Njė pėrmbledhje sistematike e botuar nė JAMA Network ka analizuar strategjitė parandaluese qė lidhen me shėndetin oral dhe nė veēanti kariesin dentar te tė rinjtė 5-17 vjeē, dhe ka arritur nė pėrfundimin se xheli dhe suplementet pėrmbajtje fluori, por edhe llaku dhe izoluesit me fluor ndihmojnė nė uljen e rrezikut pėr zhvillimin e kariesit dentar dhe pėrmirėsojnė shėndetin oral.
"Fėmijėt dhe adoleshentėt janė mė vunerabėl ndaj problemeve tė shėndetit oral qė shpesh shkaktohen nga kariesi dentar pėr shkak tė baktereve qė ngjiten nė dhėmbė tė cilat metabolizojnė sheqernat pėr tė prodhuar acid, i cili me kalimin e kohės demineralizon strukturėn e dhėmbėve duke shkaktuar shqetėsim dhe dhimbje", tregon autori kryesor i studimit Roger Chou nga Universiteti i Shėndetit dhe Shkencės nė Oregon nė Portland, duke shpjeguar se studimi u krye pėr t'i dhėnė Task Forcės sė Shėrbimeve Parandaluese tė Shteteve tė Bashkuara (USPSTF) informacion dhe rekomandime tė dobishme pėr zbatimin e strategjive dentare te fėmijėt dhe adoleshentėt. Pėr kėtė qėllim, kėrkuesit morėn nė konsideratė tre databaza tė tė dhėnave mjekėsore (MEDLINE, Cochrane Database of Systematic Reviews dhe Cochrane Central Register of Controlled Trials) duke pėrzgjedhur studimet e skriningut dentar tė kryera nė mjediset e kujdesit parėsor pa pasur nevojė pėr njė specialist dentar. U pėrfshinė gjithashtu edhe ndėrhyrjet parandaluese si kėshillimi i sjelljes, referimet klinike dhe mjekimet/trajtimet parandaluese qė nuk kėrkonin miratim mjekėsor. Tre rishikime sistematike, ndėr tė cilėt 54 studime nga 53 botime (20,648 pjesėmarrės) dhe 23 punime individuale (15,026 pjesėmarrės) plotėsuan kriteret e pėrfshirjes dhe metaanaliza e tė dhėnave tregoi se suplementet e fluorit, veēanėrisht nė rajonet me ujė tė pa fluorizuar, kanė status tė ulėt socio-ekonomik ose ngarkesa e rėndė e kariesit, shkaktojnė probleme tė vogla dentare. Edhe pse, rezultatet mė tė mira nė lidhje me vijnė nga xheli, llaku dhe izoluesit me pėrmbajtje fluori tė pėrshkruara nga dentisti, me sealantėt nė krye tė renditjes sė efektivitetit.
"Megjithėse tė dhėnat e ekzaminuara nuk janė tė mjaftueshme pėr tė arritur nė konkluzione tė qėndrueshme, ndėrhyrjet qė pėrfshijnė pėrdorimin e suplementeve tė fluorit, xhelit, llakut dhe izoluese janė tė gjitha tė lidhura, megjithėse nė njė masė tė ndryshueshme, me njė pėrmirėsim tė shėndetit oral dhe njė reduktim tė rrezikut tė zhvillimit tė kariesit dentar te fėmijėt dhe adoleshentėt", pėrfundon Chou.
JAMA 2023. Doi: 10.1001/jama.2023.20435
http://doi.org/10.1001/jama.2023.20435