A duhet përdorur aspirina përpara një ndërhyrje kirurgjikale stomatologjike?

Vitet e fundit stomatologu gjendet gjithnjë e më shpesh që t'i duhet të kryejë ndërhyrje kirurgjike te pacientët në terapi kronike me aspirinë. Aspirina është përgjithësisht e përdorur si analgjezik, për uljen e temperaturës dhe si agjent antiinflamator.

Por ka edhe veprimin e pakthyeshëm si frenues i grumbullimit të trombociteve, duke filluar nga 1 orë pasi është gëlltitur dhe ky efekt mbaron me jetën e dobishme të trombociteve (7-10 ditë). Kur trombocitet frenohen hemostaza kryesore ndodh me vështirësi më të mëdha, duke rritur kohën e gjakderdhjes dhe si pasojë koagulimin e gjakut.

Duke parë këto efekte, aspirina tashmë përdoret gjerësisht pra edhe në parandalimin e sëmundjeve kardiovakulare, për sëmundjen e Alzheimer-it dhe në disa lloje kanceri. Ja pse pacientët në terapi kronike me aspirinë janë gjithnjë e më shumë dhe stomatologut i duhet gjithnjë e më shpesh që të drejtojë problematika të gjakderdhjes së shumtë dhe vështirësive të hemostazës pas ndërhyrjeve kirurgjike. Por çfarë duhet bërë atëherë në këto raste: të ndalohet përdorimi i aspirinës ditët përpara ndërhyrjes apo jo? Në këtë pikë duhet pranuar se mbretëron një konfuzion i plotë: ka nga ata që nuk e ndalojnë, ka nga ata që e ndalojnë vetëm ditën kur do të kryhet ndërhyrja, disa e ndalojnë disa ditë më parë, disa shumë ditë më para ndërhyrjes, me rreziqet që lidhen për shëndetin e pacientit.

Por çfarë është më e mira për pacientin?

Në një studim të fundit të publikuar në "Oral Surgery Oral Medicine Oral Pathology Oral Radiology", është kryer një rishikim sistematik me metaanalizë për të përcaktuar nëse aspirina duhet të ndërpritet përpara një ekstraksioni. Autorët kanë kryer një rishikim të literaturës botërore në gjuhën angleze dhe kineze të të gjitha studimeve të randomizuara të kontrolluara (RCT) dhe të studimeve të kontrolluara jo të randomizuara (CT) që kanë krahasuar heqjen e një dhëmbi të kryer te pacientët në terapi kronike me aspirinë me ato që janë kryer te pacientë pa terapi kronike me aspirinë. Artikujt e përfshirë në fund të rishikimin kanë qenë 10 (3 RCT dhe 7 CT).

Rezultatet e kësaj meta-analize kanë treguar që rreziku i një hemorragjie pas operacionit është dukshëm më i madhe se te pacientët në terapi më aspirinë (rreziku relativ [RR] ¼ 2,46; 95% interval i besueshëm [CI]: 1,45-4,81) por koha e gjakderdhjes (BT) nuk është shumë e ndryshme mes dy grupeve (diferenca mesatare e standardizuar [SMD] ¼ 0,63; IC 95%: 0,04-1,31).

Nuk ka të dhëna të sigurta që koha e gjakderdhjes apo shkalla e hemorragjisë janë më të zgjatura te pacientët me terapi me aspirinë për një kohë të gjatë, prandaj, për mirëqenien e pacientit, është mirë që përpara një ndërhyrjeje kirurgjikale stomatologjike të mos ndërpritet aspirina. Prandaj përdoren mbështetje alternative për të mbajtur një hemostazë të duhur si p.sh., përdorimi i garzave hemostatike, agjentë anti-fibrinolitik, tamponë fibroin etj... Në këtë mënyrë shmangen risqet për shëndetin e pacientit që lidhen me ndalimin e barit.