Gabimi diagnostikues në një rast të fistulës jashtë mandibulës. Çfarë duhet shmangur

Anna Maria Melica

Fistulat odontogjene kulluese jashtë gojës shpesh nuk njihen si të tilla. Në literaturë është vënë re që pothuajse gjysma e pacientëve, të prekur nga kjo patologji, i janë nënshtruar të paktën një manovre të kirurgjisë dermatologjike dhe terapive antibiotike për një kohë të gjatë përpara se të vendosej diagnoza e saktë.
Origjina e një itinerari të fistulës duhet kërkuar në nekrozën e pulpës që rezulton në një grumbullim purulent periapikal në nivelin e kockës alveolare, pjesa e kullimit mund të jetë, edhe pse më rrallë, jashtë gojës.
Në këto raste, duke patur parasysh incidencën e lartë të gabimit diagnostikues, ekzaminimi klinik kryhet me vëmendje të veçantë duke përfshirë, kur ka dyshime, figura të tjera profesionale si dermatologu, otorinolaringologu dhe radiologu.
Një lezion gërryes ose papular i lëkurës në fytyrë, që mund të klasifikohet si fistulë odontogjene jashtë gojës, vendoset në një diagnozë diferencuese me patologji të ndryshme si plagët traumatike, infeksionet bakteriale, granuloma piogjenike, puçrra, karcinoma, osteomielite, trupa të huaj dhe fistula kongjenitale. Punimi i Christian Bacci në Universitetin e Padovës paraqet për këtë çështje një rast paradigmatik.

Rasti klinik
Një paciente 18 vjeç ankohej se kishte dhimbje të shpërndarë në zgavrën e gojës paraqitet me një ortopantomografi që vë në dukej lezione të shumta shkatërruese nga kariesi.
Në ekzaminimin objektiv zbulohet midis të tjerave në lëkurën e mandibulës në anën e majtë një fashë që sapo hiqet, tregon një lezion ulçeror, të zbuluar në mënyrë të moderuar në aureolën eritematoze me diametër rreth 15mm. I tillë lezion ishte shfaqur papritur gjashtë muaj më parë dhe pas një periudhe fillestare të dhimbjes së lokalizuar, ishte bërë në mënyrë thelbësore simptomatike.
Pacientja ishte vizituar disa herë nga një dermatolog dhe nga një kirurg plastik, por pavarësisht terapive topike dhe sistemike dhe kullimit të kryer, lezioni kishte vazhduar të përsëritej. Ekzaminimi histologjik kishte zbuluar praninë e depërtimit inflamator me inflamacion kronik dhe zgjerim të enëve të gjakut.
Pacientja referon se ka qenë në pritje që të kryejë heqje të tjera ose supozime për kullimin e puçrrës.
Duke parë praninë në nivelin e 37 - s të një kariesi shkatërrues informohet pacientja që ekziston mundësia se bëhet fjalë për një patologji odontogjene dhe në veçanti të një fistule jashtë gojës (Figurat 1,2,3).

Figura 1: Ortopantomografia që tregon një lezion të përhapur osteolitik apikal të 37

Figura 2: Ekzaminimi intraoral që tregon se zgavra e gojës nuk gëzon shëndet të mirë

Figura 3: Lezion nën mandibulë nga ana e majtë

Propozohet një eksplorim me një sondë të itinerarit të fistulës, që shtrihet deri në nivelin e trupit të mandibulës në mesin e anës së majtë (figura 4).

Figura 4: Eksplorim delikat (jo një kateter venoz) i itinerarit të fistulës deri te trupi i mandibulës

Megjithatë kontaktohet kirurgu plastik dhe dermatologu dhe bien dakord të presin zgjidhjen e patologjisë periapikale të 37 përpara se të kryhen procedura të tjera kirurgjike. Vendoset që të hiqet 37, duke qenë se është konsideruar që nuk mund të rregullohet, bashkë me 38, që është prekur nga kariesi penetrues. Kur janë hequr të tillë elementë dentar fistula jashtë gojës është shëruar për 15 ditë.
Ky rast tregohen sesi qasja shumëdisiplinore, edhe me patologji të thjeshta si ajo në ekzaminim, është shpesh çelësi i suksesit të terapisë pa ekspozuar pacientin ndaj procedurave pak a shumë invazive dhe plotësisht të padobishme.
Patologjia odontogjene, pohojnë Autorët, ndonjëherë nënvlerësohet nga specialistë të ndryshëm që merren me zonën qafë - kokë shpesh nga mungesa e informacionit ose nga sektorializimi i tepërt që shumë shpesh demoralizon mjekësinë bashkëkohore.

Përmbledhje në kujdesin e: Anna Maria Melica, Konsulente Shkencore e Dental Cadmos

Përktheu: Valbona Spahia