Shëndeti oral te fëmijët: dështojnë prindërit

Sondazhet e SIOI, Mario Negri dhe Doxa zbulojnë zakonet e gabuara dhe stilet e jetës së prindërve kundrejt shëndetit oral të fëmijëve. Për prindërit një karton i verdhë!

Shëndeti oral i fëmijëve ka shqetësuar profesionistët dhe shkaku është ushqyerja e stilet e gabuara të jetës apo një vëmendje gjithnjë e më e vogël ndaj parandalimit stomatologjik qoftë nga prindërit qoftë nga profesionistët e shëndetit që merren me fëmijët (pediatrët, mjekët e përgjithshëm, farmacistët). Kjo është përmbledhja e kërkimit italian që është kryer nga kërkuesit e Departamentit të stomatologjisë materno-infantile të Institutit Stomatologjik Italian, të udhëhequr nga Luigi Paglia, në bashkëpunim me Laboratorin e epidemiologjisë së stileve të jetesës së Institutit Mario Negri të drejtuar nga Silvano Gallus, Silvia Scaglioni, pediatre e fondacionit De Marchi dhe shoqërisë së kërkimit të tregut DOXA.

Kërkimi është një nga më të rëndësishmit për shkak të numrit të individëve të përfshirë dhe është i pari që përfshin individë nga 0 muaj që është kryer në Itali, e që ka kërkuar të vlerësojë fenomenin e shkallës së rëndesës (dhe bashkëshkaqeve) së kariesit infantil (ECC) ndërmjet fëmijëve me moshë nga 0 deri në 71 muaj (harku kohor në të cilin sipas American Academy of Pediatric Dentistry flitet për kariesin infantil). Kërkimi i përket 2.522 prindërve adultë të 3.000 fëmijëve, kampioni përfaqësues i popullsisë infantile italiane duke përfshirë moshën nga 0 deri në 71 muaj që janë ndarë sipas grupmoshave të ndryshme.

Prindërve (të cilët janë zgjedhur nëpërmjet panelit online të Doxa që numëron 120 mijë komponentë familjarë) i është bërë një pyetësor online në muajt tetor dhe nëntor 2018. Përqindja e përgjigjeve ka qenë relativisht e lartë rreth 49%.

Në kufijtë e informacionit mbi karakteristikat socio-demografike të prindërve, janë marrë në ekzaminim edhe zakonet e tyre të jetesës, duke përfshirë duhanpirjen dhe kujdesin ndaj dhëmbëve, ndërsa për fëmijët informacionet e grumbulluara kishin të bënin me moshën, seksin, matjet antropometrike, ushqyerjen me gji, higjienën e gojës, përdorimin e biberonit dhe sasinë e konsumuar të qumështit (dhe pijeve të tjera), përveç vakteve.

Të dhënat e grumbulluara nga 3 mijë fëmijë (1.543 meshkuj dhe 1.457 femra) tregojnë se 79,6% janë ushqyer me gji, ndërmjet të cilëve 46,2% për një kohëzgjatje 1 vit ose më shumë, 45,7% edhe natën. Pothuajse gjysma e fëmijëve (47,2%) rezultonin që ushqeheshin me biberon përpara se të flinin, 10,1% edhe me substanca të sheqerosura, 69% ka përdorur biberonin dhe shtimin e substancave të sheqerit (17,8%).

Vetëm 30% e fëmijëve i është nënshtruar një vizite stomatologjike, ndërkohë që ndërmjet atyre 24 muajsh apo më të mëdhenj, 59,2% nuk ishte vizituar kurrë. Ndërmjet arsyeve që kanë shtyrë prindërit që t'i çojnë fëmijët për një vizitë renditen kontrolli parandalues (83,4%), dhimbja (7,2%) dhe traumat (7%). Vetëm për 21 fëmijë, pra 0,7% në të gjithë kampionin, pediatri kishte këshilluar vizitën te dentisti. 46% e të gjithë kampionit, ka filluar të pastrojë dhëmbët pas vitit të parë të jetës.

