Koronavirusi, veprimi anti viral i peroksidit të hidrogjenit, povidone ose klorheksidinës gjatë shpëlarjeve të gojës

Profesoresha Strohmenger dhe doktorët Vitali dhe Villa, kërkojnë të hedhin dritë duke u bazuar në evidencat e publikuara në literaturë

Gjatë fillimit të epidemisë nga COVID-19 ka filluar të qarkullojë në ambientet stomatologjike një artikull i publikuar tek International Journal of Oral Sciences, nga autorët kinezë të Universitetit Chengdu, i titulluar "Transmission routes of 2019-nCoV and control in dental practice". Ky artikull ofron një analizë të hollësishme mbi riskun infektiv në klinikën dentare dhe mënyrat e parandalimit duke u kthyer në një bazë të rëndësishme diskutimi për vendosjen e linjave të zhvillimit të menaxhimit të riskut infektiv në klinikat tona.
Menaxhimi i riskut nga COVID-19 do të jetë një sfidë me të cilën duhet të përballet sektori stomatologjik për muaj me radhë përveç emergjencës, që jemi duke jetuar tani duke reduktuar punën vetëm për urgjencat. Kjo zgjidhje nuk mund të zgjasë për një kohë të gjatë, jo vetëm për motive ekonomike, por edhe sepse kujdesi për shëndetin oral nuk mund të drejtohet nga emergjenca për një kohë të gjatë. Prandaj është e rëndësishme që ajo që këshillohet nga Institucionet (p.sh.: Ministria, Shoqatat CAO) të bazohet në evidenca të sakta ose nëse këto mungojnë, komuniteti shkencor mund të veprojë për t'i krijuar ato.

Në artikull autorët rekomandojnë përdorimin e shpëlarjeve të gojës me peroksid hidrogjeni në 1% ose povidone në 0.2% për inaktivizimin e virusit që mund të jetë i pranishëm në kavitetin oral. Në fakt nuk këshillohet përdorimi i dezinfektantit të zgjedhur, siç është klorheksidinë 0.2% që përdorim të gjithë prej viteshme me rezultate të shkëlqyera për parandalimin gjeneral të riskut infektiv, por edhe për të ulur ngarkesën e viruseve rezistente si HBV. Përdorimi i peroksidit edhe në përqindje të vogla, ka kundërindikacione të shumta, ku ndërmjet të cilave është risku i deskuamimit të epiteleve orale, përveç një arome shumë të pakëndshme që mund të çojë në rënien e pëlqimit qoftë nga stomatologu qoftë nga pacienti.
Pra riskojmë që të kemi një pajisje dezinfektimi ndoshta më efikase, por që gjeneron problematika të tjera dhe mund të mos e përdorin të gjithë.
Përdorimi i povidone që hollohet, i pranishëm në treg si iodopovidone në 1% mund të prodhojë në fakt një pajtueshmëri më të vogël dhe një hollim jo të njëjtrajtshëm nga ana e të gjithë kolegëve. Hollimi i produktit sidoqoftë është një procedurë shtesë që mund të rëndojë më tej procedurat e shumta që zbatohen për frenimin e infektimit, duke gjeneruar mundësisht gabime ose aderim më të vogël ndaj rekomandimeve nga ana e ndonjë kolegu. Furnizimi i pakët i tij gjatë muajve në vijim mund të jetë i komplikuar për shkak të kufizimeve që do të qëndrojnë për disa kohë. Përdorimi i povidone është mbështetur edhe nga autorët e një artikulli në 2006 të publikuar në Dermatology, sërish nga studimet in vitro dhe ato për virusin SARS, jo COVID-19.
Nga ana tjetër kemi një përbërje, klorheksidinën, që përdoret gjerësisht prej vitesh, me lehtësi nga pothuajse të gjithë stomatologët.

