Karakteristikat morfologjike dhe kimike të smaltit të dhëmbëve të ekspozuar ndaj agjentëve alkalinë

Nga Debora Bellinzani

Gërryerje e dhëmbëve, inde të buta të dëmtuara, apo humbje e dhëmbëve në rastet më të rënda! Cili mund të jetë shkaku kur pacienti afirmon se nuk abuzon me pije dhe ushqime acide apo me barna dhe nuk ka pasur probleme të tilla në të shkuarën? Në disa raste, si në ato që kanë ndodhur në poltronin e një klinike dentare suedeze, pyetja që stomatologu duhet të bëjë është: "Çfarë pune bëni?" Falë përgjigjes së kësaj pyetje një grup kërkuesish nga Evropa veriore ka zbuluar se shenjat dhe dëmtimet e gërryerjes së dhëmbëve mund të shkaktohen jo nga substanca acide por nga materialet shumë alkaline që përdoren në disa vende pune.

"Para së gjithash duhet të qartësojmë se substancat alkaline nuk shkaktojnë drejtpërdrejtë gërryerjen por dëmtojnë indet e buta të dhëmbëve duke i bërë ata të brishtë dhe lehtësisht të prekshëm nga gërryerja e çdo substance me të cilën bien në kontakt," - mbështet Fabian Taube, kërkues në Departamentin e mjekësisë profesionale dhe mjedisore të Sahlgadrenka University Hospital në Goteborg, në Suedi. "Dobësimi i indeve nga substancat alkaline në fakt është i ndryshëm nga ai i acideve: ndërkohë që këto të fundit me kalimin e kohës shkrihen në kristale hidroksiapatiti, substancat alkaline lënë strukturën e kristaleve të paprekur por shpërbëjnë materialet organike që ndeshin, duke përfshirë matricën e pasur të proteinave që rrethon kristalet dhe që i mban të bashkuar."

Rezultati, siç tregohet nga imazhet mikroskopike të realizuara nga kërkuesit te dhëmbët e ekstraktuar është ai që kontakti i zgjatur me substanca alkaline krijon porozitet dhe hapësira boshe në strukturën fillimisht kompakte, duke hapur rrugën për procese të tjera të dëmtimit si gërryerja e shkaktuar nga ushqimet ose pijet. "Në rastet që kemi trajtuar dëmtimet që ishin shkaktuar nga një produkt për pastrim në formë spraji me bazë hidroksid kaliumi që edhe pse i holluar kishte një pH nga 12 - 13; pacienti që kishte dëmtime të mëdha, duke përfshirë humbjen e dhëmbëve, e kishte përdorur 2-3 orë në ditë për më shumë sesa dy vjet në oborrin e kompanisë, pa mbrojtje nga një maskë për të pastruar dhe për të hequr vajin nga pjesët e automjeteve që riparonin," - shpjegon në fund kërkuesi, - "e dimë se këto produkte përdoren edhe për të pastruar kuzhinat profesionale dhe për të hequr bojën e tashmë që rrezikshmëria e substancave alkaline është njohur të gjithë këto informacione mund të ndihmojnë stomatologun që të bëjë pyetjet që çojnë në njohjen e origjinës së proceseve degjenerative të pakuptueshme."

Përktheu: Valbona Spahia