A janė cigaret elektronike tė dėmshme pėr shėndetin periodontal? Pėrgjigjja nga njė kėrkim i huaj


|

| 2 Shkurt 2018 |

A janė cigaret elektronike tė dėmshme pėr shėndetin periodontal? Pėrgjigjja nga njė kėrkim i huaj

Lara Figini


Pėrdorimi i cigareve elektronike (e-cigs) ėshtė rritur ndjeshėm vitet e fundit nė tė gjithė botėn, nė mėnyrė tė veēantė te tė rinjtė, por fatkeqėsisht vetėm njė numėr i kufizuar studimesh nė literaturė kanė shqyrtuar kėtė tematikė tė efektit potencial toksik tė tymit elektronik nė shėndetin oral (Harrison dhe Hicklin, 2016, Roubhia et al, 2016, Sundar et al, 2016).

Cigaret elektronike (e-cigs) janė tė pėrbėra nga njė element metalik nxehės nė njė guaskė ēeliku tė paoksidueshėm, nga njė fishek, njė nebulizator (pluhurues) dhe njė bateri. Elementi nxehės avullon njė solucion qė pėrmban njė pėrzierje tė substancave kimike ndėr tė cilat nikotinė dhe aditivė / humektantė tė tjerė, njė agjent glikol - propilenik, glicerinė / glicerol. Nė treg janė tė pranishėm qindra agjentė tė ndryshėm aromatizues me shije frutash, karameli etj. Nė aerosolin e e-cig pėrveē pėrqendrimit tė nikotinės, qė mund tė rregullohet subjektivisht por qė mund edhe tė rritet (deri nė 24 mg), ka edhe substanca tė tjera tė shumta kimike, ndėr tė cilat aldehide (si karbonilet), metale tė rėnda (nikel, krom), grimca metalike / shumė tė vogla / nanogrimca dhe nitrosaminat specifike tė duhanit si diacetil, 2,3-pentanione dhe acetoin (gjalpi) (Cheng, 2014; Kosmider et al, 2014). Por fatkeqėsisht ėshtė sinjalizuar njė mungesė e pėrgjithshme e mbikėqyrjes nė prodhimin dhe komercializimin e kėtyre e-liquid/ e-juices (Lisko et al, 2015), prandaj ekzistojnė shqetėsime domethėnėse pėr sa i pėrket pastėrtisė dhe jotoksicitetit tė ingredientėve tė pėrdorur nė cigaret elektronike. Sipas njė rishikimi tė publikuar nė Oral Disease nė Nėntor 2017, pėrdorimi i e-cig dhe/ose i nikotinės sė thithur bashkė me substanca tė ndryshme kimike aromatizuese mund tė kontribuojė nė patogjenezėn e sėmundjeve periodontale dhe pulmonare.

Autorėt e kėtij rishikimi kanė kėshilluar data baza si PubMed (National Library of Medicine), Google Scholar, Scopus, EMBASE, MEDLINE (OVID) dhe Web of Knowledge duke kujtuar studimet qė kanė vlerėsuar efektet e e-cig nė shėndetin periodontal dhe pulmonar. Janė pėrfshirė tė gjithė studimet mbi argumentin in vivo, in vitro, tė kryera te kafshėt dhe case report (raporte tė rasteve). Nga ky rishikim ėshtė zbuluar se pėrdorimi i cigareve elektronike dhe i nikotinės sė thithur ēon nė inflamacion nė nivel oral, duke ērregulluar pėrgjigjet riparuese tė organizmit, sidomos duke interferuar nė diferencimin e miofibroblasteve. Kjo mund tė ndikojė nė kapacitetin e tyre shėrues tė plagėve duke zvogėluar kapacitetin e kontraktimit tė plagės dhe duke favorizuar lėshimin e ndėrmjetėsve tė shumtė pro-inflamacionit. E-cig dhe agjentėt e saj aromatizues, bashkė me ndėrveprimet e tyre kimike me nikotinėn, mund tė prodhojnė efekte tė dėmshme nė ligamentin periodontal, nė qelizat staminale dhe nė fibroblastet gingivale pėr shkak tė gjenerimit tė aldehideve dhe karbonileve. Aerosoli i gjeneruar nga cigaret elektronike gjeneron carbonylation proteinik tė matriksit ekstraqelizor duke krijuar dėmtime tė ADN-sė dhe tė plakjes qelizore.


Nėn kujdesin e: Lara Figini, Koordinatore Shkencore e Odontoiatria33


Pėr mė tepėr:
• Harrison R, Hicklin D Jr (2016). Electronic cigarette explosions involving the oral cavity. J Am Dent Assoc 147: 891-896.
• Rouabhia M, Park HJ, Semlali A, Zakrzewski A, Chmielewski W, Chakir J (2016). E-cigarette vapor induces an apoptotic response in human gingival epithelial cells through the caspase-3 pathway. J Cell Physiol doi:10.1002/jcp.25677.
• Sundar IK, Javed F, Romanos GE, Rahman I (2016). E-cigarettes and flavorings induce inflammatory and pro-senescence responses in oral epithelial cells and periodontal fibroblasts. Oncotarget 7: 77196-77204.
• Chen EY, Sun A, Chen CS, Mintz AJ, Chin WC (2014). Nicotine alters mucin rheological properties. Am J Physiol Lung Cell Mol Physiol 307: L149-L157.
• Kosmider L, Sobczak A, Fik M etal (2014). Carbonyl compounds in electronic cigarette vapors: effects of nicotine solvent and battery output voltage. Nicotine Tob Res 16: 1319-1326.
• Lisko JG, Tran H, Stanfill SB, Blount BC, Watson CH (2015). Chemical composition and evaluation of nicotine, tobacco alkaloids, pH, and selected flavors in E-cigarette cartridges and refill solutions. Nicotine Tob Res 17: 1270-1278.
• Recent updates on electronic cigarette aerosol and inhaled nicotine effects on periodontal and pulmonary tissues. F Javed, SV Kellesarian, IK Sundar, GE Romanos, I Rahman. Oral Disease nov 2017 23, 1052-1057


Pėrktheu: Erjola Taga



Pėr tė votuar duhet tė vendosni kredencialet tuaja nė Medikey
Nuk ėshtė interesantPak interesantInteresantShumė interesantEkstremisht interesant
Interesant ( 59 votim / mesatar 3 )
LOGIN


© LIFE SHPK   |   NIPT L41629010D