Rikthimi në aktivitetin klinik: si të përmirësoni ambjentin e punës

Autor: M. Montevecchi

Faza e dytë është ecja përpara. Po më në fund, angazhimi kolektiv i këtyre ditëve duket se po na çon drejt rezultateve të mira dhe mundësisë për një rikthim progresiv në aktivitetin e mëparshëm.
Por a do të ndodhë vërtetë kështu? A do mundemi ne stomatologët, asistentët dentarë apo teknikët e dhëmbëve të punojmë njësoj si më parë?
Ndoshta nuk ka ndodhur kurrë më parë që të gjithë ekipit dentar t'i drejtohet një pyetje kolektive për të ardhmen e profesionit dhe çështjet e rëndësishme për çdo detyrë specifike. Këto ditë "pushimi", kemi mësuar të menaxhojmë urgjencat apo emergjencat duke ndjekur të gjitha masat paraprake të indikuara për çështjen, me një ndërgjegjësim të rinovuar për riskun e infektimit që lidhet me profesionin tonë.
Mund ta quajmë të rinovuar sepse ne kemi njohur për disa kohë që profesioni ynë ka të bëjë me mikroorganizma potencialisht patogjenikë, të pranishëm në gjak dhe në sekrecionet orale, e që mund të transmetohen nga procedurat dentare.
Ka mundësi që duke filluar nga vitet 1980, me përhapjen e infeksionit HIV, që ne mësuam që të bëjmë "masat tona universale" të dobishme për parandalimin e transmetimit të patogjenëve. Dhe njësoj si në atë periudhë edhe tani ne po përballemi me një patologji infektive me kufi që ende nuk janë përcaktuar plotësisht dhe që lënë pasiguri të mëdha. Me shumë mundësi, në një të ardhme të afërt apo të largët ne do të jemi në gjendje të besojmë në njohuritë e reja, në zhvillimin e vaksinave efektive dhe/ose në terapitë farmakologjike. Nga ajo ditë gjithçka do të mund të kthehet në normalitetin e së shkuarës. Por për tani, e ardhmja e afërt për fat të keq ka ende shumë të panjohura.
Në rikthimin tonë në punë nuk do të kemi asnjë "pikë zero" sigurimi nga e cila mund të fillojmë sërish, si pas një stuhie shkatërruese. Ky armik do vazhdojë të jetë aty me praninë e tij të padukshme dhe të pakapshme. Ne gjithsesi do të na duhet të vazhdojmë të notojmë në dallgën e dyshimit, pa pasur njohuri të sakta se kur do të përfundojë risku i infektimit. Ndoshta nuk do jetë e mundur për të gjithë pacientët që të zhvillohet intervista telefonike. Në të njëjtën kohë, nuk do të jetë e mundur as që të shmanget trajtimi për pacientët me shenja klinike që në përgjithësi nuk janë specifike, por në çdo rast, që lidhet me COVID-19. Në mënyrë të pashmangshme ne do të mësojmë të menaxhojmë të gjithë pacientët si bartës të mundshëm asimptomatikë apo me simptoma të lehta. Ne do të dimë të merremi me këtë armik të ri të padukshëm prania e së cilit nuk është e identifikueshme për sytë tanë. Pavarësisht konsideratave që lidhen me ndryshimet e vështira në veprimet klinike, si edhe menaxhimin kompleks të PPE që do të rezultojë nga ato, do të më pëlqente që ta fokusoja vëmendjen në cilësinë e ajrit dhe në mundësitë interesante që na ofrohen.
Gjithnjë e më shumë studime por theksojnë aftësinë e koronavirusit SARS-CoV-2 për të qarkulluar në ajër. Deri më tani besohet se metoda kryesore e transmetimit ishte nëpërmjet të ashtuquajturave "spërkla", që dalin nga goja kur kollitemi, kur tështijmë dhe kur flasim. Nga evidencat e reja, të cilat sidoqoftë duhen konfirmuar nga studime të mëtejshme dhe të detajuara, virusi mund të transmetohet nëpërmjet aerosolit, i cili mbetet në ajër për një kohë më të gjatë sesa spërklat mikroskopike.

