Si duhet t'i përdorë stomatologu pajisjet për mbrojtjen personale për të shmangur infektimin me COVID-19

Nga Lara Figini

Duke parë shkallën e gjerë të përhapjes së koronavirusit është e rëndësishme që të theksojmë përdorimin e masave paraprake të përshtatshme për kontrollin e infeksioneve në fushën stomatologjike.
Mënyra më e mirë që profesionistët e shëndetit të parandalojnë infektimin nga SARS-CoV-2 është që të mbrohen me pajisje të përshtatshme, por edhe që të kenë kompetencat e duhura për të vënë dhe për të hequr pajisjet për mbrojtjen personale (PMP).
Hapat që ndiqen kur vihen dhe hiqen këto pajisje janë faza delikate, me një risk infektimi që nuk duhet nënvlerësuar, prandaj duhet që këto veprime të kryhen me qetësi dhe në mënyrë të saktë.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës
Në një artikull të publikuar në The New England Journal of Medicine në maj 2020, autorët kanë përshkruar me detaje sistemin e vendosjes dhe heqjes së PMP për të shmangur infektimin nga Covid-19 (të cilat janë nënvlerësuar por që janë shumë të rëndësishme). Pajisjet për mbrojtjen personale që përdoren nga stomatologët përfshijnë: dorezat, përparëset njëpërdorimshme, kapuçin njëpërdorimësh, maskën FFP2 (N95) dhe mbrojtëset e fytyrës. Kur nuk janë të disponueshme maskat FFP2, mund të përdorni maskat kirurgjikale dhe mbrojtësen e fytyrës si një alternativë e pranueshme.
Përparëset njëpërdorimshe ose kompletet e veshjeve duhet të jenë rezistente ndaj ujit dhe duhet të mbulojnë trupin të paktën nga qafa deri te pulpa e këmbëve. Dorezat duhet të mbulojnë edhe kyçet e duarve. Përparëset njëpërdorimshme që kanë një kapëse që futet në gishtin e madh të dorës mund të jenë një ndihmë e madhe për të mbrojtur kyçet poshtë dorezave.

Procedura e vendosjes së pajisjeve për mbrojtjen personale
Vendosini ato në sallën operative. Përpara vendosjes duhet të kapen flokët (në rastin e flokëve të gjatë) dhe të hiqen sendet personale si bizhuteritë, ora, etj. Vetëm syzet nuk mjaftojnë si një masë mbrojtëse për sytë prandaj duhen kombinuar gjithmonë me mbrojtëset e fytyrës.
Përpara se të vendosen pajisjet për mbrojtjen personale duhet të lahen duart me ujë dhe sapun ose të pastrohen me dezinfektant për duart me bazë alkooli. Të kontrollohet në mënyrë vizive integriteti i të gjitha pajisjeve. Nëse është e mundur t'i kërkohet asistentes që të shikojë me vëmendje gjatë vendosjes së tyre në mënyrë që të mos gabojmë me teknikën e vendosjes. Të vishet përparësja njëpërdorimshme duke u ndihmuar nga asistentja për rregullimin e pjesës së poshtme të saj.
Kur vendoset maska të rregullohet fleksibiliteti në pjesën nazale rreth mesit të hundës me të dyja duart në mënyrë që të jetë sa më drejtë dhe të mos japë shqetësime më pas, si edhe që të qëndrojë e fiksuar për të shmangur prekjet gjatë fazës operative që do të shtonte riskun për infektim. Më pas të vihet kapuçi dhe mbrojtësja e fytyrës duke rregulluar llastikun në mënyrë që të garantohet një aderim perfekt.
Nëse përdoren syzet, sigurohuni që janë pozicionuar saktë dhe përputhen mirë në mënyrë që të reduktohet sa më shumë nevoja për t'i rregulluar gjatë trajtimit të pacientit.

Procedura për heqjen e pajisjeve për mbrojtjen personale
Heqja e pajisjeve për mbrojtjen personale në mënyrën e duhur paraqet një sfidë më të vështirë në parandalimin e ekspozimit ndaj patogjenëve. Është e nevojshme që t'i kushtohet vëmendje maksimale. Kur është e mundur t'i kërkohet asistentes që të observojë ndërkohë që hiqen pajisjet për mbrojtjen personale që mënyrë që të sigurohemi që të mos kryejmë asnjë gabim gjatë heqjes së tyre, procedurë që duhet kryer po brenda sallës operative.

Le të shohim disa hapa:
- Të heqim dorezat në mënyrën e duhur: Me njërën dorë kapim pjesën e jashtme të dorezës në pjesën e kyçit dhe e tërheqim duke e hequr nga dora në mënyrë që doreza të përthyhet duke u kthyer mbrapsht. Dorezën e hequr e mbajmë në dorën që kemi me dorezë, me majën e njërit nga gishtat kapim pjesën e sipërme të dorezës tjetër duke e tërhequr në të njëjtën mënyrë dhe duke futur kështu dorezat brenda njëra-tjetrës dhe i hedhim në kosh, më pas të lahen dhe dezinfektohen duart;
- Heqja e përparëses në mënyrën e duhur: si fillim zgjidhim lidhëset e përparëses. Për lidhëset në pjesën e poshtme mund të na ndihmojë asistentja. Më pas e heqim duke e rrotulluar në mënyrë të tillë që pjesa e jashtme të qëndrojë brenda palosjes dhe e hedhim në kosh.
- Heqja e mbrojtëses së fytyrës: është veçanërisht e rëndësishme që të kryhet me saktësi kjo fazë për të shmangur kontaminimin e syve dhe mukozave kur hiqen pajisjet për mbrojtjen faciale. E përkulim kokën përpara dhe heqim mbrojtësen e fytyrës duke e kapur nga llastiku dhe duke e nxjerrë nga koka pa e prekur vetë mbrojtësen. Nëse kemi syze optike poshtë, të sigurohemi që syzet nuk janë kontaminuar gjatë heqjes së pajisjeve për mbrojtjen personale;
-Heqja e maskës N95. Për të reduktuar në minimum mundësinë e kontaminimit, të shmanget kontakti me vetë maskën, duke prekur vetëm llastiqet; të lahen dhe dezinfektohen duart.

Implikime klinike
Këto indikacione që janë dhënë nga autorët mund të duken banale por në të vërtetë janë të rëndësishme. Vënia dhe heqja e pajisjeve për mbrojtjen personale janë faza që bartin riskun e infektimit dhe nuk duhen nënvlerësuar e duhet marrë gjithë koha e nevojshme për t'i vënë apo hequr në mënyrën e duhur.

Për më shumë informacione:
Ortega R, Gonzalez M, Nozari A, Canelli R. Personal protective equipment and Covid-19. N Engl J Med 2020 May19.

Përktheu: Valbona Spahia