Tumori oral. Kur një vështrim mjafton për të shpëtuar një jetë

Në botë, tumoret e zgavrës së gojës së bashku me ato të laringut dhe faringut përbëjnë 10% të të gjitha neoplazmave malinje te meshkujt dhe 4% te femrat. Për fat të keq, ky lloj kanceri zakonisht diagnostikohet në një fazë të avancuar, kur masa tumorale është rritur deri në pikën që kërkon operacione gjymtimi, të cilat shpesh japin rezultate të dobëta. Për këtë arsye, roli i stomatologut bëhet qendror, sepse ai ka mundësinë që çdo herë që shikon në gojën e pacientit, të identifikojë lezione të dyshimta dhe të hetojë më tej, duke i shpëtuar kështu jetën. Në lidhje me këtë temë prof. Giovanni Lodi, Profesor i Departamentit të Shkencave Biomjekësore, Kirurgjike dhe Dentare të Universitetit të Milanos dhe drejtor shkencor i Dental Cadmos, ka dhënë disa këshilla.

Prof. Lodi, cili mendoni se është ndikimi patologjive orale në stomatologji?

Patologjitë orale kanë një implikim themelor në stomatologji, pasi hulumton ndryshimet e mundshme të indeve të buta të sistemit stomatognatik; në fakt, është shumë e rëndësishme t'i kushtohet vëmendje çdo "njolle" ose "ulcere" të dyshimtë dhe të arrihet në një diagnozë përfundimtare. Ndër problemet dentare, në fakt, janë vetëm ato që lidhen thjesht me shëndetin e dhëmbëve, por edhe ato që prekin indet e buta, si mukoza bukale, gjuha, qiellza dhe buzët.

Cilat lloje rastesh klinike ju është dashur të trajtoni gjatë aktivitetit tuaj klinik?

Kanceri i zgavrës së gojës është ende një patologji mjaft e panjohur për shumicën e njerëzve dhe pacientëve. Për shkak të vetëdijes ende të dobët mbi këtë temë, shumë pacientë për fat të keq nënvlerësojnë sinjalet e para që u dërgon distrikti oro-facial dhe shkojnë vetëm te dentisti. Situata është tashmë shumë e komprometuar: në fakt, karcinoma e kavitetit oral ka probabilitet të lartë të mbijetojë vetëm nëse ndërhyhet në fazat fillestare, përndryshe ato ulen ndjeshëm. Për sa i përket llojit të pacientëve të prekur nga ky tumor, ka një ndryshim në krahasim me të kaluarën: në fakt, pacienti klasik i diagnostikuar me kancer oral në përgjithësi ishte mashkull, mbi 60 vjeç, duhanpirës; ndërkohë që vitet e fundit është shfaqur një kategori e re pacientësh, me një moshë dukshëm më të re, pa faktorë rreziku të njohur dhe në të cilin janë të përfaqësuar në mënyrë të barabartë burrat dhe gratë.

Cila është ndërfaqja terapeutike, nga diagnoza te trajtimi i duhur, për një pacient të diagnostikuar me kancer oral?

Roli i stomatologut është themelor, sepse ai përfaqëson specialistin e parë që mund ta njohë këtë lloj tumori sa më shpejt që të jetë e mundur, prandaj stomatologu ka detyrë thelbësore të hetojë praninë dhe natyrën e lezioneve orale në indet e buta të gojës. Në rastin e kancerit oral, pacienti do të duhet të kryejë teste të mëtejshme diagnostike dhe radiografike për të kuptuar përhapjen e lezionit kanceroz. Më pas, rruga do të vazhdojë me një kirurg maksilofacial, i cili do të heqë zonën e komprometuar me një operacion sa më konservativ dhe që do të rivendosë funksionalitetin e sistemit stomatognatik. Shpesh për tumoret në fazë të avancuar është e nevojshme të zgjidhet për operacionet e demolimit, që cenojnë cilësinë e jetës së pacientit. Për këtë arsye parandalimi dhe diagnostikim në kohë janë thelbësore. Më pas, pacienti mund të referohet tek onkologu dhe radioterapisti për terapi ndihmëse. Pasi pacienti ka përfunduar pjesën kirurgjikale dhe onkologjike, ai kthehet në zyrën e dentistit ku do të ndiqet nga një ekip stomatologësh dhe higjenistësh dentarë: të dyja këto figura profesionale kanë detyrën e rëndësishme të rehabilitimit të pacientit në përpjekje për ta rikthyer atë, kur është e mundur, për një jetë pothuajse normale dhe për të ruajtur një cilësi të mirë funksionale të sistemit stomatognatik.

Çfarë këshille do t'u jepnit dentistëve për që ti diagnostikojnë me tumoret e kavitetit oral sa më shpejt të jetë e mundur?

Është e rëndësishme të kryhen kontrolle rutinë të kavitetit oral në nivel të të gjitha strukturave që e përbëjnë atë dhe të mos ndalemi vetëm në aspektin dentar, por t'i kushtojmë vëmendje morfologjisë së gojës në tërësi, edhe gjatë pastrimit të dhëmbëve: në fakt, është e rëndësishme të vëzhgohen të gjitha mukozat, duke përfshirë ato të gjuhës, mukozën bukale dhe qiellzën, për të kontrolluar gjendjen e tyre shëndetësore dhe praninë e mundshme të ndryshimeve të dyshimta. Kjo vëmendje ndaj detajeve është thelbësore sepse kanceri oral, nëse zbulohet në fazat e hershme, ka një shkallë të lartë mbijetese, ndërsa nëse tumori neglizhohet, mbijetesa bie në mënyrë drastike. Për më tepër, është e rëndësishme që të ekzaminohen me kujdes të gjithë pacientët dhe jo vetëm ata që i përkasin një segment popullsie që konsiderohet në rrezik, për shkak të zakoneve të prishura të rrezikshme për shëndetin dhe që e predispozojnë pacientin për një rrezik më të madh të zhvillimit të kancerit oral: në fakt, aktualisht mosha mesatare e popullsisë së prekur nga kanceri i gojës është ulur, ka një përqindje më të lartë të grave të prekura, krahasuar me atë që ishte standardi në të kaluarën për këtë sëmundje. Një këshillë e fundit është që të mos ndiheni "vetëm" në luftën kundër kancerit oral dhe kjo vlen si për pacientët ashtu edhe për specialistët.