Ankthi ėshtė njė problematikė domethėnėse nė klinikat dentare dhe mund tė prekė si tė rriturit ashtu dhe fėmijėt. Prek 10-20% tė tė rriturve dhe deri nė 43% tė fėmijėve dhe adoleshentėve (Gordon et al., 2013; Shim et al., 2015).
Pasojė e pashmangshme e ankthit dhe e frikės pėr trajtimet dentare ėshtė njė sjellje neglizhence nga ana e pacientėve tė prekur, pėr shėndetin e tyre oral qė shfaqet duke shmangur klinikat stomatologjike.
Pėr pacientėt shumė nė ankth shpesh ėshtė konsideruar qė t'i drejtohen sedacionit koshient bashkė me administrimin e barnave ansiolitike. Megjithatė shumė pacientė tė rritur por mbi tė gjitha prindėrit e pacientėve pediatrikė tė prekur nga "ankthi dentar" - preferojnė qė tė shmangin trajtime farmakologjike pėr shkak tė risqeve mjekėsore qė lidhen me to.
Pėr tė mos u neglizhuar, gjithashtu, ėshtė rritja domethėnėse e kostove qė lidhen me trajtimet stomatologjike kur duhet t'i drejtohemi sedacionit koshient. Pėr kėto arsye, teknikat e menaxhimit tė sjelljes janė gjithmonė e mė tė pėrdorura nė kėto raste dhe dėgjimi i muzikės pėr menaxhimin e ankthit ėshtė njė nga kėto ndėrhyrje alternative gjerėsisht e pranuar si nga prindėrit, si nga pacientėt pediatrikė, nga individė tė rritur ashtu dhe nga profesionistėt.
Tipologjia e kėrkimit dhe mėnyra e analizimit
Nė njė studim tė publikuar nė Oral Disease, prill 2018, rishikohen studimet kryesore tė publikuara nė literaturė mbi veprimet pėrfituese tė dėgjimit tė muzikės gjatė trajtimeve stomatologjike pėr menaxhimin e ankthit tė pacientėve.
Nga njė rishqyrtim i studimeve tė rėndėsishme, autorėt kanė kėrkuar qė tė theksojnė udhėzimet nė fjalė.
Rezultate
Janė nxjerrė faktorėt individualė qė ndikojnė nė pėrgjigjet e pacientėve ndaj muzikės:
mosha dhe seksi
funksioni konjitiv dhe kultura
ashpėrsia e ankthit
familjariteti dhe preferencat muzikore
marrėdhėniet personale me muzikėn
Autorėt nė publikim kanė pėrpunuar njė sėrė udhėzimesh qė mund tė jenė nė ndihmė tė stomatologut:
1. T'i vėsh pacientit tė dėgjojė muzikėn e tij tė preferuar gjatė trajtimeve. Kjo i ngre humorin dhe ėshtė nė gjendje qė tė mbajė vėmendjen te subjekti
2. T'i vėsh pacientit tė dėgjojė - nė zhanrin e tij tė preferuar muzikor - kėngė qetėsuese gjatė trajtimeve
3. T'i lejosh pacientit qė tė menaxhojė kontrollin e volumit, pėr tė parandaluar bezdisjet dhe pėr tė maksimizuar kontrollin e perceptuar
4. T'i lėsh pacientit tė zgjedhė nėse do tė pėrdorė kufje apo nėse do tė dėgjojė pa to. Edhe nėse kufjet mund tė ndihmojnė nė maskimin e "tingujve stomatologjik", mund tė rrisin ankthin te pacientėt duke penguar komunikimin me dentistin. Kur pėrdoren kufjet, volumi i muzikės duhet tė mbahet i ulėt qė tė mundėsojė komunikimin me dentistin por nė tė njėjtėn kohė duhet tė garantojė mbulimin e duhur tė "tingujve stomatologjikė"
5. Kohėt e ndėrhyrjes muzikore. Ėshtė e rėndėsishme qė dėgjimi i muzikės tė fillojė para trajtimit stomatologjik, kur ėshtė e mundur. Kjo mund tė ndihmojė nė parandalimin e ankthit ndėrsa pacienti ėshtė nė sallėn e pritjes
6. Duhet tė ftohen pacientėt qė tė pėrqendrohen nė mėnyrė aktive te pjesėt muzikore qė po dėgjojnė nė vend qė tė dėgjojnė thjeshtė muzikėn.
Konkluzione
Nga ky studim mund tė pėrmbyllim se dėgjimi i muzikės mund tė ndihmojė nė reduktimin e ankthit qė lidhet me procedurat mjekėsore/stomatologjike dhe tė bėjnė kėshtu mė tė menaxhueshme kurat.
Pėr tė optimizuar impaktin e trajtimit, ndėrhyrjet muzikore duhet tė fillojnė qė nė sallėn e pritjes.
Efikasiteti i muzikoterapisė ėshtė shpesh jo pėrfundimtar te pacientėt shumė nė ankth. Pėr kėto individė autorėt rekomandojnė qė tė merren nė konsideratė kėshillat e njė muziko-terapeuti.
Implikimet klinike
Njė metodė e thjeshtė, jo e kushtueshme dhe e realizueshme ne ēdo kontekst stomatologjik pėr reduktimin e ankthit tė pacientėve ėshtė muzikoterapia. Pjesa mė e madhe e studimeve aktuale nė literaturė pėr sa i pėrket kėsaj ėshtė pėrqendruar mbi shpėrqendrimin pasiv tė muzikės te pacientėt nė ankth.
Pėr studimet e ardhshme do tė ishte e dobishme qė tė hetonim dhe impaktin e ndėrhyrjeve tė muzikoterapisė qė lejojnė njė pėrfshirje mė aktive tė pacientėve nė vetė-menaxhimin e ankthit tė tyre.
Pėr mė tepėr:
Gordon D, Heimberg R, Tellez M, Ismail A. A critical review of approaches to treatment of dental anxiety in adults. J Anxiety Disord 2013;27:365-78.
Shim Y, Kim A, Jean E, An S. Dental fear and anxiety and dental pain in children and adolescents: a systemic revieė. J Dent Anesth Pain Med 2015;15:53-61.
Bradt J, Teague A. Music interventions for dental anxiety. Oral Dis 2018 Apr;24(3):300-6.
Pėrktheu: Erjola Taga