Demineralizimi i smaltit: pijet me sojë versus qumështi i lopës

Nga Lara Figini

Pijet me bazë soje janë gjithnjë e më të promovuara si një alternativë e shëndetshme e qumështit të lopës, por nga të dhënat që gjenden në literaturë evidentohen vetitë e ndryshme antikariogjene dhe buferike në zgavrën orale në krahasim me qumështin e lopës.

Vetitë antikariogjene të qumështit të lopës janë njohur disa vite më parë dhe vijnë si pasojë e kazeinës proteinike, kalciumit të biodisponueshëm dhe joneve të fosfatit inorganik që përmban.

Studimet e literaturës nënvizojnë se kazeina e qumështit përmban mbetje fosfat-silici në grupe [-Ser (P)-Ser (P)-Ser (P)-Glu-Glu] që stabilizojnë fosfatin e kalciumit amorf duke gjeneruar komplekse që lidhen me sipërfaqen e dhëmbit duke ofruar një burim jonesh kalciumi dhe fosfati të biodisponueshme për të ndihmuar ruajtjen e saturimit mineral të smaltit duke inhibuar kështu demineralizimin dhe duke promovuar rimineralizimin.

Pijet me bazë soje janë një emulsion i qëndrueshëm i ujit, vajit, proteinave dhe kripërave minerale. Janë një burim lecitine, izoflavonesh (estrogjenë me steroide) dhe vitamine E, nuk përmbajnë laktozë, kanë më pak yndyrna të ngopura dhe kanë pothuajse të njëjtën përmbajtje proteinike të qumështit. Megjithatë, zakonisht kanë sakarozë dhe/ose glukozë të shtuar për të përmirësuar vetitë organoleptike.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një studim klinik in situ në double blind, të randomizuar dhe transversal, të pranuar dhe të disponueshëm online nga 22 qershori 2019 në Journal of Dentistry, autorët kanë krahasuar përmbajtjen minerale të smaltit dentar pas konsumit të qumështit të lopës ose një pijeje me sojë.

Pllakat e smaltit human me lezione karioze janë përgatitur dhe inseruar në aparatura intraorale të vendosura nga vullnetarë që kanë konsumuar 200 ml qumësht lope ose një pije me bazë soje për 60 sekonda një herë në ditë për 15 ditë. Thellësia e lezioneve karioze të smaltit dhe përmbajtja minerale janë analizuar nëpërmjet mikroradiografisë transversale.

Kampionet e pështymës janë grumbulluar menjëherë pasi janë konsumuar pijet dhe janë zbuluar nivelet e kalciumit, fosfatit inorganik dhe fluorurit. Të dhënat janë analizuar statistikisht duke përdorur një model linear të përzier.

Rezultate
Nga të dhënat e këtij studimi ka dalë që thellësia e lezioneve karioze nën sipërfaqen e smaltit është rritur me 7,1 ± 2,0 μm dhe përmbajtja minerale është zvogëluar me 47 ± 22 vol% min. μm pas konsumit të pijeve me sojë, duke indikuar një farë demineralizimi.

Pas konsumit të qumështit të lopës thellësia e lezioneve rezulton e zvogëluar me 7,6 ± 3,5 μm dhe përmbajtja e mineraleve është rritur me 202 ± 43 vol% min.μm, duke indikuar një farë remineralizimi. Rezultatet ishin shumë të ndryshme (p<0,001) ndërmjet 2 pijeve.

Nivelet e fluorurit kanë rezultuar të ngjashme te kampionet e pështymës për të dyja pijet, megjithatë nivelet e kalciumit dhe fosfatit inorganik për grupin që kishte konsumuar qumësht lope ishin në mënyrë të konsiderueshme më të larta (p<0,02) në krahasim me ato të grupit të sojës.

Konkluzione
Nga të dhënat e këtij studimi, që duhet të konfirmohen me punime të tjera analoge, mund të dalim në përfundimin se konsumi i rregullt dhe i zgjatur i pijeve me bazë soje predispozon ndaj një demineralizimi të smaltit të dhëmbëve, ndërsa konsumimi i rregullt dhe i zgjatur i qumështit të lopës favorizon remineralizimin.

Implikime klinike
Edhe pse pijet me bazë soje janë promovuar si alternativa të shëndetshme të qumështit të lopës, sheqeri i shtuar dhe biodisponueshmëria e tyre e ulët e kalciumit i bëjnë më kariogjene sesa qumështi i lopës.

Për më tepër:
• Shen P, Walker GD, Yuan Y, Reynolds C, Stanton DP, Fernando JR, Reynolds EC. Effects of soy and bovine milk beverages on enamel mineral content in a randomized, double-blind in situ clinical study. Journal of Dentistry, disponibile online dal 22 giugno 2019.
• Dashper SG, Saion BN, Stacey MA, Manton DJ, Cochrane NJ, Stanton DP, Yuan Y, Reynolds EC. Acidogenic potential of soy and bovine milk beverages. J Dent 2012;40:736-41.

Përktheu: Valbona Spahia