Kryerja e ndërhyrjeve të kirurgjisë orale në mëngjes. Një studim holandez konfirmon që procesi i koagulimit është më i shpejtë

Nga Lara Figini

Hemorragjia post-ekstraktive ose post-kirurgjikale, e përkufizuar si gjakrrjedhja e vazhdueshme për më shumë se 8-12 orë pas ekstraksionit dentar ose një ndërhyrjeje të kirurgjisë orale, është një komplikacion i shpeshtë në klinikën dentare me një incidencë që mund të arrijë deri në 26%.

Pas ekstraksionit të një dhëmbi (ose një ndërhyrjeje çfarëdo të kirurgjisë orale) çlirohet faktori indor ekstravaskular (TF) nga endoteli i dëmtuar. TF është vërejtur si iniciuesi kryesor i kaskadës së koagulimit.

Më pas kohëzgjatja e gjakrrjedhjes post-ekstraktive është shumë e ndryshme në pacientë të ndryshëm, në aktivitetin e koagulimit përveç influencës së niveleve të faktorëve të koagulimit në gjak, komorbitetit dhe cilësisë së teknikës së hemostazës së vënë në veprim nga dentisti mund të ndërhyhet edhe në ndryshimet e induktimit të TF salivar.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një studim in vitro, të publikuar në Research and Practice in Thrombosis and Haemostasis në korrik 2018 është vlerësuar ndryshueshmëria në prodhimin e trombinës (TG) të induktuar nga pështyma tek individët e shëndetshëm. Analiza e TG është kryer sipas metodës së kalibruar të trombinografisë së automatizuar (CAT). Pështyma e holluar, e marrë nga individë të shëndetshëm në tre momente të ditës - në mëngjes, pasdite dhe në darkë - i është shtuar plazmës normale (NPP) në mungesë apo prani të antitrupave anti-TF.

Rezultate
Është observuar një ndryshueshmëri e gjerë interindividuale në TG e induktuar në pështymë. Është zbuluar se prodhimi i trombinës TG e induktuar nga pështyma rritej në mënyrë të konsiderueshme në mëngjes ((167±40 nmol/L trombinë) në krahasim me pasditen (124±39 nmol/L trombinë) dhe darkën (123±38 nmol/L trombinë). Ky variacion ditor nuk i atribuohej stimulimit gingival apo dëmtimit të induktuar nga larja e dhëmbëve me furçë. Përveç kësaj, shtimi i antitrupave anti-TF heq TG e induktuar nga pështyma, duke treguar varësinë nga TF.

Konkluzione
Nga të dhënat e nxjerra nga ky studim është identifikuar një ritëm ditor në aktivitetin e TF së pështymës që mund të ketë implikime për ekstraktimin e dhëmbëve dhe kirurgjisë orale. Kjo lejon që të dilet në përfundimin që kryerja e procedurave kirurgjikale në mëngjes të japë një koagulim më të shpejtë.

Implikimet klinike
Në bazë të rezultateve të këtij studimi, që sidoqoftë duhen konfirmuar me punime të tjera analoge, është e këshillueshme që të kryhen ndërhyrje të kirurgjisë orale në mëngjes ose të paktën pasdite herët, në mënyrë që të kemi një koagulim më të mirë. Studimet e ardhshme duhet të hetojnë edhe lidhjen e mundshme ndërmjet TF së pështymës dhe përgjigjes klinike (pra gjakrrjedhja post-ekstraktive) dhe të vlerësohet një marrëdhënie e mundshme me gjendjen bakteriale orale.

Për më tepër:

• Yu Y, Gool E, Berckmans RJ et al. Extracellular vesicles from human saliva promote hemostasis by delivering coagulant tissue factor to activated platelets. J Thromb Haemost 2018;16:1153-63.
• van der Vorm LN, Brouwers JEI, Mondria C, de Laat B, de Groot PG, Remijn JA. Salivary tissue factor induces thrombin generation in a diurnal rhythm. Res Pract Thromb Haemost 2018 Jul 20;2(4):757-61.

Përktheu: Valbona Spahia