Kur trauma dentare mund tė jetė pasojė e dhunės. Nga JAMA udhėzimet pėr trajtimin stomatologjik


|

| 18 Tetor 2017 |

Kur trauma dentare mund tė jetė pasojė e dhunės. Nga JAMA udhėzimet pėr trajtimin stomatologjik



AIO pak kohė mė parė ka hedhur propozimin pėr njė regjistėr kombėtar tė traumave infantile duke dėshmuar se dentistėt mund tė identifikojnė dhe denoncojnė situata tė keqtrajtimit. Por si tė bėjmė qė t'i dallojmė ato?
Sheela Raja, psikologe, nė njė numėr tė JAMA (Journal of the American Dental Association) ka publikuar njė artikull me udhėzime (trauma-informed care pyramid) pėr trajtimin e kėtyre pacientėve.
Raja profesoreshė e asociuar nė University of Illinois ka drejtuar njė kėrkim me njė grup mjekėsh dhe stomatologėsh pranė Departamentit tė Stomatologjisė Pediatrike tė universitetit tė saj ku bėjnė pjesė pacientė nga e gjithė zona metropolitane e Chicago-s. Viktimat e dhunės nė shtėpi mund t'i drejtohen dentistit pėr t'u kuruar, - kujton Raja. Nė 50% tė rasteve tė dhunės janė tė pranishme lezione oro-faciale ose tė kokės nė pėrgjithėsi. Kaviteti oral ėshtė edhe njė zonė shėnjestėr e dhunės seksuale te tė miturit.
Ēdo herė qė gjendemi pėrballė njė lezioni oro-facial dhe shpjegimi i ndodhisė nuk duket bindės duhet qė tė dyshojmė pėr dhunė.
Nė kėtė pikė qasja ėshtė thelbėsore, - sugjeron profesoresha Raja. Viktimat e abuzimeve zakonisht kanė mekanizma mbrojtės, zhvillojnė ankth dhe kanė tendencėn qė tė mos besojnė te qasja normale terapeutike; fakti qė i "prek", pėr tė pėrdorur njė aspirator ose instrumente tė tjera, mund tė shkaktojė kujtime obsesive traumatike.

 Pėr tė orientuar dentistin e pėrgjithshėm, Raja dhe ekipi i saj kanė krijuar njė udhėzim pėr trajtimin e "trauma-informed care pyramid" qė ndahet nė tre hapa:
Hapi 1: qasja e parė bazohen nė njė kontroll tė ngushtė tė situatės duke pėrdorur teknikėn klasike tė "tell, show, do" (flit, trego atė qė do tė bėsh dhe vepro), duke treguar sekuencėn e mundėsive terapeutike. E gjitha kjo ndihmon nė qetėsimin dhe nė krijimin e njė klime besimi.

Hapi 2: tė kuptosh efektet qė trauma ka pasur mbi shėndetin e pacientit eventualisht me bashkėpunimin e specialistėve tė tjerė; krijimi i njė rrjeti tė brendshėm profesionistėsh ose tė jashtėm me studimin qė t'i kėrkojmė nėse ėshtė e nevojshme konsulenca. Pacienti ka njė pėrjetim tė ngjarjeve stresuese nė jetė, qasja "jo gjykuese" dhe dėgjimi i tij, janė baza pėr tė pėrcaktuar bashkėpunimin terapeutik. Dentisti duhet tė ketė njė formim specifik pėr tė komunikuar nė mėnyrė tė guximshme dhe jo tė pėrfshihet emocionalisht nga historia dhe nga pėrjetimet e pacientit.

Hapi 3: vlerėsimi i pasojave tė traumės mbi shėndetin oral dhe formulimin e njė plani trajtimi stomatologjik.


Nėn kujdesin e: Davis Cussotto, stomatolog, Twitter @DavisCussotto


Pėrktheu: Erjola Taga



Pėr tė votuar duhet tė vendosni kredencialet tuaja nė Medikey
Nuk ėshtė interesantPak interesantInteresantShumė interesantEkstremisht interesant
Interesant ( 54 votim / mesatar 3 )
LOGIN


© LIFE SHPK   |   NIPT L41629010D