Pacientët e prekur nga tumori në kokë dhe qafë që i nënshtrohen kimio - radioterapisë. Strategji këto për të parandaluar fillimin e kariesit

Patologjitë tumorale për fat të keq po përhapen gjithnjë e më shumë dhe gjithnjë e më shpesh dentistët gjenden përpara faktit se duhet të kryejnë terapi stomatologjike te pacientët me këto lloj patologjish.

Lara Figini

Patologjitë tumorale për fat të keq po përhapen gjithnjë e më shumë dhe gjithnjë e më shpesh dentistët gjenden përpara faktit se duhet të kryejnë terapi stomatologjike te pacientët me këto lloj patologjish. Falë përmirësimit të terapive kimio - radioterapeutike arrihet një fuqizim i kontrollit lokal të sëmundjes dhe një rritje e mbijetesës botërore për pacientët e prekur nga tumoret e kokës dhe qafës (HNC). Por për fat të keq kimio - radioterapia lidhet me efekte të vona anësore që shkaktojnë ulje të rëndësishme të cilësisë së jetës (QOL). Midis efekteve anësore më të zakonshme të kimio - radioterapisë renditen komplikacionet orale si:
- Kserostomia
- Demineralizimi i dhëmbit
- Kariesi
- Kontaktimi i muskujve të nofullës që pengojnë hapjen e gojës
- Osteonekroza.
A ka pra masa apo një kujdes të veçantë që duhet të kryhen nga ana e dentistit në trajtimin e këtyre pacientëve?
Për këtë argument është publikuar një rishikim i fundit tek Oral Oncology në shtator 2015. Autorët kanë kryer një rishikim të literaturës përsa i përket incidencës së kariesit të dhëmbëve në popullsinë e prekur nga tumore në kokë dhe qafë (HNC). Kërkimi i studimeve është kryer nëpërmjet MEDLINE, PubMed, CLNAHL database Cochrane, EMBASE dhe PsycINFO nga 1985 deri në 2014. Fjalët kyçe të kërkimit kryesor përfshinin kokën/qafën, kariesin dentar, faktorët e rrezikut, simptomat, postum fizik, cilësinë e jetës, parandalimin dhe trajtimin. Nga rezultatet e këtij rishikimi del se për të arrirë një kujdes dentar optimal për pacientët e prekur nga HNC - ja përpara, gjatë dhe pas radioterapisë është thelbësore një komunikim i ngushtë ndërdisiplinor dhe bashkëpunimi midis rrezatimit onkologjik, dentistëve, mjekëve onkolog dhe kirurgëve oral. Mjekët duhet të kenë njohuri për shenjat dhe simptomat e çdo kariesi fillestar në mënyrë që të sigurojnë një vlerësim të duhur klinik dhe të mund të shtjellojnë një trajtim në kohë. Mjekët dhe stomatologët duhet të informohen dhe të edukojnë pacientët e prekur nga HNC - ja dhe ata që janë në kura me kimio - radioterapi për rrezikun e mundshëm të kariesit dentar pas terapisë në bazë të rrezatimit dhe janë përshtatur strategji parandaluese, për shembull për trajtimin e kserostomisë. Përveç kësaj janë motivuar pacientët në fjalë për një higjenë orale të përpiktë, për të kontrolluar dietën dhe për të përdorur shpëlarës oral dhe pasta dhëmbësh me bazë fluori (nëse është e nevojshme edhe në rrugë sistemike) për kontrollin e florës kariogjene. Këto strategji parandaluese duhet të forcohen nga ekipi i mjekëve. Radioterapia e kryer në zonën e kokës dhe qafës predispozojnë një rrezik më të lartë të fillimit të kariesit sepse sjell një demineralizim të indeve të dhëmbëve, një ndryshim të fluksit të pështymës dhe të florës së mikrobeve. Megjithatë janë të nevojshme studime të tjera të kontrolluara dhe të projektuara mirë për të identifikuar qasjet më efikase për parandalimin e kariesit të dhëmbëve te pacientët e prekur nga HNC - ja.

Bibliografia:
Dental demineralization and caries in patients with head and neck cancer
Jie Deng, Leanne Jackson, Joel B. Epstein, Cesar A. Migliorati, Barbara A. Murphy
Oral Oncology 51 ( settembre2015) 824-831

Përktheu: Valbona Spahia