Përgjegjësia profesionale, cilit i takon në trajtimet në ekip?

Në aktivitetin mjekësor dhe stomatologjik në ekip, secila figurë profesionale përgjigjet për dështimin e lex artis që lidhet pikërisht me sektorin specifik. Por është edhe një objektiv i zakonshëm për të gjithë anëtarët e kontrollit dhe të ndërhyrjes në rastet e evidencave me rrethana konkrete që paralajmërojnë sjellje të gabuara dhe jo të përshtatshme.

Është ky një nga udhëzimet që del në pah nga artikulli origjinal me titull "Përgjegjësia profesionale për trajtimet në ekip në stomatologji" i profesoreshës Maria Sofia Rini, presidente e Akademisë Italiane të Stomatologjisë Ligjore, publikuar në Dental Cadmos në janar, që ka analizuar nga një pikëpamje normative, mjeko ligjore dhe e jurisprudencës, përgjegjësinë e secilës figurë profesionale ne kontestin e punës në ekipin stomatologjik.

Premisa është që "edhe në stomatologji shkalla në rritje e specializimit ka çuar drejt një ndarje të detyrave duke favorizuar aktivitetin në ekip". Në veçanti, "shumë stomatologë në ditët e sotme janë bashkuar apo organizuar në ekipe të specializuara, aty ku bashkëpunojnë më shumë figura profesionale, shumë të specializuara, në raport të barabartë bashkëpunimi apo varësie. Sipas tipologjisë së raporteve të tilla, dallohen ekipe të tipit horizontal", në të cilët "secili asistent gjendet në një raport barazie me kolegët dhe kryen performanca në mënyrë autonome" dhe "të llojit vertikal", në të cilin "bashkëpunuesit/vartësit e studimit gjenden në një pozicion të mirë organizuar nga ana hierarkike, karshi titullarit ose drejtuesit shëndetësor".

Ajo që zbulohet është se "çdo figurë ka role, detyra dhe përgjegjësi, megjithëse aktiviteti i secilit ndërvepron ngushtë me atë të të tjerëve. Përgjegjësia profesionale stomatologjike në punën në ekip paraqet aspekte që e bëjnë atë që të rezultojë ndryshe, për sa i përket atyre që përshkruhen dhe i atribuohen vetëm përgjegjësive kontraktuale dhe ekstrakontraktuale".

Sipas dokumentit, "nga analiza e normave referuese dhe e orientimeve të jurisprudencës zbulohet si rregull i përgjithshëm se në aktivitetin mjekësor dhe stomatologjik në ekip secila figurë profesionale përgjigjet për dështimin e lex artis, që lidhet me vetë specifikën e sektorit; megjithatë është një detyrim i zakonshëm për të gjithë anëtarët e kontrollit dhe të ndërhyrjeve në rastin e evidencave në rrethana konkrete që paralajmërojnë sjelljet e gabuara dhe të papërshtatshme. Stomatologjia dhe mjeku nuk mund t'i shmangen detyrimit të vlerësimit të aktivitetit të zhvilluar nga kolegët që kanë bërë ndërhyrjen, duke u shmangur në rastin kur nuk ndahen mjetet, metodat dhe qëllimet. Këshilli i Lartë ka njohur në krye të të gjithë mjekëve që zhvillojnë aktivitet në grup, një detyrë të përgjithshme me kontroll reciprok, pavarësisht rolit që mbart në ekip. Detyrim që, megjithatë, bëhet më i detyrueshëm dhe depërtues për atë që mbulon një pozicion të veçantë juridik të supremacisë hierarkike dhe që thërritet për të udhëhequr dhe koordinuar performancat e bashkëpunëtorëve".

Ndër aspektet e shumta, për shembull, "Drejtuesi i ekipit ka për detyrë që të vërë në dijeni grupin me të gjitha informacionet që zotëron për sa i përket anamnezës patologjike të pacientit, nëse nuk janë komunikuar, mund të shkaktohen dëme në shëndet". Por në çdo rast "për jurisprudencën mjeku në një pozicion vartësi nuk duhet të konsiderohet thjesht një ekzekutues urdhrash, por gëzon një autonomi të mirëfilltë, edhe pse lidhet me direktivat e marra, për të cilat mund edhe duhet t'ia tregojë asistentit vartës dyshimet dhe mospajtimet e tij për sa i përket zgjedhjeve terapeutike që nuk merr në konsideratë t'i ndajë".

Nga këtu dalin konkluzionet: "Duket e përshtatshme që nga njëra anë të riafirmojmë funksionin e koordinimit dhe mbikëqyrjes së drejtuesit të ekipit dhe nga ana tjetër të mos identifikojmë si qendrën e akuzës të njëjtin asistent për çdo dhe çfarëdolloj sjellje "të pakujdesshme" të bashkëpunuesve të tij, në masën që një sjellje e tillë të mos jetë objektivisht e ridrejtuar nga kontrolli i munguar i saj në lidhje me kushtet e veçanta të rastit, nga koha dhe vendi. Në fakt profesionalizmi i secilit anëtar të ekipit - edhe pse i larmishëm për shkak të kompetencave të specializuara të përftuara, të rolit reciprok dhe të profesionalizmit specifik - përfshihet në grupin e koncepteve që mund të vlerësohen dhe përdoren edhe për të ndërhyrë aty ku sjellja e një anëtari tjetër që është në të njëjtën shkallë apo në mënyrë hierarkike e njëjtë me atë të vartësit, rezulton e pakujdesshme dhe potencialisht dëmtuese".

Francesca Giani

Përktheu: Erjola Taga