Tė humbėsh dhėmbėt mund tė favorizojė nė moshė tė avancuar fillimin e deficiteve konjitive dhe demencės. Bėhet fjalė pėr njė temė tė trajtuar gjatė Kongresit Kombėtar CDUO - Kolegji i Docentėve Universitarė tė Disiplinave Odontostomatologjike, ku ėshtė theksuar edhe rėndėsia e kurave stomatologjike dhe se si nė realitet kėto lihen pas dore. Sipas njė hetimi tė Istat, tetor 2017, nė Itali vetėm 45.8% e popullsisė mbi 15 vjeē, kuron shėndetin vetjak oral, pėrqindje qė zbret akoma mė shumė deri nė 29% pėr ata mbi 75vjeē. Tė dhėnat nėn mesataret europiane janė nė tendencė tė kundėrt me politikat e plakjes aktive tė mbėshtetura nga Organizata Botėrore e Shėndetėsisė.
Edentulia dhe deficiti konjitiv
Nė moshėn e tretė kurimi i dhėmbėve neglizhohet, si nga prania e sėmundjeve tė tjera qė heqin vėmendjen nga problemi dentar, si nga ndikimi i disa kategorive tė barnave si edhe pėr faktorė ekonomikė. Sėmundjet periodontale janė tė shkaktuara nga njė higjienė e dobėt orale qė te tė moshuarit thjeshtohet nga probleme tė shikimit dhe dridhje tė vogla tė duarve.
Mungesa e dhėmbėve ose edentulia gjithashtu nuk lejon qė tė ushqehemi nė mėnyrėn e duhur dhe ėshtė e lidhur me disfaginė, pra vėshtirėsi nė gėlltitje dhe mungesė nutricionale nė veēanti tė vitaminave dhe ushqimeve antioksidante.
Tė pėrtypesh nė mėnyrėn e duhur ėshtė e rėndėsishme pasi pėrtypja favorizon fluksin e gjakut nė tru dhe reagon pozitivisht te memoria, te tė mėsuarit dhe nė ruajtjen e funksionit konjitiv. Humbja e dhėmbėve posterior dhe kėshtu njė pėrtypje e reduktuar pėrfaqėson njė faktor risku pėr zhvillimin e deficitit konjitiv, demencės dhe depresionit. Malokluzioni i shkaktuar nga parregullsia apo mungesa e dhėmbėve mund tė ēojė nė fund nė dhimbje muskulo-skeletore, nėnvizojnė mjekėt, pa harruar aspektin psikologjik tė nxitur nga edentulia, qė ēon nė njė izolim dhe nė humbjen e jetės sociale.
Stefania Cifani
Pėrktheu: Erjola Taga