ADA mban qëndrim për testet diagnostikuese nga stomatologët

Shoqata Amerikane e Dentistëve (ADA) ndërhyn në debatin për mundësinë që stomatologët të kryejnë testet te pacientët duke indikuar rëndësinë e temës dhe duke kërkuar garanci

M.Boc.

Bëni kujdes me testet diagnostikuese që përdoren nga stomatologët përpara se të vlerësohen dhe të jenë zyrtarisht të mundshëm. Ky ka qenë një pohim i ADA-s në një artikull të David Burger të publikuar më 17 prill nga ADA News, në të cilin është folur për përgjegjshmërinë e stomatologëve në administrimin e testit diagnostikues të COVID-19. "Në një treg që është shndërruar si një xhungël, një Far West pa ligje nuk ekziston një evidencë e vërtetë shkencore e besueshmërisë së testeve që janë aktualisht në qarkullim," - paralajmëron Drejtoresha ekzekutive e ADA-s, doktoresha Kathy O' Loughlin - "Prandaj ne i rekomandojmë stomatologëve që të bëjnë kujdes, kurdo që ndeshen në treg me një ofertë shumë të leverdishme për të qenë e vërtetë."

Ndërkohë që evidenca shkencore e specificitetit dhe niveleve të ndjeshmërisë së testeve tashmë po ekzaminohen nga Instituti i Kërkimeve të ADA, shoqata ka kontaktuar direkt me distributorët dhe prodhuesit: "Të gjithë sotmatologët kanë nevojë për teste që parashikojnë në kohë reale dhe me një farë saktësie praninë apo jo të koronavirusit. Për fat të keq," - thotë ajo, - "testet që përmbushin nivelet e specificitetit dhe ndjeshmërisë janë të pakta. Pasoja? Ka shumë rezultate të rreme që mund të jenë negative apo pozitive."
Në një letër të shkruar më 17 prill Presidenti i ADA, Chad Gehani dhe Loughlin i kanë kërkuar Departamentit të Shëndetit dhe Shërbimeve Humane (HHS) që të shfrytëzojnë autoritetin e tyre të fshehtë në rastin e emergjencave shëndetësore publike, për të zgjeruar një garanci edhe për stomatologët që administrojnë testet diagnostikuese të COVID-19, e njëjta që i është ofruar edhe farmacistëve më 8 prill.

Në të njëjtën kohë ADA i sugjeron stomatologëve që të qëndrojnë larg tregut klandestin, duke i rekomanduar që të marrin direktiva nga FDA për procedurat që duhen ndjekur nëse kryejnë këto ekzaminime në klinikën e tyre. Në rrethana si këto stomatologët duhet të dinë që prodhuesit dhe distributorët preferojnë shpërndarjen e kiteve diagnostikuese në vend të atyre që na nevojiten vërtetë. Loughlin për më tepër vë në dukje se ekziston një test i shpërndarë te mjekët specialistë, nëprmjet rrjetit Henry Schein, por duke përjashtuar stomatologët. Bëhet fjalë për një test me rezultate të menjëhershme që është nxjerrë nga Laboratorët Abbots, të cilët mund të prodhojnë aktualisht vetëm 50 mijë teste në ditë. Për shkak të kërkesës në rritje Henry Schein ka njoftuar ADA-n se në të ardhmen e afërt mund të mos jetë më në gjendje t'i furnizojë.

ADA nuk e gjykon testin diagnostikues të COVID-19 një shërbim të qënësishëm për klinikën dentare, duke qenë se stomatologët si profesionistë janë zakonisht të impenjuar me kontrollin e presionit të gjakut, zakonit të duhanpirjes dhe në disa raste edhe të kontrollit të sheqerit në gjak. Nuk bëhet fjalë për një test diagnostikues të kryer normalisht nga klinika dentare nga momenti që stomatologët nuk merren me kurimin e sëmundjes nga koronavirusi. "Disa qendra mjekësore mund të kenë stomatologë që praktikojnë këto testime. Një test diagnostikues për COVID-19 është mënyra më e parashikueshme që dentisti dhe stafi stomatologjik të trajtohen me siguri maksimale në fushën e kurave stomatologjike tradicionale. Disa janë në gjendje që të praktikojnë testin ndërmjet aktiviteteve të ndryshme të klinikës së tyre sepse kanë një leje të veçantë," - thotë ADA.
Ashtu si mjekët edhe stomatologët duhet të kenë një certifikatë të posaçme për administrimin e testeve diagnostikuese të COVID-19, siç kërkohet nga Rregullorja e CLIA (Enti për zhvillimin e kërkimeve në laborator). Për ta marrë këtë leje pas kryerjes së kërkesës, duhet të paguhet edhe një taksë, edhe pse ADA po ushtron presion te Kongresi që të hiqet ose përjashtohet kjo taksë. Në fakt është sinjalizuar se në SHBA ka një mungesë të kiteve për testimet e COVID-19.

Për ta lehtësuar këtë mungesë FDA ka nxjerrë në shkurt një dispozitë me të cilën autorizon laboratorët që t'i hedhin në treg kitet përpara marrjes së miratimit. Aktualisht nuk ekziston një kit i nxjerrë nga FDA për diagnostikimin apo zbulimin e COVID-19 për motivin e thjeshtë se bëhet fjalë për një virus të ri.
FDA si pasojë ka nxjerrë autorizim (EUA) për përdorimin e testeve të reja diagnostikuese për të zbuluar ekzistencën e virusit SARS CoB2 që shkakton COVID-19. Gjatë emergjencave shëndetësore publike mund të lëshohen këto EUAS në prani të kritereve që lejojnë përdorimin dhe shpërndarjen e produkteve mjekësore që mund të shpëtojnë jetën, me anë të diagnozës, kurimit apo parandalimit të sëmundjes dhe mund të përfshijnë testet diagnostikuese. Në favorizimin e disponibilitetit më të madh të testeve diagnostikuese të COVID-19 nëpërmjet analizave të sigurta dhe të sakta, FDA tregon pra se duhet pasur parasysh vlera e shëndetit publik.

Përktheu: Valbona Spahia