Stomatiti dhe aftet e gojës: çfarë mund të jetë e dobishme që t'i transmetojmë pacientëve tanë

Patologjia

Nga greqishtja αφθα ("ulcera e gojës), afte është një lezion i mukozës orale që paraqitet nën formën e ulcerave të rrumbullakëta apo ovale me diametër të ndryshueshëm nga 2 deri në 5 milimetra. Në rastin ku aftet janë të shumëfishta apo paraqiten në mënyrë ciklike do të flitet për stomatit aftoz kronik recidivues. Aftja shfaqet përgjithësisht në brendësi të indeve jo keratinizues të gojës, si buzët, forniksi, faqet dhe shtyllat tonsilare, por ndonjëherë formimi i saj ndodh edhe në gjuhë ose në indet gingivale. Është e rrallë që një afte të shfaqet në fakt në buzë apo përreth gojës: në atë rast bëhet fjalë për fshikëza nga herpes labialis, plagë të infektuara të provokuara nga virusi herpex simplex që në ndryshim nga aftet, janë ngjitëse. Kërkimet konfirmojnë se grupmosha e prekur më shumë nga aftoza është ajo e adultëve duke filluar nga puberteti deri sa arrin një pik eksponencial midis moshës 20 dhe 50 vjeç, me një incidencë më të madhe në popullsinë femërore. Edhe 10% e fëmijëve është prekur të paktën një herë në harkun e viteve të para të jetës.

Simptomat

Aftoza orale shfaqet në vijim të disa simptomave të veçanta. Ndër të cilat më të zakonshme janë:

• ndjesi shpimi
• djegie
• prurit dhe irritim i mukozës orale
• fryrje (që më pas do të transformohet në një vezikulë)

Në rastin e afteve të shumëfishta, inflamacioni çon në një simptomatologji më akute dhe mund të verifikohen kështu raste me:

• temperaturë të lartë
• gingivit
• rritje e nivelit të pështymës
• rritje e volumit të nyjeve limfatike
• keilit

Shkaqet

Megjithëse janë kryer studime të shumta shkencore për të zbuluar natyrën ekzakte të afteve, arsyeja e formimit të tyre ende nuk njihet.

Ndër shkaqet më të përhapura përmenden:

• stres dhe lodhje psiko-fizike
• çekuilibrime hormonale ose imunologjike
• trauma të gojës shkaktuar nga kafshimi i buzëve ose brendia e faqeve në mënyrë aksidentale ose rutinë
• mungesa e vitaminës B, B12, zink, hekur dhe acid folik
• temperaturë dhe ftohje dhe lidhja me konsumimin e antibiotikëve
• cikli menstrual
• intolerancat ushqimore
• çekuilibrimi i florës intestinale
• higjienë e keqe orale
• celiaki

Kurat

Aftet kanë tendencën që të shërohen pas pak ditësh nga shfaqja e tyre, deri në zhdukjen përfundimtare brenda 1 ose 2 javësh. Kujdesi farmakologjik nuk këshillohet në pjesën më të madhe të rasteve, vetëm nëse preferohet që të përdoret një krem apo xhel që ndihmon në mbrojtjen nga përhapja e infeksionit në brendësi të gojës por ky aspekt është me rëndësi klinike dhe kush më mirë se një stomatolog mund të këshillojë terapinë më të përshtatshme. Nëse dyshohet se shkaku i aftozës shkaktohet nga një keqfunksionim ose një çrregullim i sistemit imunitar, duhet të ndërhyhet në patologjinë që e shkakton. Nëse dhimbja dhe bezdia vazhdojnë ose janë vërtetë të vështira për t'u suportuar, këshillohet ndërhyrja në faktorët bazë, si mungesa ushqimore, alergjenët dhe stresi.

Duhet shmangur konsumi i ushqimeve pikante dhe pijeve acide, alkoolike dhe me shumë sheqer, duke shtuar sasinë ditore të frutave dhe perimeve për një boost (nxitje) vitaminash dhe mineralesh gjithashtu dhe të ushqimeve të fermentuara dhe të pasura me probiotikë, të dobishme për ristabilizimin e florës bakteriale. Në zonën specifike që duhet trajtuar, aloe vera mund të jetë një mjekim natyral. Formula në xhel në veçanti është e thjeshtë për t'u aplikuar me një masazh të lehtë dhe përthithet shumë shpejt. Si alternativë, lagni një pambuk me solucion të tea tree oil dhe mund ta aplikoni lehtësisht mbi afte pa ndier dhimbje. Nëse aftoza është shkaku i çekuilibrimit intestinal, rekomandohet që të konsumohen fermente laktike të gjalla që në pak ditë do të vendosin funksionimin e rregullt të zorrëve dhe do të zhdukin vezikulën.

Nën kujdesin e: Francesca Sassi, Editor & Content Specialist

Përktheu: Erjola Taga