Rikujtojmë që rekomandimi i peroksidit dhe povidone bëhet pas një vlerësimi të kujdesshëm dhe të mbështetur nga evidenca të sakta. Duke qëndruar nga ana e sigurisë teorike të përbërjeve dezinfektuese në fakt mund të gjenerohet një pajtueshmëri më e vogël që redukton në të vërtetë efektin parandalues. Autorët e artikullit mbështesin në rekomandimin e tyre edicionin e pestë të "Guidelines for the Diagnosis and Treatment of Novel Coronaviruses Pneumonia", që është lëshuar nga autoritetet shëndetësore kineze. Por duke lexuar këto udhëzime nga një përkthim i bërë nga kinezishtja nuk kemi gjetur indikacione mbi efikasitetin e dy përbërjeve në shpëlarjet e gojës (peroksid VS klorheksidinë), por vetëm indikacione për efikasitetin e tyre nëpër sipërfaqe (peroksidi ishte superior ndërsa klorheksidina inferiore).
Ky rekomandim është rimarrë edhe në një dokument të OBSH-së, gjithmonë duke ju referuar dezinfektimit të sipërfaqeve. Përveçse bëhet fjalë për një situatë të ndryshme (dezinfektimi i sipërfaqeve dhe jo shpëlarja e gojës), udhëzimet kineze në të vërtetë nuk sjellin të dhëna mbi efikasitetin e shpëlarjeve orale.
Klorheksidina është një përbërje që qëndron në mukozat orale dhe është pra e mundshme që në zgavrën orale të kemi një efikasitet më të madh sesa në sipërfaqe. Kemi kontaktuar autorët e artikullit për të kërkuar sqarime dhe me shpejtësi ekstreme Prof. Baio Ren na ka ofruar mbështetje të tjera për rekomandimet e tyre. Na ka sjellë një rishikim të literaturës së publikuar në Journal of Hospital Infection mbi efikasitetin e dezinfektantëve të ndryshëm në sipërfaqe (jo në zgavrën orale) për një seri koronavirusesh. Në veçanti studimi i vetëm që ka vlerësuar efikasitetin e klorheksidinës ka qenë një studim i vitit 1988 i kryer në shtame koronavirusi te minjtë dhe qentë, gjithmonë in vitro. Artikulli risjell një efikasitet më të vogël të klorheksidinë 0.2% në shtame të tjera koronavirusi.
Një artikull tjetër i publikuar së fundmi në Chinese Journal of Stomatology në fakt rekomandon përdorimin e povidone me 1% (e mirënjohura Betadinë) ose cetilpiridin klorur në 0.05%-0.10%. Edhe këto rekomandime duken se janë të bazuara vetëm në studime in vitro dhe në shtamet e tjera të koronaviruseve. Rekomandimet e dy artikujve të tjerë kanë hyrë në dokumentin e lëshuar nga CAO Regionali Lombarde dhe artikulli i shfaqur në International Journal of Oral Sciences është përkthyer edhe në italisht. Rikujtojmë se është i nevojshëm një thellim i mëtejshëm i këtij rekomandimi për të cilin opinion ynë i pëbashkët është që kemi baza shkencore të dobëta.
Për momentin kujtojmë që nuk ekzistojnë baza të sakta për rekomandimin e një dezinfektanti në vend të një tjetri dhe është e dobishme që komuniteti shkencor të çojë përpara kërkime dhe reflektime të mëtejshme për të përpunuar një linjë të drejtuar ndoshta jo menjëherë, por për muajt e ardhshëm, ku emergjenca COVID-19 do të rifutet, por do të na duhet të përballemi me rikthimin në aktivitetin tonë klinik me një ndërgjegjësim të ri.

Nën kujdesin e: Prof. Laura Strohmenger, Spitali San Paolo, Universiteti i Studimeve të Milanos, Dr. Alessandro Vitali, Profesionist i pavarur, Bergamo; Dr. Alessandro Villa, Departamenti i Shkencave Orofaciale, Universiteti i Kalifornisë, San Francisco.

Për më tepër:
National Health Commission of the People's Republic of China. Guidelines for the diagnosis and treatment of novel coronavirus pneumonia. 5th edition.
Xian P et al. "Transmission routes of 2019-nCoV and control in dental practice" International Journal of oral Sciences (2020) 12: 9
"Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and their inactivation with biocidal agents" J of Hosp Infection 104 (3) 246-251
Li Z and Meng L "Prevention and control of new coronavirus infection in oral diagnosis and treatment" Chinese Journal of Stomatology, 2020 55 (00)
Saknimit M et al "Virucidal Efficacy of physico-chemical treatments against coronaviruses and parvoviruses of laboratory animals" Exp. Anim. 37(3) 341-345, 1988
Federazione regionale degli ordini dei medici chirurghi e degli odontoiatri della Regione Lombardia - Commissioni Albo Odontoiatri. "Linee guida sulla gestione del paziente durante l'emergenze COVID19".

Përktheu: Valbona Spahia