HYRJE
Kirurgjia ekstraktive e molarėve tė tretė inferiorė ėshtė konsideruar gjithmonė njė metodė me njė farė vėshtirėsie dhe nė 10% tė rasteve lidhet me komplikime pak a shumė tė rėnda. Studimi aktual paraprak monocentrik propozohet qė tė vlerėsojė potencialin terapeutik tė Low Level Laser Therapy (LLLT) nė komplikimet post kirurgjikale tė molarėve tė tretė inferiorė tė retinuar. Janė marrė nė konsideratė simptomatologjia e dhimbshme, edema dhe trizma.
MATERIALE DHE METODA
Studimi ėshtė kryer pranė UOC tė Kirurgjisė Maksilo-Faciale dhe Stomatologjisė sė Spitalit Maggiore Policlinico nė Milano, nga muaji prill 2014 deri nė muajin tetor 2015. Kriteret e pėrfshirjes parashikonin individė me moshė midis 18 dhe 60 vjeē tė pa prekur nga patologjitė lokale dhe sistemike, jo nė terapi me kortizone, biofosfonate dhe pa trajtime tė mėparshme me radio-kimioterapi. Pra janė regjistruar 44 pacientė me moshė mesatare 29,7 vjeē, pasi ėshtė marrė miratimi i informuar. Diagnoza parashikonte analizėn e radiografive dixhitale dhe tė tomografisė sė kompjuterizuar dhe duke konsideruar klasifikimet e Winter dhe tė Pell-Gregory, tė gjithė pacientėt paraqisnin njė rezultat midis 6 dhe 8.
Nėpėrmjet mėnyrės rastėsore, studimi i rastit ėshtė ndarė nė dy grupe: grupi A i formuar nga 20 pacientė (8 femra dhe 12 meshkuj), i trajtuar me LLLT; grupi B i kontrollit formuar nga 24 pacientė (15 femra dhe 9 meshkuj), qė ekspozoheshin vetėm ndaj njė drite shėnjestruese laseri me efekt placebo.
Koha T0 korrespondonte me ndėrhyrjen kirurgjikale dhe me aplikimet e para tė LLLT. Nė kontrollet 2, 5, 10, 15 dhe 20 ditė, nga T1 nė T5, janė kryer aplikimet e LLLT nė grupin A dhe vetėm aplikimet e placebos nė grupin B. Njė operator i dytė mblidhte tė gjitha tė dhėnat qė lidheshin me matjet e dhimbjes, edemės dhe tė trizmės. Kohėt mesatare kirurgjikale me ndėrhyrjet e kryera nga njė mjek i vetėm, janė mė tė vogla nė 45 minuta dhe parashikoheshin vetėm nga aplikimet lokale tė kloheksidinės me 0,2% dhe pako me akull sintetik.
Pėr vlerėsimet e dhimbjes janė pėrdorur Numeric Rating Scale (NRS) dhe McGill Pain Questionnaire Short Form (MGPQ-SF). Vlerėsimet e edemės janė kryer duke ndjekur metodėn Amin dhe Laskin nė 1983 dhe tė Rakprasitkul, Schultze-Mosgau tė 1997, duke konsideruar vetėm matjen midis marzhit inferior tė tragus dhe pogonion kutan (T-P). Pėr trizmėn ėshtė konsideruar distanca midis marzhit incizal superior dhe inferior nė kushte tė hapjes maksimale bukale.
Ėshtė pėrdorur njė laser me dioda (SmartDuo, Deka Srl, Calenzano, FI) me gjatėsi dyfishe vale prej 980 nm me fuqi nga 200 mW nė 500 mW nė modalitet tė vazhdueshėm. Nė pėrfundim tė veprimeve kirurgjikale nė kohėn T0 procedohej me aplikimet LLLT me fuqi prej 500 mW duke pėrdorur njė fibėr prej 300 µm me modalitet tė defokalizuar pėr njė minutė. Pas aplikimit tė njė suture me mėndafsh, indet janė trajtuar duke pėrdorur njė terminal me lente me diametėr 1 cm me njė fuqi prej 300 mW nė modalitet tė vazhdueshėm dhe tė defokalizuar (fig. 1). I janė nėnshtruar rrezatimit mukozat nė njėsinė e ndėrhyrjes pėr 5 minuta dhe zonat e lingula mandibulare dhe tė foramenit tė mjekrės pėr 3 min.
Studimi ėshtė kryer nė verbėri tė dyfishtė dhe me njė sistem jo parametror, mė tė ndjeshėm pėr grupet e vogla. Ėshtė aplikuar testi t i Student me dy bishta, pėr tė vlerėsuar shkallėn e domethėnies tė rezultateve duke konsideruar vlera domethėnėse tė p ≤ 0,05.
Figura 1 Indet janė trajtuar duke pėrdorur njė terminal me lente me diametėr 1 cm me njė fuqi 300 mW, nė mėnyrė tė vazhdueshme dhe tė defokalizuar.
REZULTATE DHE KONKLUZIONE
Te pacientėt e grupit A ėshtė verifikuar njė zvogėlim i dhimbjes post operatore nė mėnyrė domethėnėse mė e madhe pas kohės T2 krahasuar me pacientėt e grupit B. Analiza statistikore nga T0 nė T5 e NRS ka dėshmuar vlera me domethėnie p = 0,001 nė grupin A dhe p = 0,04 nė grupin B. Megjithatė vlerat me domethėnie p = 0,005 pėr grupin e trajtuar dhe p = 0,02 pėr grupin e kontrollit.
Te pacientėt e trajtuar edema ėshtė shfaqur e limituar nė kohėt T1 dhe T2, me njė regresion tė shpejtė brenda 10 ditėve. Nė pjesėn mė tė madhe tė pacientėve tė grupit B njė zvogėlim i edemės ėshtė vėrejtur jo para lehtėsimit nė T4.
Vlerėsimet e trizmės intermaksilare nė tė dy grupet dhe te pacientėt test, nivelet e hapjes orale ktheheshin para kohe nė normalitet me kohėt T2 - T3.
Rezultatet e studimit kanė dėshmuar nė tė gjithė pacientėt e trajtuar me LLLT njė rrjedhė post operatore tė rehatshme me njė intensitet tė zvogėluar tė dhimbjes me njė edemė dhe trizma tė pėrmbajtura. Pra mund tė afirmohet nė bazė tė tė dhėnave tė hasura nė literaturė dhe rezultateve tė pėrftuara se LLLT e pjesėve post ekstraktive mund tė pėrfaqėsojnė njė procedurė tė vlefshme shtesė pėr njė kontroll mė tė mirė tė dhimbjes dhe tė gjithė komplikimeve post-operatore.
Burimi: Dental Cadmos
Pėrktheu: Erjola Taga