Bruksizmi, ėshtė pėrcaktuar si lėvizje e pavullnetshme e nofullės, e cila karakterizohet nga kėrcėllimi dhe shtrėngimi i dhėmbėve dhe shprehet nė dy fenotipe cirkadiane:
Bruksizmi i gjumi t(SB), i cili ndodh gjatė gjumit;
Bruksizmi i zgjuar (AB), i cili ndodh gjatė gjendjes sė zgjimit.
Klinikisht, ndikimi i SB varion nga dėmtimi minimal deri nė atė mė tė rėndė nė sistemin stomatogjenatik, i cili pėrfshin konsumimin e dhėmbėve, dhimbje nė muskujt pėrtypės, dhimbje nė nyjen temporomandibulare dhe traumė periodontale (Brancher et al., 2020).
Nė dekadat e fundit, pėr fat tė keq, bruksizmi ėshtė bėrė gjithnjė e mė i shpeshtė tek fėmijėt dhe adoleshentėt dhe pėrhapja e tij nė fėmijėri ndryshon nga 3 nė 49% (Melo et al., 2019).
Por cilėt janė faktorėt predispozues ose faktorėt qė shoqėrohen me bruksizmin foshnjor gjatė gjumit?
Ērregullimet e gjumit mund tė ndikojnė nė fizikun, sjelljen dhe funksionimin njohės tė fėmijėve, pėrdorimi i tepėrt nė pajisjet elektronike i ekspozon fėmijėt nė dritėn blu, e cila mund tė ndryshojė ritmin qarkullues, duke ushtruar njė ndikim tė drejtpėrdrejtė nė cilėsinė e gjumit (Becker et al., 2015).
Privimi i gjumit dhe nevoja pėr adaptim ēojnė nė rritjen e niveleve tė kortizolit (njė hormon i prodhuar nė situata tė ndryshme, duke pėrfshirė stresin), duke predispozuar pėr bruksizmin natėn SB si njė mėnyrė pėr tė lehtėsuar tensionin e pėrditshėm (Bortoletto et al., 2017).
Disa studime tė literaturės raportojnė se fėmijėt qė nuk u pėlqen tė luajnė sport janė mė tė prirur ndaj disomnisė (ērregullimit tė gjumit), ankthit, stresit dhe zakoneve tė dėmshme, tė tilla si kafshimi i thonjve dhe kafshimi i objekteve (lapsa, stilolapsa, etj.).
Tipologjia e kėrkimit dhe modaliteti i analizės
Nė njė studim kryq sektorial, botuar nė "Oral Disease" nė maj 2021, autorėt hulumtuan lidhjen midis ērregullimeve tė gjumit dhe bruksizmit tė mundshėm tė gjumit (SB) tek fėmijėt nga tetė deri nė dhjetė vjeē, me dalje tė dhėmbėve tė pėrzier.
Prindėrit / kujdestarėt e 739 nxėnėsve tė shkollės nė Brazil iu pėrgjigjėn njė pyetėsori socio-demografik.
U pėrdorėn gjithashtu shkalla e ērregullimit tė gjumit tė fėmijėve dhe shkalla e energjisė cirkadiane.
Zakonet parafunksionale u vlerėsuan duke pėrdorur Testin Ekzaminues Orofacial Nordik.
U krye analiza e regresionit logjistik shumė variabėl dhe u pėrdor njė grafik i drejtpėrdrejtė aciklik nė modelin statistikor.
Rezultate
Prevalenca e bruksizmit SB tė mundshėm gjatė natės ishte 9.1% nė pėrgjithėsi dhe 58.6% tek fėmijėt me shqetėsime tė gjumit.
Karakteristikat e mėposhtme u gjetėn tė jenė tė lidhura nė mėnyrė tė konsiderueshme me SB tė mundshėm:
prindėr / kujdestarė tė pamartuar (paqėndrueshmėria familjare);
zakone parafunksionale;
mos luajtja e sporteve;
ērregullim i tranzicionit gjumė-zgjim (SWTD);
pėrgjumje gjatė ditės (EDS).
Konkluzione
Nga tė dhėnat e kėtij studimi, tė cilat duhet tė konfirmohen nė studime tė tjera tė ngjashme, mund tė konkludohet se shfaqja e njė bruksizmi tė mundshėm nė gjumė ndikohet nga statusi martesor i prindėrve / kujdestarėve (mungesa e qetėsisė familjare), nga zakonet parafunksionale, nga mungesa e ērregullimeve tė sportit dhe gjumit (SWTD dhe EDS).
Implikimet klinike
Ky hulumtim mund tė kontribuojė nė planifikimin e politikės publike nė nivelin e shkollės pėr tė parandaluar ērregullimet e gjumit dhe pėr tė ndihmuar nė uljen e prevalencės sė bruksizimit tė natės tek fėmijėt.
Pėr mė shumė informacion:
Becker SP, Langberg JM, Byars KC (2015). Advancing a biopsychosocial and contextual model of sleep in adolescence: a review and introduction to the special Issue. J Youth Adolesc 2015;44:239-70.
Bortoletto CC, Salgueiro M da CC, Valio R et al. The relationship between bruxism, sleep quality, and headaches in schoolchildren. J Phys Ther Sci 2017;29:1889-92.
Brancher LC, Cademartori MG, Jansen K et al. Social, emotional, and behavioral problems and parent-reported sleep bruxism in schoolchildren. J Am Dent Assoc 2020;151:327-33.
Melo G, Duarte J, Pauletto P et al. (2019). Bruxism: an umbrella review of systematic reviews. J Oral Rehabil 2019;46(7):666-90.
Tiago Ribeiro Leal, Larissa Chaves Morais de Lima, Matheus Franēa Perazzo, Érick Tįssio Barbosa Neves, Saul Martins Paiva, Jśnia Maria Serra-Negra, Fernanda Morais Ferreira, Ana Flįvia Granville-Garcia. Influence of the practice of sports, sleep disorders and habits on probable sleep bruxism in children with mixed dentition. Oral Dis 2021 May 13. doi:10.1111/odi.13917