Efekti i aerosolit në klinkën dentare... nëse pështyma do të ishte e kuqe

Prof. Abati ka folur mbi efektet e pështymës në kontaminimin e profesionistëve dhe pacientëve të dokumentuara në literaturë që në vitet ‘70

Prej kohësh dihet që stomatologjia është një profesion i rrezikuar nga ekspozimi ndaj mikrobeve të panumërta, të paktën duke filluar që nga vitet '60 kur u shfaqën vatra infektimi nga virusi i hepatitit B dhe shumë stomatologë u sëmurën rëndë. Në dhjetëvjeçarët pasues u shfaqën probleme në lidhje me transmetimin e mundshëm të HIV, më vonë të hepatitit C, apo nga proteinat prionike të encefalopatisë spongiforme ndërmjet profesionistëve të shëndetit e në fund nga virusi Ebola. Dhe në ditët e sotme nga koronavirusi i ri Sars-CoV2.

Një vëmendje e veçantë natyrisht nga ana e profesionistëve të stomatologjisë u shfaq njëkohësisht me përhapjen e infeksionit nga HIV/AIDS dhe filluan të kryhen e publikohen gjithnjë e më shumë kërkime shkencore, protokolle nga ana e institucioneve dhe shoqatave, u zhvilluan produkte të përshtatshme mbrojtjeje për pacientët dhe profesionistët, si dhe ndëshkime për ata që nuk pajtohen me rregullat shëndetësore.
Kategoritë e profesionistëve të shëndetit oral u realizuan në mënyrë të rëndësishme në prani të "armiqve të padukshëm", mikroorganizmave mundësisht patogjenë, të pranishëm në gjak dhe në sekrecionet orale që transmetohen me anë të praktikave stomatologjike. Armiqtë e padukshëm prania e të cilëve nuk mund të identifikohet në një pacient çoi në mesazhin e CDC për "masat universale" që duhen zbatuar për çdo pacient e më pas në "masat standarde" sipas përditësimeve të protokollit të CDC në 2003, që vinte theksin në nevojën për të përshtatur masat e kontrollit të përhapjes së kryqëzuar të infeksionit te çdo pacient dhe në të gjitha aktivitetet stomatologjike që parashikonin ekspozimin ndaj gjakut, pështymës apo sekrecioneve të trupit.
Rekomandimet aktuale që lidhen me riskun e transmetimit të Covid-19 me aktivitetet stomatologjike, të pranishme dhe të përhapura prej pak javësh apo ditësh në website-t kryesore institucionale risjellin rekomandimet kryesore të CDC "masa standarde" duke vënë theksin te mundësia për të kryer kurat urgjente, duke përkufizuar me vëmendje distancimin individual duke shmangur grupimet në sallën e pritjes, për të mbrojtur nga aerosoli mundësisht të infektuar duke shmangur nëse është e mundur instrumentet rrotulluese ose me dridhje, e në rastin që është i domosdoshëm përdorimi i tyre të zbatohen masat e mbrojtjes individuale dhe mjedisore, me pajisje të përshtatshme.
Në këtë fazë të përhapjes së infeksionit të Covid-19 nga spërklat që përmbajnë pjesëza virale të pacientit të infektuar asimptomatik, apo me simptoma të lehta me probleme emergjente stomatologjike vëmendje i duhet kushtuar sprajit, sprucimeve dhe aerosolëve stomatologjikë të kontaminuar për përhapjen e infeksionit.
Dhe për këtë qëllim duhet të kujtojmë një seri publikimesh që kishin kryer dhe rinovuar interesin e kësaj kategorie në këtë aspekt për riskun e profesionistëve dhe pacientëve në lidhje me procedurat stomatologjike. Pionerët e këtyre studimeve kanë qenë James Crawford në vitet '70, e më pas John Molinari dhe James Cottone duke filluar nga vitet '80.
Për të treguar përhapjen e kontaminimit të provokuar nga pështyma dhe aerosolët në mjediset klinike stomatologjike kishin një ide për të tretur një ngjyrues në pështymën e pacientëve ose ta vendosnin në brendësi të digës së gomës.

Në fillim u përdor një ngjyrues i kuq, më pas një substancë fluoreshente që shihej me një dritë ultravjollcë. Rezultatet e këtyre eksperimenteve ishin vërtetë impresionuese: fytyra e pacientit, doreza e dritës së unitit dentar, tavolina e vogël, dorezat e sirtarëve, kabinetet e lëvizshme të klinikës, muret si edhe dyshemeja: gjithçka me njolla apo sprucime, në sasi diku më të mëdha diku më të vogla të ngjyrosura me të kuqe, apo fluoreshente në raportimin më të fundit të eksperimentit
DVD edukative e bazuar në këto evidenca thelbësore është ende i pranishëm dhe në shitje në website-in e OSAP (Organization for Safety Asepsys and Prevention) amerikane.
Rikthimi më i rëndësishëm që kjo eksperiencë duhet të ketë, ashtu siç i është thënë edhe studentëve që në kohën e AIDS, përveç përdorimit të teknikave individuale barrierë të përshtatshme që duhen përdorur për të shmangur kontaktin me sprajin e kontaminuar, është edhe vëmendja ndaj sjelljeve të rezervuara që duhen përshtatur në mjediset dentare.
Si lëvizim, ku shkojmë, çfarë prekim, me cilat paketime materialesh kemi kontakt dhe përse, kur shkruajmë në kompjuter apo në kartelën mjekësore, janë vetëm disa nga shembujt që i gjithë stafi i një klinike dentare duhet të jetë i rezervuar në praktikën ditore, tani më shumë se kurrë për të minimizuar kontaminimin personal dhe të sipërfaqeve të mjediseve operative pasi vesh përparësen, dorezat, maskat dhe syzet mbrojtëse.

Nën kujdesin e prof. Silvio Abati: Profesor i asociuar i Sëmundjeve Odontostomatologjike të Fakultetit të Mjekësisë dhe Kirurgjisë në Universitetin - Vita Salute San Raffaele - Milano
Imazhi është marrë nga: Practical Infection Control in DentistryJA Cottone, GT Terezhalmy, JA MolinariWilliams & Wilkins 1996

Përktheu: Valbona Spahia