Trajtimi stomatologjik i pacientėve nė terapi kronike me antikoagulantė ėshtė i pranishėm kudo nė praktikėn mjekėsore sepse antikoagulantėt janė ndėr klasat mė tė zakonshme tė barnave tė dhėnė me recetė nė tė gjithė botėn.
Terapia kronike me antikoagulantė nė rastin e procedurave dentare kirurgjikale ēon nė njė farė risku pėr gjakrrjedhje, qė kundėrshtohet nga mundėsia e iktusit, embolisė pulmonare, infarktit dhe fenomeneve tė tjerė embolikė lokalė ose sistemikė kurdo qė agjentėt antikoagulantė ndėrpriten pėr tė kryer manovrat kirurgjikale dentare.
Tipologjia e kėrkimit dhe modaliteti i analizės
Nė njė studim tė publikuar nė Jada nė korrik 2019, autorėt ilustrojnė interferimet e mundshme qė kėto barna antikoagulante kanė me barnat e tjera qė jepen nga stomatologėt, cilat janė manovrat qė stomatologu mund tė ndjekė me qetėsi pa ndėrprerė antikoagulantin, sa risk ka pėr gjakrrjedhje dhe cilat manovra hemostatike nevojiten nė rastin e gjakrrjedhjes sė tepėrt.
Rezultate
Nė tabelėn 1 janė ilustruar klasat e barnave antikoagulante, indikacionet e tyre dhe interferencat me barnat e dhėnė nga stomatologu.
Tab. 1 Klasat e antikoagulantėve, indikacionet e tyre dhe ndėrveprimet me barnat e tjera
Indikacionet | Ndėrveprimet me barnat stomatologjike | |
Antagonistė tė vitaminės K | Fibrilacioni atrial reumatik Valvulat kardiake Tromboza Kundėrindikacionet me barna tė ngjashme | Antibiotikė Klindamicina Amoksicilina Amoksicilina dhe acidi klavulanik Doksiciklina Cefalexin Metronidazoli Makrolidet Analgjezikėt Karbamazepina Okskarbazepina NSADs |
Antikoagulantėt oralė tė drejtpėrdrejtė Apixaban (Eliquis) Rivaroxaban (Xarelto) Dabigatran (Pradaxa) Edoxaban (Savaysa, Lixiana) | Fibrilacioni atrial jo valvular Tromboza venoze jo pėr shkak tė tumorit apo trombofilisė sė rėndė | Antibiotikė Eritromicina Klaritromicina Analgjezikė Karbamazepina NSADs |
Heparina me peshė tė ulėt molekulare Tinzaparina (Innohep) Dalteparina (Fragmin) Enoxaparin (Lovenox) | Tromboza ose profilaksia nė shtatzėni Tromboza nga tumori | Analgjezikė NSADs |
Sipas udhėzimeve kryesore, stomatologėt nė pėrgjithėsi mund tė kryejnė njė trajtim dentar tė vogėl qė pėrfshin 1 apo 2 esktraktime dentare jo komplekse nga pikėpamja kirurgjikale, procedurat protetike (si proteza fikse dhe tė lėvizshme, apo kurorat dhe urat), pozicionimin e implanteve, procedurat endodontike, biopsitė e indeve tė buta, mbushjet dhe restaurimet dentare, ndėrhyrjet periodontale qė nuk nxisin gjakrrjedhje tė madhe tek indet e buta te pacientėt qė i nėnshtrohen terapisė antikoagulante pa e ndėrprerė dhe pa u konsultuar me mjekun qė i ka dhėnė terapinė.
Edhe pse stomatologėt mund tė kryejnė pjesėn mė tė madhe tė procedurave dentare nė prani tė antikoagulimit terapeutik, mund tė jepen paralajmėrime pėr minimizimin e gjakrrjedhjes periproceduriale.
Pėr pjesėn mė tė madhe tė pacientėve qė marrin antikoagulantė, ėshtė e mjaftueshme njė hemostazė lokale me kompresion nėpėrmjet njė garze. Nėse kjo nuk ėshtė e mjaftueshme mund tė marrim masa tė mėtejshme, ndėrmjet tė cilave qepja, djegia, celuloza e oksiduar (Surgicel, Ethicon), sfungjerė tė absorbueshėm (Gelfoam, Pzifer) dhe ngjitės fibrine.
Nėse problemi vazhdon, stomatologu mund tė pėrdorė barna antifibrinolitikė si acidi tranexamic dhe acidi ε-aminocaproic pėr parandalimin apo trajtimin e tij.
Acidi tranexamic paraqet edhe njė formulim me 5% tė administruar si njė kolutor oral me 5 ml 5-10 minuta pėrpara procedurės stomatologjike dhe nga 3-4 herė nė ditė pėr 1 apo 2 ditė pas procedurės.
Konkluzione dhe implikime klinike
Stomatologėt mund tė kryejnė pjesėn mė tė madhe tė procedurave dentare nė mėnyrė tė sigurt pavarėsisht nėse pacientėt janė apo jo nė terapi me antikoagulantė.
Duke njohur klasat e zakonshme tė antikoagulantėve, duke inkorporuar strategji pėr tė minimizuar gjakrrjedhjen dhe duke kuptuar se nė cilėn mėnyrė barnat e dhėnė zakonisht nga stomatologu ndėrveprojnė me antikoagulantėt janė hapat thelbėsore pėr tė praktikuar njė asistencė tė sigurt dhe tė plotė.
Pėr mė tepėr:
Kaplovitch E, Dounaevskaia V. Treatment in the dental practice of the patient receiving anticoagulation therapy. J Am Dent Assoc 2019 Jul;150(7):602-8.
Pėrktheu: Valbona Spahia