Parandalimi i transmetimit të β-koronavirus (2019-nCoV) në klinikat dentare

Nga Lara Figini

Një vatër pulmoniti emergjente e pati origjinën në qytetin e Wuhan në fund të dhjetorit 2019. Infeksioni nga pulmoniti është përhapur me shpejtësi në Wuhan në pjesën më të madhe të provincave si edhe në 24 vende të tjera.
Organizata Botërore e Shëndetësisë ka deklaruar një emergjencë shëndetësore të shqetësimeve ndërkombëtare për këtë epidemi globale në datën 30 janar 2020. Simptomat klinike tipike të pacientëve që vuajnë nga β-koronavirus (2019-nCoV) janë temperatura, kolla dhe mialgjia ose lodhja (me TC të toraksit anormal) dhe simptomat më pak të zakonshme janë prodhimi i sekrecioneve, dhimbje koke, hemoptizë dhe diarre.

Ky agjent i ri infektiv ka probabilitet më të madh që të godasë meshkujt më të moshuar duke shkaktuar sëmundje të rënda respiratore. Rrugët më të zakonshme të transmetimit nCoV përfshijnë transmetimin direkt (kollë, teshtima dhe transmetimin nëpërmjet inhalimit të spërklave) dhe transmetimin me anë të kontaktit (kontakti me membranat dhe mukozat orale, nazale dhe okulare).

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Një studim shkencor kinez, përveç përshkrimit të detajuar të karakteristikave të këtij virusi të ri dhe mënyrave të tij të transmetimit, rekomandon masat e kontrollit të infeksioneve në klinikën dentare për të shmangur transmetimet nga personi në person në klinikat dentare dhe në spitale. Kryerja e kurave stomatologjike në mënyrë të pashmangshme sjell riskun e infeksionit nga 2019-nCoV për shkak të specificitetit të procedurave stomatologjike, që lidhen me raportin e ngushtë ndërmjet personave, ekspozimin e vazhdueshëm ndaj pështymës, gjakut dhe likideve të tjera trupore apo manipulimin e instrumenteve të mprehta.

Mikroorganizmat patogjenë mund të transmetohen në kontekste dentare nëpërmjet inhalimit të mikroorganizmave të pranishëm në ajër dhe mund të qëndrojnë pezull në ajër për periudha të gjata Koronaviruset humane si SARS-CoV, Koronavirusi i sindromës respiratore të Lindjes së Mesme (MERS-CoV) ose koronavirusi endemik human (HCoV) mund të qëndrojnë në sipërfaqe si metali, xhami ose plastika për disa ditë. Prandaj, sipërfaqet e kontaminuara që preken shpesh në mjediset spitalore apo në klinika janë një burim i fuqishëm i transmetimit të koronavirusit. Në veçanti merret në konsideratë fakti që aerosoli dhe spërklat janë konsideruar rrugët kryesore të përhapjes së 2019-nCoV. Gjatë praktikave dentare aerosoli me origjinë nga pacientët e infektuar ka probabilitet të lartë që të kontaminojë të gjithë sipërfaqen në klinikat dentare. Për më tepër, është treguar se në temperaturë ambienti HCoV qëndron nga 2 deri në 9 ditë dhe mbetet më shumë në lagështi 50% në krahasim me lagështinë 30%. Prandaj, ruajtja e një ambienti të pastër dhe të thatë në klinikën dentare do të kontribuonte në reduktimin e persistencës së 2019-nCoV.

