Roli i ushqimit në zhvillimin e kancerit oral

Kanceri oral prek kryesisht meshkujt duhanpirës dhe zhvillohet tek gjuha, gingivat, dyshemeja e gojës dhe faringu. Në shumicën e rasteve paraqitet me anë të karcinomës skuamoqelizore.

A. D'Alessandro, A. Barone, A. Aggio, M. Giannoni

Kanceri oral prek kryesisht meshkujt duhanpirës dhe zhvillohet tek gjuha, gingivat, dyshemeja e gojës dhe faringu. Në shumicën e rasteve paraqitet me anë të karcinomës skuamoqelizore. Duhani, edhe nëse përtypet, dhe alkooli paraqesin faktorët kryesorë të rrezikut. Megjithatë, edhe ushqimi ka një rëndësi të madhe, qoftë sepse disa mangësi në ushqyerje mund të kenë një efekt pro-kancerogjen, qoftë sepse një gjendje e mirë e të ushqyerit lidhet me një vdekshmëri dhe sëmundshmëri më të vogël postoperative dhe pas radio dhe kemioterapisë. Objektivi për pacientin është që të arrijë dhe të mbajë peshën e duhur trupore, duke patur parasysh që tepricat ponderale lidhen me një frekuencë më të lartë të t'u përsëritur. Për këtë arsye, ushqimi per os i jepet pacientëve që mund të ushqehen me ushqime natyrore ose të formuluara. Kur kjo nuk është e mundur, të ushqyerit enteral (UE) është zgjidhja e parë në prani të transiteve dhe përthithjes së ruajtur të zorrëve. Ndërsa, të ushqyerit parenteral përdoret kur nuk është në gjendje të mirë aparati i tretjes, por lidhet me komplikacione më të larta.
Përsa i përket rolit të ushqimeve në patogjenezën e neoplazive orale, veçanërisht tek neoplazitë e gjuhës dhe të ezofagut lidhen me mungesën e zinkut, i cili rrit nivelet e cikloksigenase - 2 (COX-2), që lidhet më pas me hiperplazinë. Një model diete si për shembull dieta mesdhetare përveç avantazheve që sjell në shëndetin e njeriut në përgjithësi dhe për shëndetin kardiak në veçanti, ushtrohen edhe një rol mbrojtës tek neoplazitë orale. Duhet theksuar, në fakt, që vaji është më mirë të përdoret i pagatuar duke qenë se konsumi i lartë i ushqimeve të skuqura përbën një faktor nxitës në fillimin e neoplazive orale, të faringut dhe ezofagut. E njëjta gjë vlen edhe për ushqimet e ziera në përgjithësi: studimet e kryera nga viti 1995 deri në vitin 2002 në Uruguai, tek numri i lartë i kampionëve të marrë, ka treguar efektin favorizues të shfaqjes së karcinomës me qeliza skuamoze të epitelit oral dhe atij të faringut, me shumë mundësi i lidhur me gatimet në temperatura shumë të larta dhe me llojet e veçanta që shtohen gjatë gatimit të ushqimit.
Edhe në Spanjë, ku neoplazitë orale paraqesin një nga problemet më të mëdha të shëndetit publik, studimi i parë i kryer nga viti 1996 deri në vitin 1999, ka treguar një lidhje të anasjelltë të konsumit të frutave dhe perimeve (me ngjyrë të gjelbër, të verdhë) dhe neoplazive oro-faringeale, veçanërisht tek duhanpirësit dhe ata që pinë alkool.

Artikulli i plotë gjendet në seksionin Të ndryshme nga dentistria në Download Center.

Përktheu: Valbona Spahia