Të dhënat nga një studim amerikan mbi gërryerjen e dhëmbëve dhe mbi ushqimet që janë më të dëmshme për to

Nga Lara Figini

Roli i një diete të pasur me substanca acide në zhvillimin e gërryerjes së dhëmbëve është gjithnjë e më shumë një objekt studimi. Dy revizione të fundit sistematike kanë konfirmuar që konsumi i pijeve të gazuara lidhet me gërryerjen e dhëmbëve, ndërsa përsa i përket pijeve dhe ushqimeve të tjera acide të dhënat nga literatura janë ende të diskutueshme (Li, 2012; Salas, 2014).

Përveç kësaj deri më tani nuk i është kushtuar shumë kujdes karakteristikave të tjera të rëndësishme të dietës, siç janë kohët dhe kohëzgjatja e ekspozimit të dhëmbëve ndaj substancave ose pijeve acide.

Gjithashtu është e rëndësishme të marrim në konsideratë që:
• Dieta e vakteve kryesore përgjithësisht është e përzier (përmban ushqime acide por edhe bazike që veprojnë si agjentë zbutës.
• Sasia dhe cilësia e fluksit të pështymës së stimuluar gjatë vaktit luan një rol të rëndësishëm në zbutjen e acideve.

Një studim i fundit rast-kontroll, për shembull, ka zbuluar që konsumimi i frutave acide ndërmjet vakteve lidhet me erozionin e dhëmbëve, ndërsa konsumi i frutave gjatë vaktit nuk lidhet me të dhe që konsumimi i pijeve acide lidhet me gërryerjen e dhëmbëve pavarësisht nga koha e konsumimit (O'Toole, 2017).

Në fund disa studime transversale kanë dalë në përfundimin që konsumimi i pijeve acide përpara gjumit lidhet më së shumti me erozionin e dhëmbëve.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një studim të publikuar në Journal of Public Health Dentistry në qershor 2018 hetohet lidhja ndërmjet tipeve të ndryshme dhe kohëve të konsumimit të ushqimeve acide dhe gërryerjes dentare në një popullsi adulte.

Autorët kanë nxjerrë të dhënat nga 3586 adultë, nga mosha 18 vjeç e lart, që kanë marrë pjesë në National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES) ndërmjet vitit 2003 dhe 2004. Janë grumbulluar dhe analizuar të dhënat mbi katër tipe ushqimesh dhe pijesh acide (fruta, lëngje frutash, pije alkoolike dhe pije joalkoolike të gazuara) dhe mbi kohët e konsumit (vakte të plota VS vakte të ndërmjetme, të përkufizuar në bazë të përqindjes së raportit energjik total të marrë dhe orës së ditës).

Gjendja e gërryerjes (e moderuar apo e rëndë) është vlerësuar në bazë të numrit të sipërfaqeve dentare të dëmtuara.

Rezultate
Konsumimi gjatë vakteve i pijeve joalkoolike të gazuara lidhet me gërryerjen e dhëmbëve, ndërsa konsumimi i frutave, lëngjeve të frutave dhe pijeve alkoolike nuk lidhet me të.

Konsumi i pijeve joalkoolike të gazuara gjatë vakteve, nga të dhënat e këtij studimi, duket se është i vetmi faktor që lidhet në mënyrë konstante me gërryerjen e dhëmbëve, pavarësisht nëse flitet për vakte të plota apo vakte të ndërmjetme.

Konkluzione
Nga rezultatet e këtij studimi është parë që konsumi i rregullt i pijeve joalkoolike të gazuara gjatë vakteve lidhet me gërryerjen e dhëmbëve që mund të jetë e moderuar ose e rëndë në popullsinë adulte amerikane.

Kohëzgjatja e vakteve në fakt (vakte të plota VS vakte të ndërmjetme, kohë më e gjatë VS më e shkurtër e kontaktit acide/dhëmbë) nuk ndikon në shfaqjen e gërryerjeve të dhëmbëve.

Implikime klinike
Të dhënat e këtij studimit duhet të konfirmohen me rezultate të tjera të studimeve analoge.

Për më tepër:
• Li H, Zou Y, Ding G. Dietary factors associated with dental erosion: A meta-analysis. PLoS One 2012;7:e42626.
• Salas MM, Nascimento GG, Vargas-Ferreira F, Tarquinio SB, Huysmans MC, Demarco FF. Diet influenced tooth erosion prevalence in children and adolescents: results of a meta-analysis and meta-regression. J Dent 2015;43(8):865-75.
• O'Toole S, Bernabe E, Moazzez R, Bartlett D. Timing of dietary acid intake and erosive tooth wear: A case-control study. J Dent 2017;6:99-104.
• Al-Zwaylif LH, O'Toole S, Bernabé E. Type and timing of dietary acid intake and tooth wear among American adults. J Public Health Dent 2018 Jun;78(3):214-220.

Përktheu: Valbona Spahia