Edentulitë mandibulare: overdentures janë efikase dhe ekonomike nëse mbahen në mënyrën e duhur. Këshillat nga literatura

Trajtimi i edentulive mandibulare me overdentures në implante IODs është konsideruar prej më shumë se 20 vjetësh një zgjidhje efikase dhe ekonomike. Efikasiteti dhe avantazhi i një terapie duhen konsideruar duke nxjerrë në pah komplikimet dhe kohët relative dhe kostot për t'i zgjidhur ato, elemente për të cilat pacienti duhet të informohet dhe mjeku duhet të jetë koshient në momentin kur e propozon.
Në mungesë të një mirëmbajtje adekuate dhe të një follow-up-i të standardizuar që t'i lejojë mjekut vlerësimin në avancë të nevojave të rindërhyrjes edhe një terapi e thjeshtë dhe ekonomike mund t'i shkaktojë bezdi pacientit dhe kosto të paparashikuara për praninë e komplikimeve biologjike dhe mekanike të paparashikuara.
Vlera për mjekët e këtij rishikimi sistematik që ekzaminojnë punimet përkatëse të dala pas vitit 2004, qëndron në sugjerimin e një protokolli rinjoftimi ku pacienti duhet të vendoset mënjanë në momentin e planit të trajtimit dhe të vlerësimit nga një test i literaturës së disponueshme, sasia a ndërhyrjeve sidoqoftë të nevojshme dhe në një restaurim pa komplikime.

Gjithashtu duhet theksuar, siç është sugjeruar nga autorët, se stabiliteti dhe cilësia kompleksive e protezës janë elemente që kuantifikohen me vështirësi në planin e një kërkimi, por është shumë e mundshme që të kenë një impakt domethënës në rezultatin kompleksiv.
Studime të ndryshme kanë kërkuar që të standardizojnë kriteret për follow up të IODs, duke përcaktuar një skemë të problemeve kryesore me ngarkesë të overdentures, në mënyrë që të mund të identifikojmë ndërhyrjet që duhen konsideruar normale në një protezë suksesi dhe ato që në fakt e bëjnë të konsiderohet një dështim. Duke iu referuar 6 kritereve të vendosura nga Walton dhe Payne (tabela 1) rishikimi ekzaminon punët e publikuara nga viti 2004 (pas consensus statement të Mc Gill të 2002), duke identifikuar në një mirëmbajtje normale (ose të parashikuar) një maksimum prej 2 zëvendësimesh të ngjitjeve (patrix apo matrix) gjatë vitit të parë dhe 5 zëvendësime dhe maksimumi një ribazimi në 5 vitet e para.

Pjesa më e madhe e studimeve të përfshira ishin studime klinike prospektive, pjesa më e madhe e RCT ishin kryer nga ekipe me eksperiencë të madhe që i jepte një vlefshmëri të fortë të jashtme konkluzioneve.
Faktorë të ndryshëm mund të ndikojnë në llojin dhe frekuencën e ruajtjes së IODs, ndër të cilët cilësia protetike, lloji i ngjitjeve, cementimi i ngjitjeve (direkt apo indirekt), numri dhe pozicioni i implanteve dhe situata e harkadës antagoniste.
Rishikimi i paraqitur propozon që të përcaktohet nevoja për mbajtjen e IODs në bazë të parametrave klinikë, duke analizuar punët e seleksionuara duke përdorur formatin PICO (Pacientë me mandibulë pa dhëmbë: P, trajtimi me IODs: I, me numër të ndryshëm të
implanteve dhe dizajn protetik: C, për të përcaktuar nevojën e ruajtjes, frekuencën dhe komplikimet: O).
Kërkimi elektronik ka identifikuar 130 artikuj nga të cilët vetëm 29 i përgjigjeshin kritereve të cilësisë për studimet dhe rishikimet sistematike.

Nga rishikimet e ekzaminuara del në pah se ndërhyrja më e shpeshtë është zëvendësimi i ngjitjeve, si arsye e ndryshimeve intrinsike në studimet e ekzaminuara (kampioni, antagonisti, atrofia kockore, komplikimet e zbuluara, periudha e vazhdimit etj.), nuk gjenden prova relative të forta për krahasimin midis shufrave dhe ngjitjeve, aty ku vihet re që shufrat e forta kanë më pak mangësi në krahasim me sistemet elastike në shufrat e rrumbullakëta dhe në mungesë të forcimit në proteza ka një risk më të madh për fraktura të bazës protetike. Nuk janë shfaqur ndryshime përsa i përket numrit as përsa i përket llojit të implantit ndërsa bashkimi i ngjitjeve direkt në gojë në vend të atyre në laborator duket se përmirëson adaptimin.