Kur të rikthehemi në punë, objektivi ynë primar do të jetë reduktimi i nebulizimit ekstraoral duke përdorur suksionin e dyfishtë, duke kufizuar sa më shumë të jetë e mundur përdorimin e instrumenteve me aftësi të lartë nebulizimi, duke përdorur digën e gomës kur është e mundur dhe duke ajrosur sa më shpesh ambjentin e punës. Por sërish jemi të ndërgjegjshëm që për fat të keq edhe këto mund të mos jenë të mjaftueshme. Cilësia e ajrit në ambjentin tonë të punës do të jetë mjaft e ulët në fund të ditës së punës.
Këtu duhet të ndalemi dhe të pysim veten sot rreth mundësive të reja. Njësitë për purifikimin e ajrit dhe ambjentit që bazohen te lëshimi i ozonit (O3) kanë vite në treg. Ky gaz natyral, që përbëhet nga tre atome oksigjeni, karakterizohet nga një aftësi shumë oksiduese. Në presionin tonë atmosferik është shumë i paqëndrueshëm dhe sapo krijon një reaksion me një shtresë, kthehet menjëherë në oksigjen. Prodhimi është gjithashtu një proces shumë i thjeshtë duke qenë se një ngarkesë elektrike është e mjaftueshme për t'i dhënë jetë O3.
Fortësia oksiduese, lëshimi i oksigjenit të pastër dhe kosto e ulët e prodhimit e bëjnë këtë substancë shumë interesante. Evidenca të qarta kanë treguar aftësinë e tij të shkëlqyer baktericidiale. Po njësoj, viruset janë të paaftë që t'i rezistojnë dëmtimit të tij oksidativ duke përfshirë edhe koronaviruset (ne vazhdojmë të presim teste specifike për SARS-COV-2).
Një aspekt tjetër shumë i rëndësishëm është mungesa totale e formave të rezistencës. Çdo mikroorganizëm që përhapet në një ambjent, nëse arrihet nga O3 për shkak të kohës dhe përqendrimit efektiv, shkatërrohet në mënyrë të pashmangshme.

Një tjetër aspekt interesant është rezistenca e madhe e qelizave eurokariote (qelizave tona) ndaj dëmtimit oksidativ. Ky aspekt ka bërë të mundur identifikimin e pragut brenda të cilit trupi ynë është në gjendje të jetojë pa u dëmtuar. Në bazë të këtyre parimeve janë zhvilluar njësitë specifike për purifikimin e ajrit dhe higjienizimin e ambjenteve. Ka pajisje të ndryshme me shpërndarje me përqendrim të ulët ose të lartë. Të parat, nisur nga mungesa e rrezikut në traktin respirator, mund të përdoren në klinikat tona gjatë aktivitetit operacional, në mënyrë që të mbajmë në kontroll kontaminimin mikrobial. Ndërsa pajisjet me përqendrim të lartë, duke u nisur nga toksiciteti i lartë që përmbajnë, duhet të përdoren në ambjente gjatë orëve të pushimit. Kjo formë higjienizimit është veçanërisht interesante. Në fakt nëse ajri priret në mënyrë spontane që të përmirësohet pas disa orësh për shkak të fenomenit natyral të precipitimit, ne e kemi mësuar nga studimet e fundit që në disa sipërfaqe si hekuri apo plasika, materiale që janë përmendur shumë herë në studimet tona, qëndrueshmëria e virusit të depozituar mund të vijojë për 24 orë.
Duke qenë se nuk është e mundur të mendojmë që mund të higjenizojmë të gjitha sipërfaqet me procedura të zakonshme, përdorimi i një gazi aktiv që mund të përhapet në të gjitha ambjentet përbën një perspektivë të vëshitrë. Me ndërgjegjësimin se studime specifike për SARS-Cov-2, të fokusuar veçanërisht në ambjentin dentar, do të jenë shumë të dobishme në këtë moment historik, sidoqoftë duhet të merret në konsideratë që në bazë të njohurive aktuale, aplikimi i këtyre njësive në klinikat tona do të përbëjnë një ndihmesë të rëndësishme në frenimin e përhapjes së kësaj patologjie.

Bibliografia:
- Aerosol and Surface Stability of SARS-CoV-2 as Compared with SARS-CoV-1. van Doremalen N, Bushmaker T, Morris DH, Holbrook MG, Gamble A, Williamson BN, Tamin A, Harcourt JL, Thornburg NJ, Gerber SI, Lloyd-Smith JO, de Wit E, Munster VJ. N Engl J Med. 2020 Mar 17. doi: 10.1056/NEJMc2004973.
- Turbulent Gas Clouds and Respiratory Pathogen Emissions: Potential Implications for Reducing Transmission of COVID-19. Bourouiba L. JAMA. 2020 Mar 26. doi: 10.1001/jama.2020.4756.
- Virucidal effect of ozone treatment of laboratory animal viruses. Sato H1, Wananabe Y, Miyata H. Jikken Dobutsu. 1990 Apr;39(2):223-9.
- Ozone generated by air purifier in low concentrations: friend or foe? Cestonaro LV, Marcolan AM, Rossato-Grando LG, Anzolin AP, Goethel G, Vilani A, Garcia SC, Bertol CD. Environ Sci Pollut Res Int. 2017 Oct;24(28):22673-22678.

Përktheu: Valbona Spahia