Nga sėmundjet metabolike jo tė transmetueshme diabeti pėrfaqėson atė me shkallė tė lartė vdekshmėrie pėr komplikimet qė sjell dhe nė shumė raste sėmundja shpesh ėshtė e fshehur dhe madje e padiagnostikuar.
Ndėr faktorėt e riskut ėshtė dhe shėndeti jo i mirė oral duke parė lidhjen midis sėmundjes periodontale dhe diabetit.
"Stomatologu duhet tė bėjė njė rrjet nė interes tė pacientit, duke e adresuar nė mėnyrėn e duhur, t'i ofrojė edukim shėndetėsor dhe tė ndajė tė dhėnat nė njė kartelė klinike online dhe me mjekun e familjes" shpjegon pėr Odontoiatria33 Angelo Raffaele Sodano referues AIO pėr Projektin e promovimit tė shėndetit oral. "Kėto janė rregullat qė pėrmban udhėzimi i Federatave Diabetologjike europiane dhe internacionale pėr tė trajtuar nė kohė diabetikėt e rinj apo pėr tė shmangur njė kompromentim pėrfundimtar tė elementeve dentare por tani duhet t'i japim njė pamje tė re dhe praktike pėr deklarimin e qėllimeve".
Pėr tė sensibilizuar qytetarėt mbi parandalimin mė 14 nėntor festohet Dita Botėrore e Diabetit por janė shumė iniciativat e organizuara pėr tė sensibilizuar pacientėt drejt kėsaj sėmundje dhe nė funksion tė parandalimit tė shėndetit oral.
Pėr tė bėrė kėtė AIO ka organizuar me rastin e Ditės sė Diabetit evente sensibilizimi si ai i mbajtur nė Napoli mė 11 dhe 12 Nėntor nė bashkėpunim me Shoqatėn Mjekė Diabetologė. "Pėrveē njė punE sensibilizuese, vazhdon Sodano, "po punojmė me AMD pėr tė krijuar njė platformė informatike qė tė lidhė tė gjithė profesionistėt qė kujdesen pėr pacientin diabetik nė mėnyrė qė tė ndajė patologjitė dhe kurat".
Rrjeti i profesionistėve tė pėrfshirė
Lufta ndaj diabetit duhet tė kalojė nga njė pėrfshirje mė e madhe e profesionistėve tė shėndetit qė duan tė punojnė bashkė dhe jo me grupe tė ndara, kujton Sodano.
Stomatologjia dhe diabetologjia bashkėpunojnė dhe identifikojnė pacientė tė prekur nga periodontologjia dhe diabeti duke vėnė nė zbatim strategji terapeutike tė pėrshtatshme. Mjeku i mjekėsisė sė pėrgjithshme kryen skrinime tė patologjive dhe bashkėpunon nė follow up, farmacisti ofron suportin e tij operativ nga diagnoza deri nė suportin e tij, infermieri kryen anamnezėn dhe sensibilizimin, higjienisti dentar kryen heqjen e gurėzave dhe pėrforcon mesazhet qė i drejtohen promovimin tė shėndetit oral.
Roli qendror i stomatologut
Stomatologu eksplorues ka detyrėn qė tė identifikojė pacientin diabetik, ta sensibilizojė dhe parandalojė, nė individė me risk apo tė sėmurė, risqet e mundshme qė vijnė nga shėndeti i keq oral, nė veēanti kundrejt periodontitit. Diabeti dhe periodontiti janė patologji tė lidhura shumė ngushtė aq sa mund tė afirmojnė se diabetiku ka tendencėn qė tė zhvillojė periodontit aq sa personi me periodontit qė tė zhvillojė diabet.
Stomatologu dhe diabetologu duhet tė rriten dhe tė formohen mbi baza tė pėrbashkėta duke rritur mundėsinė e takimit. Nevojitet njė formim i pėrbashkėt "nė dy trajtime" qė tė ndajė objektivat, mjetet dhe pritshmėritė e terapive nė zbatim", afirmon Sodano.
Rolet
Ndėr detyrat e stomatologut drejt pacientit diabetik me synim pėrmirėsimin e cilėsisė dhe tė pritshmėrive tė jetės janė ruajtja e kapacitetit mastikator pėr njė ushqyerje mė tė mirė, kontroll mė tė mirė tė faktorėve tė inflamacionit gingival/periodontal (mė pak terapi farmakologjie, mė pak rritje tė faktorėve pėrcaktues tė dekompensimit glicemik).
Stomatologu duhet tė adresojė diabetologun qė tė kryejė njė skrinim diabetologjik pėr pacientė tė cilėt ndaj njė sėmundje periodontale nuk i korrespondojnė kushteve tė familjaritetit, nė prani tė njė sasie tė vogėl tė faktorėve nxitės (tartar, higjienė e dobėt) tė shoqėruara nga njė humbje nė peshė, polyuria, polydipsia.
Diabetologu pėrballė njė pacienti duhet tė mbledhė tė dhėna pėr anamnezėn qė lidhet me shėndetin e tij oral me referim tė veēantė ndaj humbjes sė elementeve dentare, gjakrrjedhjes gingivale, halitosis.
"Thelbėsor ėshtė dialogu midis diabetologut dhe stomatologut duke favorizuar njė fluks informacionesh nė dy drejtime", thotė Sodano duke nėnvizuar se si njė platformė informatike e zakonshme mund tė jetė pėrcaktuese pėr tė favorizuar kėtė.
Norberto Maccagno