A paraqesin trajtimet dentare një faktor risku për transmetimin e hepatitit C?

Nga Lara Figini

Hepatiti C (HCV) është një infeksion viral që godet përafërsisht 71 milionë persona në të gjithë botën, me më shumë se 1 milion infeksione të reja çdo vit. Parandalimi primar dhe identifikimi i faktorëve të riskut për transmetimin mbeten mënyrat thelbësore për të reduktuar prevalencën e sëmundjes.

Nëse nga njëra anë administrimi i barnave në rrugë intravenoze, ekspozimi shëndetësor (për shembull, për transfuzionet e gjakut dhe trajtimet kirurgjikale) dhe kryerja e tatuazheve apo piercing janë konsideruar faktorë risku për transmetimin e HCV, nga ana tjetër ka procedura transmetimi që mbeten të diskutueshme.

Duke qenë se manovrat stomatologjike shpesh lidhen me procedurat kirurgjikale dhe ato të gjakrrjedhjes, është e arsyeshme që të hetohet mundësia e transmetimit të HCV gjatë këtyre procedurave.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një rishikim, të publikuar në Journal of Clinical and Translational Hepatology në dhjetor 2019, autorët kanë kryer një kërkim bibliografik, sipas një strategjie kërkimi të vendosur më parë, nëpërmjet Medline/PubMed, Scopus dhe Google Scholar për të gjitha studimet rast-kontroll, studimet hetuese, sondazhet dhe studimet observuese (të publikuara nga viti 2000) që do të ekzaminonin kurat stomatologjike si faktor risku për transmetimin e HCV.

Studimet që analizonin bashkë-infektivitetin me viruse të tjera, si ai i imunodeficiencës humane, janë përjashtuar nga analiza përfundimtare. Nga një kërkim fillestar bibliografik janë identifikuar 1180 dorëshkrime, të cilët janë reduktuar në 34 studime pas aplikimit të kritereve të përfshirjes. Tetë dorëshkrime të tjera janë hequr pas aplikimit të kritereve të përjashtimit.

Të gjitha punimet janë ndarë më pas në bazë të rajoneve gjeografike të origjinës dhe janë analizuar.

Rezultate
12 nga 26 studime që kanë përmbushur kriteret e përfshirjes kanë pasur një lidhje ndërmjet kurave stomatologjike dhe infeksionit nga HCV. Pesë nga studimet kanë treguar të dhëna në nivel kombëtar, dymbëdhjetë kanë ekzaminuar popullsitë urbane, shtatë studime të popullsive rurale dhe dy kanë analizuar një popullsi të përzier urbano-rurale.

Gjashtëmbëdhjetë studime kanë përdorur popullsitë adulte në sondazhin e kampioneve (dy nga këto kanë ekzaminuar gratë në shtatzëni me kujdes, një studim ka marrë në pyetje vetëm adultë me moshë më të madhe se 60 vjeç dhe një studim tjetër ka ekzaminuar ekskluzivisht profesionistët shëndetësorë adultë), gjashtë studime kanë përdorur një sondazh të përzier me adultë dhe fëmijë dhe katër kanë hetuar fëmijët.

Konkluzione
Nga të dhënat e nxjerra nga ky rishikim, që duhet të konfirmohen me punime dhe studime të tjera analoge, mund të dalim në përfundimin se te vendet në zhvillim mungesa ose përdorimi i papërshtatshëm i protokolleve të përshtatshme të higjienës, dezinfektimi ose steriliteti dhe formimi i dobët i profesionistëve shton riskun e transmetimit të HCV gjatë kurave stomatologjike.

Ndërsa në shtetet e zhvilluara, trajtimet stomatologjike nuk duket se paraqesin një faktor risku të rëndësishëm për transmetimin e HCV (me përjashtim për pacientët që përdorin drogë në rrugë intravenoze) edhe pse përdorimi i papërshtatshëm dhe ripërdorimi i anestetikëve gjatë procedurave paraqesin një risk të rrallë të mundshëm për transmetimin viral.

Implikime klinike
Ndërkohë që opsionet terapeutike për HCV vazhdojnë të evoluojnë dhe të përmirësohen, parandalimi primar mbetet thelbësor për kalimin e sëmundjes.

Masat paraprake standarde gjatë kurave stomatologjike mbeten thelbësore për reduktimin e riskut të transmetimit të HCV qoftë për pacientët qoftë për profesionistët.

Këto masa paraprake përfshijnë përdorimin e saktë të pajisjeve mbrojtëse, si maskat dhe dorezat, pastrimin e ambientit, përdorimin dhe sterilizimin në mënyrën e duhur të pajisjeve mjekësore që ripërdoren dhe përdorimin e ageve njëpërdorimshe.

Vëmendje të veçantë duhet t'i kushtohet trajtimeve dentare në popullsitë me risk të lartë, si të burgosurit dhe pacientët e prekur nga virusi i imunodeficiencës humane, apo tek ata që paraqesin norma më të larta të infeksionit nga HCV.

Për më tepër: Averbukh LD, Wu GY. Highlights for dental care as a hepatitis C risk factor: a review of literature. J Clin Transl Hepatol 2019 Dec 28;7(4):346-51.

Përktheu: Valbona Spahia