Si menaxhohen lezionet e nervit trigeminal pas trajtimit endodontik

Lezionet e nervit trigeminal (TNI) mund të zhvillohen pas trajtimeve të ndryshme dentare, të tilla si kryerja e anestezisë së kanalit të rrënjës, ekstraktimi i dhëmbëve, vendosja e një implanti dentar dhe trajtimi endodontik. Nëse shumica e lezioneve janë kalimtare dhe zgjidhen në mënyrë të pavarur, TNI-të e vazhdueshme mund të kenë pasoja afatgjata për pacientët. Edhe pse simptomat ndryshojnë, ato janë potencialisht serioze.

Deficitet neurosensore që vijnë nga procedurat dento-alveolare mund të ndikojnë në të folur, përtypje, gëlltitje, estetikën e buzëqeshjes dhe marrëdhëniet ndërpersonale. Pa ndërhyrje të hershme, këto lezione mund të zhvillohen në një sindromë dhimbjeje neuropatike dobësuese. Procedurat endodontike të kryera pranë degëve të nervit trigeminal mund të shkaktojnë dëmtim të nervit, për shkak të administrimit të anestezisë lokale, instrumentimit të kanalit të rrënjës, ujitjes me dezinfektues, mbylljes së kanalit të rrënjës dhe trajtimeve endodontike kirurgjikale.

Duhet thënë gjithashtu se janë të shumta gjendjet që nuk lidhen me trajtimin endodontik, ndër të cilat: sëmundjet infektive, traumat, tumoret dhe sëmundjet idiopatike, të cilat mendohet se janë origjina e mundshme e ndjeshmërisë së ndryshuar në degët e nervit trigeminal.

Afati në kohë është një faktor vendimtar në menaxhimin e suksesshëm të TNI-ve. Diagnostikimi në kohë dhe trajtimi kurativ i nervit trigeminal rrit ndjeshëm mundësinë e përmirësimit. Operacioni për të riparuar TNI-të duhet të planifikohet brenda 3 muajve nga lëndimi, duke nënvizuar rëndësinë e referimit të shpejtë të këtyre pacientëve te specialistët.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim të publikuar në Journal of Oral Rehabilitation, autorët kanë analizuar menaxhimin farmakologjik të lezioneve të nervit trigeminal (TNI) në një spital mësimor. Ata kryen një analizë retrospektive të 47 pacientëve pjesëmarrës në Departamentin e Dhimbjes Orofaciale dhe Mjekësisë Orale në Spitalin Dentar Universitar Yonsei, Seul, Kore, pasi kishin ndjekur të gjitha procedurat endodontike. Shtrirja dhe kohëzgjatja e dëmtimit shqisor gjatë vizitës fillestare u vlerësuan duke përdorur teste objektive dhe subjektive.

Simptomat fillestare të pacientit, shkaku i supozuar i TN-ve, vonesa në referimin e pacientit te specialistët (intervali kohor midis TNI-ve dhe vizitës së parë në klinikën e specializuar) dhe medikamentet e administruara u analizuan për të përcaktuar nëse këta faktorë mund të kishin ndikim në rezultate.

Rezultatet

Shumica e pacientëve me TNI përjetuan dizestezi me hipoestezi (70.2%). Molarët mandibular rezultuan më të prekurit (72.3%), me nervin alveolar inferior (IAN), nervin lingual (LN), si IAN ashtu edhe LN dhe nervin mandibular të prekur përkatësisht në 83.0, 12.8, 2.1 dhe 2.1% të rasteve. Shkaqet më të zakponshme të TNI-ve ishin: anestezia lokale (29.8%), mbushja/mbiinstrumentimi (25.5%), kirurgjia endodontike (17.0%) dhe faktorët të tjerë të panjohur (27.7%). Referimi në kohë te specialistët u shoqërua me rezultate më të mira.

Studimi tregoi se me një vonesë mesatare në referimin e pacientit te specialisti prej 8.6 javësh ka pasur një përmirësim të simptomave krahasuar me një vonesë mesatare në referimin e pacientit te specialisti prej 44.1 javësh ku nuk ka pasur përmirësim.

Regjimet e trajtimit farmakologjik të TNI-ve u zbuluan se bazohen në steroide, NSAID, lidokainë topike, vitaminë B kompleks, adenozinë trifosfat (ATP), antiepileptikë, antidepresivë dhe opioidë të administruar vetëm ose të kombinuar, me një kohëzgjatje mesatare prej 20, 7 javësh. 53.2% e pacientëve raportuan përmirësim të simptomave, 27.7% nuk pësuan ndryshime të rëndësishme dhe 19.1% kishin rezultate të panjohura.

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të vërtetohen edhe në studime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se një referim në kohë te specialistët brenda 90 ditëve nga dëmtimi i nervit trigeminal, pas trajtimeve endodontike, shoqërohet me rezultate më të mira prognoze. Terapia me barna e përshtatur për simptomat individuale premton përmirësimin e simptomave.

Implikimet klinike

Rekomandohet referimi i menjëhershëm te një specialist i dhimbjeve orofaciale për rikuperim efektiv në rastet e TNI-ve që zhvillohen si pasojë e trajtimit endodontik.

Për më shumë informacion:

Pharmacologic management of trigeminal nerve injury after endodontic treatment: A retrospective analysis
Keun Jeong Park, Eunhye Choi, Il Young Jung, Seong Taek Kim