Shėndeti ėshtė rezultat i integrimit tė aspekteve mjedisore, sociale, biokimike, imunitare neurologjike, endokrine dhe emocionale. Kjo mund tė jetė sinteza e pėrkufizimit tė Physiological Regulation Dentistry (PRD), rėnia graduale nė sensin stomatologjik tė konceptit aktual tė Systems Medicine. Pra, stomatologu po bėhet gjithnjė e mė shumė "mjeku oral".
Pėr kėtė ėshtė folur edhe nė njė event tė organizuar online nė Itali nga njė kompani e njohur farmaceutike, e cila ėshtė lider nė mjekėsinė me origjinė biologjiko-natyrale.
Tashmė ėshtė vėnė re sesi shumė kushte gjenerale tė shėndetit rritin riskun e sėmundjeve orale. Ekzistojnė lidhje ndėrmjet malokluzionit dentar dhe ndryshimeve tė posturės sė trupit dhe ndėrmjet periodontitit e patologjive tė aparatit kardiovaskular apo diabetit.
"Pėr shembull," - shpjegon Vincenzo Macrì, stomatolog dhe zėvendės president i AIO, - "diabeti lidhet ngushtė me periodontitin (njė formė e rėndė e inflamacionit gingival). Por edhe pulmoniti, forma tė ndryshme tumorale, sėmundjet autoimune (si artiti reumatoid) apo sėmundjet neurodegjenerative."
"Anasjelltas," - vijon ai, - "problemet e gojės kanė njė impakt negativ nė pjesėn tjetėr tė trupit: studime tė fundit qė janė kryer nė njė shkallė tė gjerė konfirmojnė se bakteret pėrgjegjėse pėr gingivitin dhe periodontitin mund tė kryejnė njė rol tė rėndėsishėm edhe nė fillimin e sėmundjeve kardiovaskulare dhe iktusit. Mungesa e njė apo mė shumė dhėmbėve, zhvendosja e tyre, njė mbushje e thellė, bruksizmi (fėrkimi i pavullnetshėm i dhėmbėve) mund tė shkaktojnė shqetėsime lokale si dhimbja e kokės, dhimbje e muskujve mastikatorė dhe ngurtėsim tė qafės apo shqetėsime tė gjeneralizuara me pėrsėritje te shpatullat, shpina dhe legeni."
Physiological Regulating Dentistry (PRD), pra evolucioni i stomatologjisė moderne
Edhe pse e lokalizuar nė nivelin e zgavrės orale, sipas paradigmės sė re tė Physiological Regulating Dentistry (PRD), simptoma ėshtė gjithmonė epifenomeni i njė ēekuilibri tė pėrgjithshėm tė organizmit: vetėm duke u lidhur me shenjat e tjera klinike mund tė kuptohet nė tėrėsinė e saj. Me fjalė tė tjera: ēdo sėmundje, duke pėrfshirė edhe atė stomatologjike, ėshtė njė sėmundje sistemike dhe si e tillė duhet tė pėrballohet dhe trajtohet.
PRD, kanė theksuar ekspertėt, nė ditėt e sotme hapet pėr profesionistėt dhe pacientėt me njė inkuadrim klinik, tė ri dhe tė plotė, qė lejon diagnostikimin e shkaqeve multifaktoriale tė sėmundjeve tė zgavrės orale dhe ndėrhyrjen me terapi poli-shkakėsore, tė sakta dhe me siguri tė lartė.
Physiological Regulating Dentistry (PRD) lejon njė gamė tė gjerė zgjidhjesh nė fusha tė ndryshme tė ndėrhyrjes stomatologjike:
- Kirurgji
- Periodontologji
- Ērregullime tė artikulacionit temporo-mandibular
- Stomatologjinė rigjenerative
- Konservativė
- Menaxhim i ankthit
- Detoksifikim
"Deri para disa vitesh ishte e paimagjinueshme qė tė lidheshin ndėrmjet tyre sėmundje tė ndryshme sistemike qė nuk janė tė transmetueshme dhe tė bėhej mė tej lidhja e tyre me patologjitė e zgavrės orale," - ka thėnė Francesco Santi, mjek kirurg dhe specialist nė stomatologji.
"Edhe pse ėshtė pikėrisht kjo ēėshtje qė ėshtė treguar nga ky kėrkim: situata tė ndryshme si diabeti, sėmundjet kardiovaskulare, disa tumore dhe shumė sėmundje tė tjera qė njohin nė inflamacionin kronik njė mekanizėm patogjenik tė pėbashkėt. Dhe kėtu goja, nėpėrmjet sėmundjes periodontale mund tė ketė njė rol kyē. Physiological Regulating Dentistry niset pikėrisht nga njohja e kėsaj lidhjeje dhe na ofron njė arsenal terapeutik efikas pėr tė ndėrhyrė nė inflamacionin lokal apo sistemik."
Pėrktheu: Valbona Spahia