Rezultate
Profesionistët e stomatologjisë duhet të njohin plotësisht virusin 2019-nCoV dhe mënyrat e transmetimit dhe të përshtatin strategjitë si në vijim me qëllim që të parandalojnë transmetimin e 2019-nCoV:
• Të identifikojnë pacientët me infeksion nga 2019-nCoV: si fillim duhet të matet temperatura trupore e pacientit me një termometër që vendoset te balli. Është e nevojshme që të përdoret një pyetësor për të seleksionuar pacientët me infeksion të mundshëm nga 2019-nCoV (shih pyetësorin më poshtë). Nëse një pacient i përgjigjet me "Po" të gjitha pyetjeve të skrinimit dhe temperatura trupore e tij është më e lartë sesa 37,3° C, pacienti duhet të dërgohet që t'i nënshtrohet strukturave kompetente.
• Përdorimi i masave të mbrojtjes individuale për profesionistët e sektorit stomatologjik, si syzet mbrojtëse, maskat, dorezat, kapuçi dhe veshjet mbrojtëse gjatë të gjithë periudhës epidemike të 2019-nCoV.
• Udhëzimi i pacientëve që të shpëlajnë gojën me kolutor përpara procedurës dentare. Përgjithësisht thuhet se një kolutor antimikrobial pre-operativ redukton numrin e mikrobeve orale. Siç indikohet nga Udhëzimet për diagnostikimin dhe trajtimin e infeksionit nga koronavirusi (nga edicioni i pestë) i publikuar nga Komisioni kombëtar për shëndetin në Republikën popullore të Kinës, klorheksidina që përdoret zakonisht si kolutor në klinikën dentare, mund të mos jetë efikas për të mbytur 2019-nCoV. Por ka debate në komunitetin shkencor mbi këtë temë. 2019-nCoV është vulnerabël ndaj oksidimit, prandaj këshillohet përdorimi i kolutorëve përpara procedurës që përmbajnë agjentë oksidues si peroksid hidrogjeni 1% ose povidone 0,2%, me qëllim që të reduktohen nga pështyma mikrobet orale, duke përfshirë potencialin e transmetimit të 2019-nCoV.
• Përdorimi i digës së gomës: Përdorimi i digës së gomës mund të reduktojë në mënyrë të konsiderueshme prodhimin e aerosolit të kontaminuar nga pështyma apo gjaku, veçanërisht në rastet kur përdoren frezëmbajtësit me shpejtësi të lartë dhe pajisjet dentare me ultratinguj.
• Përdorimi vetëm i frezëmbajtësve anti-retraction: Frezëmbajtësit stomatologjikë me shpejtësi të lartë pa valvula anti-retraction mund të thithin dhe nxjerrin mbetjet dhe likidet gjatë procedurave dentare. Prandaj, përdorimi i frezëmbajtësve dentarë pa funksion anti-retraction duhet të shmanget gjatë gjithë periudhës së epidemisë së COVID-19.
• Dezinfektimi i klinikës: Duhet të përshtaten masat efikase dhe rigoroze të dezinfektimit qoftë në sallën e operacionit qoftë në sallën e pritjes ose korridorit nga hyjnë pacientët. Duhet të pastrohen dhe dezinfektohen shpesh dorezat e dyerve, karriget dhe tavolinat si edhe gjithçka që preket nga pacientët.
• Menaxhimi i saktë i mbetjeve sanitare: Mbetjet sanitare (duke përfshirë pajisjet njëpërdorimshe për mbrojtjen) duhet të transportohen menjëherë në zonën e depozitimit të përkohshëm në strukturën dentare. Mbetjet e gjeneruara nga trajtimi i pacientëve të dyshuar ose të konfirmuar me infeksion 2019-nCoV janë konsideruar mbetje sanitare infektuese dhe në këtë rast duhet të përdoren qese apo paketime me dy shtresa me ngjyrë të verdhë dhe të etiketohen.

PYETËSORI:
1) Keni pasur temperaturë 14 ditët e fundit?
2) Keni pasur një fillim të papritur të problemeve respiratore, si kollë ose vështirësi në frymëmarrje gjatë 14 ditëve të fundit?
3) Keni udhëtuar në vendet e prekura nga virusi?
4) Keni pasur kontakt me një pacient që është konfirmuar me 2019-nCoV gjatë 14 ditëve të fundit?
5) Keni pasur kontakt me persona që kanë ardhur nga zonat e prekura nga virusi ose nga zonat që janë konsideruar në rrezik për 2019-nCoV në 14 ditët e fundit?
6) Ka pasur të paktën 2 persona me eksperiencë të dokumentuar të temperaturës apo problemeve respiratore në 14 ditët e fundit që kanë qenë në kontakt të ngushtë me ju?
7) Keni marrë pjesë së fundmi në mbledhje, takime apo keni pasur kontakt të ngushtë me shumë persona?

Për më tepër: Transmission routes of 2019-nCoV and controls in dental practice Xian Peng, Xin Xu, Yuqing Li, Lei Cheng, Xuedong Zhou e Biao Ren International Journal of Oral Science (2020) 12:9

Përktheu: Valbona Spahia