominues apo të jetë pjesë e një sindrome. HGF është thjesht një çrregullim i izoluar edhe pse në disa raste mund të lidhet me ndryshime sindromike si hipertrikoza dhe prapambetja mendore. Nga pikëpamja epidemiologjike të dyja gjinitë mund të preken njëlloj dhe incidenca është 1:175.000.
Rritja gingivale fillon vetëm me eruptimin e dhëmbëve permanent, megjithëse mund të zhvillohet dhe gjatë eruptimit të dhëmbëve të qumështit. Është parë se prania e elementeve dentare rezulton e nevojshme pasi një gjendje e tillë zvogëlohet deri sa zhduket me humbjen e tyre. Edhe pse metabolizmi i indit periodontal influencohet nga hormonet seksuale, asistojnë ndaj një rritje të hiperfibromatozës sidomos gjatë adoleshencës.

Klinikisht HGF mund të shfaqet e përhapur apo e lokalizuar në një zonë specifike në përgjithësi në nivelin e tuberozitetit maksilar dhe të gingivës vestibulare përreth molarëve inferiorë. Pacienti i prekur nga një patologji e tillë shfaq probleme të tipit estetik dhe funksional: diastema, pozicionim i keq dentar, mbajtja e zgjatur e dhëmbëve të qumështit, vonesë në eruptim, cross dhe open-bite. Gjithashtu fryrja gingivale mund të favorizojë akumulimin e pllakës bakteriale duke çuar në fillimin e periodontitit, përthithjes kockore dhe halitosis.

Rasti klinik
Pacienti M.F 12 vjeç, paraqitet pranë nesh i shoqëruar nga e ëma që ishte shqetësuar pasi nuk shikonte shfaqjen e dhëmbëve të përhershëm të gjysmë harkadës maksilare dhe mandibulare sx.
Nga anamneza familjare rezultonte se dhe i ati kishte pasur një situatë të ngjashme në fëmijëri.
Kryhet testi radiografik dhe nga ortopantomografia konfirmohet prania e të gjithë elementeve dentare permanente. Në testin objektiv elementet dentare të gjysmë harkadave superiore dhe inferiore të dx janë plotësisht të eruptuara përveç 1.3 në fazë eruptimi. Gjysmë harkadat maksilare dhe mandibulare të sx nuk paraqesin elemente dentare por një gingivë hipertrofike dhe fibromatozë me ngjyrë rozë (fig. 1).
Në bazë të të dhënave të përftuara dyshohet një kuadër i fibromatozës gingivale të trashëguar dhe këshillohet një protokoll terapeutik i kirurgjisë së asistuar nga laseri për heqjen e indit gingival fibromatoz dhe zbulimi i elementeve dentare të impaktuar në mukozë.
Pasi ka marrë dhe firmosur konsentin e informuar, pacienti i nënshtrohet ndërhyrjes kirurgjikale në dy kohë: në fillim të harkadës inferiore dhe më pas në distancë prej 4 javësh, të asaj maksilare.
Ndërhyrja është kryer me anestezi lokale pleksus me mepivakaine hidroklorur dhe adrenalinë 1:100.000 dhe incizioni i indit gingival që duhet hequr është kryer me laser CO2 (E1.En., Firenze, Itali) duke përdorur parametrat e mëposhtëm: fuqia 5 vat në modalitet të vazhdueshëm dhe të përqendruar.
Siç mund të shihet nga fig. 2 dhe 3, incizioni është preciz, pa gjakrrjedhje dhe në fund të gingivektomisë nuk ka nevojë për sutura.
Shërimi i plotë ndodh në harkun e 2 javëve.

Fig. 1 Pamje laterale intra-orale

Fig. 2 Incizion i indit gingival fibromatoz nëpërmjet laserit CO2 (fuqia 5 vat).

Fig. 3 Zbulimi i elementeve dentare të ndodhura në zonën latero-posteriore mandibulare majtas

Konkluzione
Në marrëveshje me autorë të ndryshëm koha më e mirë për të ndërhyrë në mënyrë kirurgjikalë është kur dhëmbët permanent kanë eruptuar, për shkak se risku i rishfaqjes është i lartë nëse ndërhyhet më para. Megjithatë në disa raste të vonosh ndërhyrjet terapeutike mund të shkaktojë efekte domethënëse për pacientin: keq pozicionim dentar, vonesë në eruptimin e dhëmbëve permanent, vështirësi në përtypje dhe në shqiptim, pasoja të karakterit estetik me probleme psikologjike për pacientët dhe familjarët.
Nga eksperienca jonë nëse pacienti ka probleme psikologjike dhe interferenca me funksionet normale, trajtimi kirurgjikal duhet të kryhet sapo individi rezulton bashkëpunues dhe me një higjienë të mirë orale.
Në çdo rast lloji i terapisë varet nga ashpërsia e hiperfibromatozës:
- Nëse rritja gingivale është minimale, heqja e gurëzave profesionale dhe një higjienë orale korrekte mund të jenë të mjaftueshme.
- Nëse rritja gingivale është e ndjeshme nevojitet që të procedojmë në mënyrë kirurgjikale. Ndër teknikat e ndryshme kirurgjikale (tehu i ftohtë, bisturia elektrike, kirurgjia laser) autorët kanë zgjedhur kirurgjinë laser me një laser me CO2 për avantazhet e shumta që ky paraqet.

Përktheu: Erjola Taga