Transmetimi i SARS-CoV-2 ndodh kryesisht nėpėrmjet pikave ose kontaktit tė drejtpėrdrejtė, kėshtu qė parandalimi i kontaminimit tė kryqėzuar dhe infeksioneve bazohet nė themel tė higjienės korrekte dhe tė shpeshtė tė duarve, pėrdorimit tė maskave dhe distancimit social.
Deri mė tani, disa studime nė literaturė kanė treguar se prania e SARS-CoV-2 nė pėshtymė ėshtė rreth 91,7% e pacientėve me Covid-19, me njė ngarkesė mesatare virale prej 3,3 × 106 kopje/ml. ARN-ja e SARS-CoV-2 nė pėshtymėn e individėve tė infektuar ėshtė e qėndrueshme nė 4°C, nė temperaturėn e dhomės (~ 19°C) dhe nė 30°C pėr periudha tė gjata.
Shkalla e zbulimit tė SARS-CoV-2 ishte edhe mė e lartė nė pėshtymė sesa nė tamponėt nazofaringeale, prandaj pėshtyma mund tė mbartė njė rrezik tė rėndėsishėm tė transmetimit tė Covid-19, nėpėrmjet kontaktit tė drejtpėrdrejtė ose tė tėrthortė me objekte tė kontaminuara. Kėshtu, pėrveē masave rigoroze mbrojtėse, ulja e titrave virale tė pėshtymės tek pacientėt me virus mund tė jetė njė nga qasjet kryesore pėr tė parandaluar transmetimin e tij, veēanėrisht nė fushėn dentare.
Ėshtė sugjeruar pėrdorimi i shpėlarėsve antiseptik si masė para-procedurale e kontrollit tė infeksionit nga autoritetet shėndetėsore ndėrkombėtare dhe vendore. Pėr shembull, gjatė fazės fillestare tė pandemisė, autoritetet kineze rekomanduan pėrdorimin e shpėlarėsve tė gojės me bazė povidone-jod (PI) dhe peroksid hidrogjeni si njė masė parandaluese para-procedurale, ndėrsa Qendra Kombėtare Dentare nė Singapor mbėshteti pėrdorimin e klorurit cetilpiridinium.
Tipologjia e kėrkimit dhe modaliteti i analizės
Nė njė provė klinike tė rastėsishme, tė publikuar nė Infection, autorėt vlerėsuan efektivitetin e tre shpėlarėsve komercialė tė gojės - povidon jod (PI), klorheksidin glukonat (CHX) dhe klorur cetilpiridinium (CPC) - nė reduktimin e ngarkesės virale SARS-CoV-2 tė pėshtymės nė pacientėt me Covid-19 krahasuar me ujin.
U rekrutuan gjithsej 36 pacientė SARS-CoV-2 pozitiv, nga tė cilėt 16 u caktuan rastėsisht nė katėr grupe:
grupi PI (n = 4), nė tė cilin pacientėt kanė pėrdorur shpėlarės goje me jod povidon;
grupi CHX (n = 6), nė tė cilin pacientėt kanė pėrdorur shpėlarės goje me klorheksidin;
grupi CPC (n = 4), nė tė cilin pacientėt kanė pėrdorur shpėlarės goje me klorur cetilpiridinium;
grupi i kontrollit, nė tė cilin pacientėt kanė kryer shpėlarje vetėm me ujė (n = 2).
Mostrat e pėshtymės u mblodhėn nga tė gjithė pacientėt nė kohėn fillestare 0 dhe 5 minuta, 3 orė dhe 6 orė pas shpėlarjes me shpėlarės ose shpėlarjes me ujė. Mostrat iu nėnshtruan analizės SARS-CoV-2 RT-PCR.
Rezultatet
Vlerat e Ct tė zbuluara nė tė 16 pacientėt u gjetėn tė jenė brenda intervalit 15,6-34,5, me njė vlerė mesatare prej 27,7 ± 4,8. Ct ose Cycle Threshold (pragu i ciklit) ėshtė indeksi qė mat ngarkesėn virale. Ai pėrcakton numrin e cikleve tė nevojshme pėr makinerinė pėr tė zbuluar ARN virale. Nėse pacienti strehon sasi tė mėdha virusi, kjo vlerė ėshtė shumė e ulėt sepse nuk duhen shumė cikle pėr ta zbuluar atė.
Pėr tė krahasuar efektivitetin e tre shpėlarjeve, fillimisht u vlerėsua ndryshimi i vlerės sė Ct nė ēdo kohė nė lidhje me vlerėn bazė tė Ct. Ndryshimet 5 min, 3 orė dhe 6 orė tė Ct nė tė tre grupet e shpėlarjes sė gojės u krahasuan mė pas me ndryshimin e Ct nė pikat kohore pėrkatėse tė pacientėve nė grupin e shpėlarjeve vetėm me ujė.
Njė rritje statistikisht domethėnėse nė ndryshimin e vlerės sė Ct pas shpėlarjes sė CPC u vu re nė 5 minuta dhe 6 orė krahasuar me pacientėt e grupit tė ujit (p <0.05). Nė mėnyrė tė ngjashme, grupi PI gjithashtu tregoi vlera mė tė larta tė Ct pas 5 minutash dhe pas 3 orėsh pas shpėlarjeje nė krahasim me grupin e ujit. Njė rritje statistikisht e rėndėsishme nė Ct u arrit vetėm 6 orė pas shpėlarjes me PI nė krahasim me ujin.
Pacientėt nė grupin CHX demonstruan njė efekt tė larmishėm midis vlerave tė Ct tė pėshtymės pas shpėlarjes nė 5 minuta dhe pėr kėtė arsye nevojiten studime tė mėtejshme me njė madhėsi mė tė madhe kampioni pėr tė pėrcaktuar rėndėsinė e tij. Vlerat e Ct konsiderohen tė lidhura nė mėnyrė tė kundėrt me ngarkesėn virale, dhe kėshtu mund tė shėrbejnė si njė metodė indirekte e pėrcaktimit tė sasisė arbitrare tė ngarkesės virale nė mostėr.
Prandaj, mund tė supozohet se shpėlarja e CPC ul nivelet e pėshtymės sė SARS-CoV-2 qė nė 5 minutat e ardhshme.
Konkluzionet
Nga tė dhėnat e kėtij studimi, tė cilat duhet tė vėrtetohen edhe nė punime tė tjera tė ngjashme, mund tė konkludohet se ulja e ngarkesės sė pėshtymės sė SARS-CoV-2 pas shpėlarjes sė gojės me CPC dhe PI ruhet deri nė 6 orė.
Implikimet klinike
Duke marrė nė konsideratė kufizimet e kėtij studimi, veēanėrisht pėr numrin e mostrave tė analizuara, ne mund tė mbėshtetemi nė shpėlarėsit komercial tė gojės me bazė CPC si njė shpėlarės para-procedural nė stomatologji pėr tė reduktuar transmetimin e Covid-19.
Pėr mė shumė informacion:
Chaminda J. Seneviratne, Preethi Balan, Kwan Ki Karrie Ko, Nadeeka S. Udawatte, Deborah Lai, Dorothy Hui Lin Ng, Indumathi Venkatachalam, Kheng Sit Lim, Moi Lin Ling, Lynette Oon, Bee Tin Goh, Xiang Ying Jean Sim. Efficacy of commercial mouth rinses on SARS CoV 2 viral load in saliva: randomized control trial in Singapore. Infection 2021 Apr;49(2):305-11.