Abuzimi me kokainėn ėshtė rritur shumė nė tė gjithė botėn kėto dhjetėvjeēarėt e fundit dhe thithja me hundė paraqet metodėn mė tė zakonshme tė marrjes sė saj.
Kontakti i shpeshtė ose kronik direkt i kokainės nėpėrmjet thithjes me mukozėn nazale ēon nė ishemi tė vazhdueshme, inflamacion, mikro-nekrozė, infeksion, makro-nekrozė qė mund tė ēojė nė formimin e njė vrime (Fig. 1).
Lezionet e dokumentuara mė shpesh janė:
- shpim i murit nazal,
- shkatėrrim i mureve anėsore tė kavitetit nazal,
- shpim me nekrozė nė qiellzė.
Sipas njė studimi tė Trimarchi dhe bashkėpunėtorėve tė tij ndryshimet e flegrave tė hundės paraqiten me njė pėrqindje prej 68% dhe shpimi i qiellzės ėshtė vėnė re nė 25% tė pacientėve. Menaxhimi i kėtyre problematikave pėrbėhet nga: menaxhimi i njė kombinimi antibiotikėsh, ndėrtimi i protezave tė lėvizshme dhe rregullimi i defektit me anė tė kirurgjisė.
Menaxhimi i protezės sė defekteve tė qiellzės shpesh rezulton tė jetė themelor pėr rivendosjen e shqiptimit dhe gėlltitjes.
Nė njė tjetėr studim tė Rilo dhe bashkėpunėtorėve tė tij, tė publikuar nė numrin e tetorit 2015 tė Journal of Prosthodontics pėrshkruhet njė rast klinik i janar 2012, njė grua 31 vjeē, e varur nga kokaina, qė pėr shkak tė thithjes pėr njė kohė tė gjatė tė kėsaj tė fundit kishte bllokim tė hundės, mungesė tė nuhatjes, zvogėlim tė ndjesisė sė shijes, fistul oro-nazale (Fig.1) me derdhje tė lėngjeve. Ndėrhyrja kirurgjikale ishte kryer po pa sukses (si pasojė e vazhdimit tė abuzimit me drogė nga ana e gruas) njė vit mė parė, me rihapjen e fistulės pas 6 muajsh nga kryerja e plastikės sė qiellzės.
Autorėt kanė ndjekur procedurat e mėposhtme:
Pasi kanė kryer manovrat e higjienės orale profesionale bazė kanė realizuar njė mbushje tė lėvizshme pasi kanė marrė masat e nevojshme. Proteza pėrfshinte njė strukturė me lidhje krom - kobalt (Wironium Inoltre; Bego, Brema, Germania) dhe rezinė pėr tė funksionuar si mbushje (shiko figurėn 2 dhe 3).
Mbushja nė formė proteze tė lėvizshme paraqet njė mėnyrė tė thjeshtė dhe efikase pėr menaxhimin e njė defekti nė qiellzė, si krijimi i njė vrime pėr shkak tė thithjes kronike dhe abuzimit me kokainė. Kjo mbushje pengon komunikimin oro - nazal dhe penetrimin nė kavitetin sinusal tė lėngjeve qė konsumohen nga goja apo tė ushqimeve, duke lehtėsuar edhe shqiptimin dhe gėlltitjen. Pėrveē kėsaj rezina akrilik pėrshtatet lehtėsisht me ndryshimet nė pėrmasa tė defektit tė qiellzės.
Nėn kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Odontoiatria33
Bibliografia:
1) Prosthetic Management for a Palatal Perforation from Cocaine Abuse, Benito Rilo, Noelia Fernįndez-Formoso, Luis DaSilva, Joāo Carlos Pinho and Laura Lago. Journal of Prosthodontics October 2015 Volume 24,Issue 7 Pages 525-524
2) Trimarchi M, Nicolai P, Lombardi D, et al: Sinonasal osteocartilaginous necrosis in cocaine abusers: experience in 25 patients. Am J Rhinol 2003;17:33-43