Risku "biologjik" për punonjësit e klinikës dentare

Mbrojtjet dhe testet që duhet të kryhen te pacientët para ndërhyrjes

Francesca Giani

Për ritrajtimin e kësaj teme mbi ekspozimin ndaj riskut biologjik, që lidhet me profesionin stomatologjik, është publikuar një lajm i fundit nga Centers for Disease Control and Prevention të Shteteve të Bashkuara, që ka vendosur të studiojnë një grup vdekjesh nga fibroza pulmonare idiopatike, zbuluar në një qendër kurash të Virginia-s, në lidhje me të dhënat që në 894 pacientë të trajtuar në strukturë, 9 ishin dentistë ose laborantë dentarë, një përqindje (1%) që sipas kërkuesve rezultonte "23 herë më e lartë se e parashikuara".

Nëse e dhëna do duhej të krahasohej, duhet të pyesim se sa të sigurta janë për dentistin dhe ekipin e tij në krahasim me një risk të mundshëm biologjik, studimet stomatologjike? Nëse ekzistojnë instrumente për të mbrojtur pacientin, cilat resurse mund të vihen në zbatim për të mbrojtur dhe profesionistin?

I kemi drejtuar pyetjet Luigi Checchi, profesor i Universitetit të Bolonjës dhe ekspert rreth temës. "Për atë që punon me pacientin, qoftë ky stomatolog apo higjienist, klinika stomatologjike mund të paraqesë një sërë risqesh biologjike që derivojnë nga e ashtuquajtura ndotje indoor (e brendshme). Përdorimi i instrumenteve rrotullues dhe me ultratinguj heq nga fusha operatore materiale të ngurta duke krijuar një aerosol të infektuar dhe kontaminues. Përbërja e këtij aerosoli është e ndryshme sipas karakteristikave mikrobiologjike të pllakës bakteriale të pacientit në testim dhe tipologjisë së ndërhyrjes që kryhet. Aty ku për shembull, procedohet me një limim të dhëmbit do të emetohen në ajër copëza smalti, metali, dentine, bashkë me baktere, viruse dhe kërpudha. Ambienti i klinikës gjithashtu është i mbyllur, përdor ajër të kondicionuar dhe ujë që janë burime të mëtejshme të ndotjes. Më pas duhet saktësuar se, nëse makro-aerosoli shkatërrohet gjatë 24 orëve, mikrogrimcat, mikro-aerosoli mbetet në ambient për më shumë se 24 orë duke u bashkuar me atë që ishte tashmë e pranishme në ambient".

Në këtë kontekst, "problemi kryesor për dentistin është që të operojë në pacientë për të cilët nuk njihet as profili mikrobiologjik as ai hematik". Edhe sepse "anamneza, si e domosdoshme, nevojitet në realitet për të shmangur risqet për pacientin por jo për të parandaluar ato për operatorin". Nga ana tjetër, "bëhet fjalë për një tematikë veçanërisht komplekse, për aq sa rezulton e vështirë për të gjetur lidhjen shkaktare midis patologjisë eventuale të hasur nga profesionisti dhe terapive dhe kontaktit me pacientët e trajtuar. Koha e inkubacionit të një sëmundje nuk është kurrë e shkurtër dhe në distancë kohore bëhet e vështirë të ndërtojmë shkakun".

Kemi dhe një element tjetër: "në Universitetin tim kemi kryer studime mbi kapacitetin filtrues të maskave stomatologjike. Në veçanti kemi krahasuar maskat kirurgjikale vetëm në përdorim të studimeve tona me pajisjet e mbrojtjes individuale. Ajo që u zbulua është se maska kirurgjikale mbron, po sigurisht, pacientin nga dentisti, por jo anasjelltas. Ndërsa për të garantuar si profesionistin ashtu dhe pacientin janë vetëm pajisjet e mbrojtjes individuale, që megjithatë nuk përdoren shpesh në klinikë pasi pjesa më e madhe e stomatologëve është e bindur se mbrojtja me maskat kirurgjikale është e mjaftueshme". Gjithashtu për t'u vënë re është se ajo që deklarohej si kapacitet filtrues nga shtëpitë prodhuese nuk konfirmohej nga studimi ynë.

Cilat janë pra këshillat për dentistin?

"Para çdo procedure është e nevojshme që të ulim ngarkesën mikrobike të gojës së pacientit, duke përdorur antiseptikë me shpëlarje me klorheksidinë ose xhel. Është e nevojshme gjithashtu që të përdorim gjithmonë mbrojtjet individuale: këmishën, kapelën, ekranin dhe t'u jepet përparësi pajisjeve të mbrojtjes individuale në krahasim me maskat kirurgjikale. Është kështu një normë e mirë që para se të kryejmë një ndërhyrje kirurgjikale t'i kërkojmë pacientit një profil hematik dhe mikrobiologjik. Nuk duhet të mendojmë që kjo kërkesë të gjykohet negativisht nga pacienti, përkundrazi mendoj se duhet të vlerësohet dhe çmohet pozitivisht".

Përktheu: Erjola Taga