Stomatologjia 2.0 dhe monitorimi i të dhënave të ndjeshme. Këto janë gjërat që duhet të dini dhe të bëni

Siç ndodh shpesh, teknologjitë e reja sjellin pas përmbushje dhe problematika të reja. Ato të lidhura me privatësinë dhe me trajtimin e të dhënave shëndetësore janë shpesh të përjetuara nga dentistët por edhe nga laboratori teknik dentar, si një rrëmujë, një "lojë me letra" e konsideruar e padobishme.
Gjatë këtyre ditëve është aprovuar rregullorja e re evropiane rreth Privatësisë që duhet të hyjë në fuqi në 2018.
Edhe sot titullari i një klinike dentare dhe i një laboratori dentar duhet të ndjekë një seri normash dhe masash që kanë të bëjnë me ruajtjen e privatësisë së pacientit të trajtuar.
"Me futjen e teknologjive të reja në stomatologji" - thotë për Odontoiatria33 avokatja Alessandra Delli Ponti e studios ligjore Stefanelli në Bolonja - "janë shtuar risqet dhe çështjet të cilat duhet të mbajmë nën kontroll, shpesh jo të konsideruara. Ne rregulloren e re evropiane titullari i klinikës do të jetë akoma më përgjegjës dhe duhet të dijë ku përfundojnë të dhënat e ndjeshme të pacientëve të tyre dhe të kenë nën kontroll të gjitha të dhënat që trajton."

Av. Delli Ponti na liston rastet më të zakonshme: fillon nga dërgimi i fotove të pacientit në laboratorin dentar për të sinjalizuar një inkongruencë estetike në një email jo të mbrojtur, me përdorim të një shërbimi cloud (re) si Dropbox, një ndër më të njohurit, për shpërndarjen e fotove dhe dokumenteve duke kaluar nga dërgimi i gjurmëve dixhitale në qendrën që realizon aparate ortodontike të padukshëm apo pajisje protetike deri në përdorimin e një software menaxhues për klinikën që parashikon një arkiv ueb-i të vetë faturave por nuk dihet se ku.
"Ndër problematikat më të përhapura" - shpjegon - "ajo e përdorimit të teknologjive, p.sh. transferimit nëpërmjet ueb-it te një platformë e furnitorit brenda vendit, pikërisht furnitorit. Për shembull besimi te një furnitor amerikan, për realizimin e një punimi me dorë apo pajisjeje mjekësore me përmasa të caktuara. Pajisja realizohet në një Shtet jashtë UE, po struktura shëndetësore e konsumatorit si i transferon të dhënat e pacientit të nevojshme për ndërtimin e pajisjes? A i ka rregulluar raportet jo vetëm në profilin e realizimit të punimit me dorë por edhe në profilin e transferimit të të dhënave?"

Transferimi i të dhënave personale nga vende pjesë e UE drejt Shteteve "të treta" (jo pjesë e UE apo e Hapësirës Ekonomike Evropiane: Norvegji, Islandë, Liechtenstein), precizon avokatja, është e ndaluar në parim (neni 25, nënparagrafi 1 i Direktivës 95/46/CE), vetëm nëse Shteti në fjalë garanton një nivel mbrojtjeje "adekuat".
Përshtatshmëria e nivelit të mbrojtjes mund të kryhet në "nivel qendror: nëpërmjet vendimit të Komisionit UE (neni 25, nënparagrafi 6 i Direktivës 95/46/CE). Shtetet për të cilët është dekretuar përshtatshmëria është raportuar në njësinë e Garantit. Edhe për SHBA ishte vendosur një dekret përshtatshmërie i quajtur "Safe Harbor", i vlefshëm deri në muajin tetor 2015 pas seancës së Këshillit të lartë të Drejtësisë UE të 6 tetorit 2015 që lidhet me çështjen C-362/14 dhe me Masën parandaluese të Garantit 22 tetor 2015.
Në mungesë të një vendimi "qendror" rreth përshtatshmërisë së nivelit të ruajtjes së të dhënave të shtetit në të cilin duan të dërgojnë të dhënat transferimi lejohet sipas një serie opsionesh.
Problemet që lidhen me mos respektimin e menaxhimit të të dhënave të ndjeshme të pacientëve, mund të arrijnë jo vetëm në rastin e procesit gjyqësor, kur pacienti tenton të gjitha rrugët për të provuar se dentisti është në gabim, por edhe në rastin e kontrollit nga Asl për të lëshuar autorizimet shëndetësore, apo në rastin e verifikimeve fiskale nga ana e Garantit. "Por problemet mund të derivojnë edhe nga vetë furnitori i shërbimit që mund, në rast kur nuk është paguar për tarifën e abonimit, të refuzojë që të bëjë të disponueshme kartelat klinike dhe faturat e arkivuara në cloud-in e tij.

Nëse profesionisti nuk ruhet paraprakisht, rrezikon më pas që të mos i përdorë më të dhënat", nënvizon av. Delli Ponti që këshillon:

Këto janë gjërat e këshillueshme që duhen dhe nuk duhen bërë:
1. Identifikoni furnitorët e shërbimit që kryejnë një trajtim të të dhënave.
2. Verifikoni besueshmërinë e furnitorit dhe të shërbimit që mundëson edhe nën profilin e sigurisë së të dhënës.
3. Verifikoni përmbajtjen e kontratës që nënshkruhet dhe të klauzolave të mundshme që lidhen me "titullarin apo pronësinë" e të dhënave dhe të përgjegjësive të mëtejshme.
4. Aty ku nuk ekziston një kontratë apo nëse në kontratë nuk janë përcaktuar këto aspekte, përpiloni ose nënshkruani një dokument të posaçëm në të cilin përcaktohen: roli i furnitorit (Përgjegjësi i trajtimit të dhënat, edhe Administratori i Sistemit, personi përgjegjës, etj.), detyra dhe përgjegjësi të palëve edhe për sa i përket raportit me pacientin, përshkrimi se si furnitori merr përsipër të trajtojë të dhënat, në veçanti udhëzime të niveleve të masave të sigurisë që titullari i trajtimit i imponon furnitorit, prezencë e mundshme e palëve të dyta apo të treta dhe garancitë mbi punën e tyre, pasojat e trajtimit të të dhënave në rastet e prishjes së marrëveshjes kontraktuale.
5. Mos firmosni pa lexuar klauzolat e përfshira në marrëveshje.
6. Mos i lini palëve të treta të menaxhojnë të dhënat tuaja por mbani një kontroll të individëve të cilëve i delegohet trajtimi.

Norberto Maccagno

Përktheu: Erjola Taga