Humbja e dhėmbėve dhe edentulizmi mund tė ndikojnė negativisht nė shėndetin e pėrgjithshėm dhe cilėsinė e jetesės sė njė personi. Individėt qė kanė humbur 5 ose mė shumė dhėmbė dhe nuk i kanė zėvendėsuar ata, duhet tė modifikojnė dietėn e tyre, duke u orientuar drejt marrjes sė ushqimeve mė tė buta (duke reduktuar fibrat si frutat dhe perimet) dhe ushqimet e pasura me yndyrė (pėr shembull ushqime tė pasura me kolesterol dhe ushqime me sasi tė lartė tė acideve yndyrore tė ngopura).
Fatkeqėsisht, kėto ndryshime dietike shoqėrohen me njė rrezik nė rritje tė sėmundjeve kronike si sėmundja e arterieve koronare, sėmundja e arterieve periferike, hipertensioni, iktusi, kanceri, insuficienca renale dhe diabeti.
Diabeti ėshtė njė sėmundje kronike kryesore dhe shkaku i shtatė kryesor i vdekjeve nė Shtetet e Bashkuara. Ai ėshtė njė nga faktorėt kryesor tė rrezikut pėr gjendjen e keqe tė gojės, pėrfshirė edhe humbjen e dhėmbėve. Disa studime tė literaturės kanė raportuar se tė rriturit me diabet kanė mė shumė gjasa tė zhvillojnė sėmundje tė tjera sistemike dhe komplikime tė shėndetit oral, tė tilla si sėmundja periodontale, prishja e dhėmbėve, mosfunksionimi i pėshtymės, kandidioza orale dhe humbja e dhėmbėve.
Tipologjia e kėrkimit dhe modaliteti i analizės
Nė njė studim tė fundit, tė publikuar nė JADA, autorėt analizuan lidhjen midis humbjes sė dhėmbėve dhe diabetit tė pakontrolluar te tė rriturit amerikanė. Ata pėrdorėn tė dhėna nga National Health and Nutrition Examination pėr periudhėn 2011-2018. Mostra pėrfshiu 16,635 pjesėmarrės tė moshės mbi 20 vjeē. Autorėt pėrdorėn analiza bivariate dhe regresione tė shumėfishta pėr tė analizuar faktorėt e lidhur me edentulizmin dhe numrin e dhėmbėve tė humbur.
Rezultatet
Modeli i regresionit tė shumėfishtė logjistik tregoi njė lidhje statistikisht tė rėndėsishme midis edentulizmit dhe gjendjes sė diabetit. Nga tė dhėnat e mbledhura, autorėt gjetėn gjithashtu njė lidhje midis diabetit tė pakontrolluar dhe mungesės sė vizitave vjetore dentare, vizitave te dentisti vetėm pėr trajtim, tė ardhurave tė ulėta familjare, gjinisė femėrore, moshės mbi 65 vjeē, pirjes sė duhanit dhe mungesės sė arsimit universitar.
Analiza e regresionit tė shumėfishtė Poisson tregoi se tė rriturit me dhėmbė me diabet tė kompensuar dhe tė pakompensuar kishin njė rrezik relativ mė tė lartė tė humbjes sė dhėmbėve sesa ata pa diabet.
Konkluzionet
Nga tė dhėnat e kėtij studimi, tė cilat duhet tė konfirmohen edhe nė studime tė tjera tė ngjashme, mund tė konkludohet se subjektet me diabet tė pakontrolluar (hemoglobinė tė glikuar 9%) dhe tė kontrolluar (hemoglobinė tė glikuar <9%) kanė mė shumė gjasa tė pėsojnė edentulizėm dhe humbje tė dhėmbėve krahasuar me tė rriturit pa diabet.
Implikimet klinike
Bazuar nė tė dhėnat e kėtij studimi, duhet tė zbatohen politika pėr tė ofruar vizita tė rregullta dentare pėr personat me diabet me tė ardhura tė ulėta dhe mbi 65 vjeē pėr tė reduktuar humbjen e dhėmbėve dhe pėr tė pėrmirėsuar cilėsinė e jetesės sė tyre. Dentistėt gjithashtu duhet tė punojnė me mjekėt pėr tė ndihmuar pacientėt tė kontrollojnė nivelet e glukozės nė gjak.
Pėr mė shumė informacion:
Tooth loss and uncontrolled diabetes among US adults Giang T. Vu; Bert B. Little; Pin Chuang Lai; Guo-Liang ChengJADA giugno 2022:153(6):542-551