Duke shpresuar që të kryhen studime më specifike, autorët paraqesin në bazë të punimeve të ekzaminuara një protokoll follow-up që duhet të ndahet me pacientin në momentin e planit të trajtimit dhe që mundësisht minimizon krijimin e komplikimeve më të mëdha në kohë.

Tabela 1: Probleme më të shpeshta në mbajtjen protetike të raportuara sipas 6 kritereve të përcaktuara nga Walton (1998) dhe Payne et al (2001)

SUKSESI	Asnjë provë ritrajtimi përveç mirëmbajtjes stomatologjike si: Profilaksia: ndërhyrje të vogla okluzale ose anatomike; lustrim; hipertrofi mukozë perimplantare që nuk ka nevojë për heqje. Izolimi ose zëvendësimi i vidës protetike jo më shumë se një herë në vit pas vitit të parë. Aktivizimi, riparimi, zëvendësimi i patrix-it ose matrix-it brenda limitit të dy zëvendësimeve vitin e parë dhe maksimumi me 5 zëvendësime në 5 vjet. Ribazimi protetik, një herë në 5 vjet.
MBIJETESA	Pacienti nuk mund të ekzaminohet drejtpërdrejtë por pacienti ose një mjek tjetër konfirmojnë se nuk ka ritrajtime përveç atyre të indikuara si sukses.
TË HUMBURA NË FOLLOW UP	Të dhëna mbi follow up-in të pamundura për t'u përftuar.
TË VDEKUR	Pacientë që kanë munguar gjatë follow-up, pavarësisht nëse para vdekjes kriteret ishin me sukses ose mbijetesë.
RITRAJTIMI ME RIPARIM	Trajtimi i IOD dhe i mukozës perimplantare. Integritet marginal i abutment, patrix dhe matrix dhe ruajtje e OD por me modifikimet e mëposhtme: Më shumë se 2 zëvendësime të patrix-it ose matrix-it në vitin e parë ose më shumë se 5 zëvendësime në 5 vitet e para. Ndryshime dimensionale të protezës (plan okluzal, shtimi i cantilevers). Zëvendësimi i dhëmbëve të veshur ose të frakturuar ose zëvendësim i vidave të thyera Riparimi i frakturave protetike. Ribazimi protetik më shumë se një herë në 5 vjet. Heqje e hiperplazisë gingivale përreth patrix-it.
RITRAJTIM ME ZËVENDËSIM	Zëvendësim protetik i indikuar sepse një pjesë ose e gjitha IOD nuk është më e përdorshme për shkak të humbjes së implanteve ose të thyerjes mekanike të pariparueshme. Implantet duhet të konsiderohen të dështuar. Integriteti marginal i protezës ose i abutment është plotësisht i humbur. Thyerja mekanike e pariparueshme. Fraktura e abutment implantar më shumë se dy herë në 5 vjet ose frakturë e vidave implantare në të njëjtën njësi për më shumë se dy herë në vit pas vitit të parë të shërbimit. Heqja: kur implantet e mbetura janë konsideruar të suksesshëm, zëvendësimi i OD origjinal për shkak të humbjes së një ose më shumë implanteve nuk konsiderohet si një dështim por si një riparim.

Tabela 2: Protokolli i follow-up-it të sugjeruar nga autorët

Kontrolli okluzal	Për një shpërndarje më të mirë të kontakteve në okluzionin qendror dhe gjatë lëvizjeve jashtëqendrore
Gjatësia e ekstensioneve	Duhet minimizuar
Kontrolli i komponentëve protetik	Respektimi i udhëzimeve të prodhuesit për vidhosjen
Zëvendësimi i ngjitjeve	Çdo vit (të paktën pjesa e brendshme) për të ruajtur integritetin e lidhjes midis implantit dhe protezës
Ribazimi	Duhet paraprirë në lidhje me 5 vitet sapo vihet re një defekt adaptimi
Rinjoftim për takime	Të vlerësosh rregullisht integritetin e protezës dhe funksionalitetin
Ndërtimi i një proteze të re	Nëse proteza e re duhet të fabrikohet brenda 5 vitesh shërbimi, suksesi nuk është arritur. Megjithatë pas një dekade, ribërja nuk duhet konsideruar një dështim.

Nën kujdesin e: Costanza Micarelli, Drejtore AIOP

Për më tepër:
Prosthetic maintenance of different mandibular implant overdentures: A systematic review. Assaf A,Daas M,Boittin A,Eid N,Postaire M JProsthetDent.2017 Aug;118(2):144-152

Përktheu: Erjola Taga