Lezionet e mukozës orale. Kur duhet të shqetësoheni?

Nga Arianna Bianchi

Karcinoma skuamoze e kokës dhe qafës (e njohur ndërkombëtarisht si Head and Neck Squamous Cell Carcinoma - HNSCC), nga e cila kanceri i gojës përbën mbi 90% të gjetjeve diagnostike, është ende një sëmundje e panjohur gjerësisht. Kanceri i gojës është në fakt një konstatim mjaft i shpeshtë në praktikën klinike dhe për këtë arsye nuk mund të konsiderohet si sëmundje e rrallë.

Por kur duhet të shqetësohet klinicisti dhe veçanërisht dentisti për një lezion që prek mukozën e gojës? Për këtë është përgjigjur prof. Giovanni Lodi, drejtor shkencor i Dental Cadmos, profesor në Universitetin e Milanos dhe një nga ekspertët kryesorë ndërkombëtarë në patologjinë orale.

"Në realitet dentisti duhet të shqetësohet gjithmonë, derisa të ketë një siguri diagnostike. Qëllimi, në fakt, është gjithmonë arritja e një diagnoze", thotë prof. Lodi. Me "shqetësim" padyshim që ai nuk nënkupton vetëm gjendjen emocionale dhe ankthin, por më shumë se çdo gjëje tjetër ai i referohet të gjitha procedurave që duhen kryer për të arritur në një diagnozë.

"Është e nevojshme, këshillon ai, "në radhë të parë, të dini t'i bëni pyetjet e duhura pacientit: Kur lindi lezioni? A ka ndryshuar me kalimin e kohës? A keni pasur ndonjë simptomë? Natyrisht që ekzaminimet instrumentale ose ato nëpërmjet imazheve mund të jenë padyshim një ndihmë e konsiderueshme".
Ka lezione që mund të shqetësojnë më shumë se të tjerët: është rasti i lezioneve që vazhdojnë me kalimin e kohës dhe që tentojnë të përkeqësohen me kalimin e javëve ose muajve. Një fakt shumë i rëndësishëm për të cilin Lodi thekson është se qarkullimi i mukozës orale është shumë i shpejtë, rreth 14 ditë.

"Prandaj ekziston një rregull i quajtur '14 ditë' sipas të cilit mund të dyshohet për një lezion malinj nëse pas 14 ditësh nga heqja e ndonjë faktori traumatik dhe/ose trajtimi i duhur terapeutik i lezionit, ka pasur përmirësime të dukshme", shpjegon ai.

Ky është padyshim një rregull shumë i thjeshtë, i cili nuk ndiqet gjithmonë në mënyrë të përpiktë. "Lezionet që klinikisht paraqesin një aspekt tregues të një neoplazie të mundshme duhet t'i nënshtrohen menjëherë një hetimi instrumental, në këtë rast biopsisë dhe në veçanti biopsisë incizionale e cila ka një qëllim thjesht diagnostikues", thotë prof. Lodi.

A ekziston vetëm një lloj biopsie?

"Jo, përveç biopsisë incizionale, përmes së cilës mblidhet një pjesë e lezionit dhe më pas analizohet nga patologu, ekziston edhe një lloj tjetër biopsie, ajo ekscizionale, e cila luan një rol të dyfishtë, diagnostikues dhe terapeutik". "Kjo lloj biopsie, megjithatë, duhet të bëhet kur është e sigurt se terapia e duhur është ekscizioni kirurgjik", shpjegon profesori.

"Dentologu ka një rol themelor në diagnostikimin e kancerit të gojës. Prandaj është thelbësore që profesionistët të trajnohen në mënyrë adekuate në këtë aspekt, pasi shpesh ata janë të parët që vënë re çdo rast malinjiteti". Megjithatë, sipas profesor Lodit, "është e nevojshme që stomatologu, përveçse të dijë të bëjë një diagnozë, duhet të jetë në gjendje edhe ta komunikojë atë dhe ta drejtojë pacientin në procedurën që do të duhet të ndjekë më vonë".

Trajtimi i lezioneve malinje të zgavrës së gojës (dhe në përgjithësi i zonës së kokës dhe qafës) është në fakt i një lloji multidisiplinar, ku përfshihen profesionistë të ndryshëm, si patologë, onkologë, kirurgë maksilofacialë ose otolaringologë dhe radioterapistë. Në këtë drejtim, Profesor Lodi përmend "Grupin Onkologjik Ndërdisiplinor" (GOI) të ASST Santi Paolo e Carlo në Milano, i cili çdo javë mbledh së bashku specialistë të ndryshëm, duke përfshirë edhe dentistët, për të diskutuar trajtimin e rasteve më komplekse.

Por diagnostikimi e një lezioni malinj nuk është i vetmi rol që i takon dentistit.

"Pasi të kenë përfunduar terapitë e nevojshme për zgjidhjen e rastit - shpjegon drejtori shkencor i Dental Cadmos - specialistët e kavitetit oral (stomatologët por edhe higjienistët e dhëmbëve) në fakt luajnë një rol të rëndësishëm në lidhje me ruajtjen e shëndetit - dhe rrjedhimisht të cilësisë së jetës - të subjekteve që të trajtuar për neoplazi të kokës dhe qafës".

"Prandaj është e një rëndësie thelbësore trajnimi dhe përditësimi i vazhdueshëm, sepse stomatologu duhet të merret jo vetëm me elementët dentarë, por edhe me gjithçka rreth tyre", përfundon profesori.