Glukokortikoidet. Kur është i nevojshëm administrimi shtesë i tyre

Pacientët në terapi afatgjatë me barna glukokortikoide (LTGC) mund të jenë të rrezikuar për kriza mbiveshkore për shkak të shtypjes së boshtit hipotalamik-hipofizë-adrenal, duke rezultuar në insuficiencë adrenale dytësore.

Kur pacientët me LTGC afatgjata kërkojnë trajtim dentar për infeksione odontogjene ose procedura kirurgjikale dentoalveolare ose maksilomandibulare, stresi kirurgjik ose kushtet patologjike mund të rezultojnë në rritje të kortizolit dhe nëse kërkesa shtesë për glukokortikoidet nuk plotësohet, mund të ndodhë një krizë adrenale e cila klasikisht manifestohet si jostabilitet hemodinamik akut jospecifik.

Megjithatë, rreziku për krizë mbiveshkore gjatë procedurave dentare në mesin e pacientëve me insuficiencë adrenale dytësore teorikisht është vlerësuar të jetë i ulët (<1 në 650,000).

Rekomandimet për administrimin suplementar të glukokortikoidit-GC përpara procedurave të vogla dentare te pacientët që marrin LTGC ndryshojnë në literaturë, duke filluar nga mungesa e nevojës për suplement deri tek administrimi i dozave të ndryshme për kohëzgjatje të ndryshme.

Tipologjia e kërkimit dhe modaliteti i analizës

Në një studim, që do të publikohet së shpejti në "Journal of the American Dental Association", autorët u përpoqën të vërtetonin hipotezën se plotësimi rutinë me glukokortikoide është i panevojshëm gjatë procedurave të vogla kirurgjikale orale nën anestezi lokale.

270 pacientë u përzgjodhën në mënyrë rastësore dhe u ndanë në 3 grupe (ndarja 1:1:1):

Në grupin I morën pjesë pacientët në terapi me glukokortikoidë-LTGC afatgjatë që iu nënshtruan ndërhyrjeve të vogla orale me plotësim paraprocedural glukokortikoid-GC (Grupi Standard/Grupi I);
Në grupin II morën pjesë pacientët që merrnin LTGC të cilët iu nënshtruan një operacioni të vogël oral pa plotësim paraprocedural GC (Grupi i Kontrollit të Brendshëm/Grupi II);
Në grupin III morën pjesë pacientët që nuk merrnin LTGCdhe iu nënshtruan procedurave të vogla të kirurgjisë orale (Grupi i Kontrollit të Jashtëm/Grupi III).

U hetuan gjithashtu ndryshimet në parametrat hemodinamikë dhe shpeshtësia e ngjarjeve të padëshiruara midis 3 grupeve. Te grupet e terapisë afatgjatë me glukokortikoide (Grupet I dhe II) u vlerësua gjithashtu lidhja midis stresit paraprocedural dhe dhimbjes procedurale me efektet anësore periprocedurale.

Rezultatet

Nuk u gjetën ndryshime klinike të rëndësishme në parametrat hemodinamikë midis 3 grupeve të hulumtuara. Autorët gjetën gjithashtu efekte anësore të ulëta periprocedurale në të 3 grupet e kombinuara (n=1).

Konkluzionet

Nga të dhënat e këtij studimi, të cilat duhet të konfirmohen edhe në punime të tjera të ngjashme, mund të konkludohet se te pacientët me terapi afatgjatë me glukokortikoide (për indikacione të ndryshme nga pamjaftueshmëria primare mbiveshkore), procedurat e vogla kirurgjikale orale elektive mund të kryhen në mënyrë të sigurt vetëm me dozën e tyre ditore të glukokortikoideve kur gjendja e tyre mjekësore është e optimizuar.

Prandaj, suplementet shtesë të glukokortikoideve duken të panevojshme për procedurat e vogla dentare.

Për më shumë informacion:

Akilesh Ramasamy, Balasubramanian Madhan. Steroid supplementation before minor oral surgical procedures in patients taking long-term glucocorticoids. A triple-blinded, randomized, placebo-controlled trial. J Am Dent Assoc 2023:S0002-8177(23)00002-8.