Ndërmjet 2.522 prindërve të intervistuar, 8,6% nuk e imagjinonte që shëndeti i gojës së fëmijës mund të influencojë mbi atë të përgjithshëm, ndërsa 65,9% kanë shfaqur habi dhe hezitim përballë një deklarate të tillë. Më shumë se 80% e prindërve (saktësisht 81,2) nuk e gjykonin kariesin si sëmundje infektive dhe injoronin principet e transmetimit vertikal dhe horizontal të sëmundjes karioze. Te fëmijët e regjistruar në kampion, prevalenca e kariesit ka rezultuar 8,2% (9 te meshkujt dhe 7,3 te femrat), në rritje neto me rritjen e moshës (2,9% te fëmijët nga 0 deri në 23 muajsh, 6,2% te fëmijët nga 24 deri në 47 muajsh dhe 14,7% tek ata nga 48 deri në 71 muajsh).

Në sondazh nuk ka dalë asnjë lidhje e rëndësishme ndërmjet seksit, ushqyerjes me gji dhe kariesit infantil. Është shfaqur më shpesh ndërmjet fëmijëve që janë mësuar që përpara se të flenë të pinë qumësht me biberon. Nuk ka një lidhje ndërmjet biberonit dhe kariesit sepse kariesi shfaqet më shpesh ndërmjet fëmijëve që janë mësuar të pinë qumësht me sheqer.

Nga sondazhi ka dalë edhe që sëmundja karioze është në proporcion të zhdrejtë me konsumimin e qumështit dhe është në proporcion të drejtë me pijet e sheqerosura dhe me numrin e snacks të konsumuara përveç vakteve.

Autorët e këtij sondazhi përfundojnë se sipas deklaratave të prindërve, përqindja e kariesit te fëmijët e moshës nga 0 deri në 71 muajsh arrin 8%, pak më e lartë (edhe pse në mënyrë të parëndësishme) te meshkujt, duke pasur tendencën që të shkojë nga 3% për moshën nga 0 deri në 23 muajsh, në 6% për grupmoshën 2-3 vjeç, e deri në 15% te fëmijët mbi 4-5 vjeç. Fëmijët e prekur nga kariesi infantil paraqisnin shpesh shenja pakujdesie në higjienën orale, përdornin një biberon të lyer me sheqer, pinin me biberon qumësht ose pije me sheqer dhe konsumonin 3 ose më shumë snacks gjatë intervaleve ndërmjet vakteve. Familja e tyre përbëhej nga prindër relativisht të rinj, me 3 ose më shumë fëmijë, duhanpirës të rregullt dhe që neglizhonin higjienën orale e kishin një numër të madh dhëmbësh me karies.

Pavarësisht se rekomandimet klinike në Odonto-stomatologji që janë dekretuar nga Ministria e Shëndetësisë (2017) (LINK) indikojnë se të gjithë fëmijët duhet t'i nënshtrohen një vizite stomatologjike në moshën 18 deri në 24 muajsh rreth 60% e italianëve me moshë 24 muajsh ose edhe më të madhe nuk kanë shkuar kurrë te dentisti. Një trend shqetësues dhe që sugjeron fillimin e fushatave parandaluese.

Një pjesë e këtij rezultati shqetësues është për shkak të mungesës së komunikimit nga ana e profesionistëve të shëndetit që merren me fëmijët. Më pak se 1% e prindërve pohon se e ka dërguar fëmijën për vizitë te stomatologu falë sugjerimit të pediatrit, farmacistit ose mjekut të përgjithshëm.

Duke folur për problemin në mënyrë më të gjerë, kariesi infantil prek 12% të fëmijëve në Angli (me moshë 3 vjeçare), në Zvicër 23% (3-5 vjeç), në Suedi 11% (3-6 vjeç), në SHBA 40% (nga 2-11 vjeç). Në Gjermani është i pranishëm në 10% (3 vjeç), ndërsa në Katar arrin 89%. Në Itali shifrat variojnë sipas sondazheve të përfunduara deri më tani. Te fëmijët me moshë 4 vjeçare në një kampion me 5.538 individësh, 22% e tyre paraqisnin karies.

Përktheu: Valbona Spahia