Barna gjatë shtatzënisë. Edhe dentisti duhet të jetë i kujdesshëm

Shtatzënia shoqërohet me ndryshime të shumta fiziologjike që përfshijnë ndër të tjera sistemet kardiovaskulare, respiratore, gastrointestinale, renale dhe ata hematik, çrregullime që potencialisht mund të ndikojnë farmakokinetikën e medikamenteve të marra; megjithatë disa barna mund të kenë një efekt teratogjenik. Edhe pse përshkrimet e kryera në fushën e kurimit oral janë përgjithësisht të sigurta për femrat shtatzëna, mund të këshillohen disa truke ose ndryshime. Kanë folur Aviv Ouanounou dhe Daniel Haas, të fakultetit të stomatologjisë në Universitetin e Torontos, në faqet e "British Dental Journal", duke mundësuar një seri udhëzimesh praktike dhe të dobishme.

Barnat më shumë të përdorur nga dentistët janë anestetikët lokalë. Ata që administrohen me adrenalinë janë përgjithësisht të konsideruar të sigurt për femrat shtatzëna, duke menduar që kryhet një aspirim parandalues për të minimizuar riskun e infeksioneve aksidentale intravaskulare që do të çonin në arritjen e përqendrimeve të tepërta të anestetikëve në gjak. Lidokaina dhe prilokaina mund të konsiderohen ndër anestetikët lokalë më të sigurt për një paciente shtatzënë; në veçanti lidokaina konsiderohet zgjidhja ideale për shkak të përqendrimit më të ulët të kërkuar (2%). Sipas Food and drug administration (Fda), mepivakaina, artikaina dhe bupivakaina janë zgjedhje më pak të përshtatshme. Ndër përgatitjet lokale, lidokaina duhet zgjedhur ndaj benzokainës. Edhe nëse doza të larta adrenaline, si ato të përdorura në trajtimin e hipotensionit mund të rezultojnë problematike, përqendrimi shumë i ulët i përgatitjeve të përdorura në stomatologji me vështirësi janë në gjendje që të ushtrojnë efekte në fluksin e gjakut uterin. Përdorimi i tyre me anestetikët lokal kryen një rol përfitues në reduktimin e përthithjes sistemike, duke ndihmuar pra në minimizimin eventual të toksicitetit, megjithatë adrenalina rrit kohëzgjatjen e efekteve të anestetikëve dhe redukton gjakrrjedhjen në vendin e administrimit.

Ouanounou dhe Haas kujtojnë se duhet ti shmangim femrës gjatë shtatzënisë që të vuajë dhimbjen me origjinë dentare dhe kur paraqitet një simptomatologji e dhimbshme është e nevojshme të identifikojmë shkakun dhe ta eliminojmë. Nëse kërkohet një trajtim i simptomës, trajtimi me analgjezikë në praktikën stomatologjike është përgjithësisht i sigurt.
Principi që përdoret më gjerësisht është paracetamoli që Fda e konsideron si zgjedhjen më të mirë për sa i përket sigurisë dhe që nuk lidhet me teratogjenetikën. Autorët e rishikimit citojnë se disa studime të kohëve të fundit kanë lidhur përdorimin e paracetamolit në shtatzëni me një rritje të riskut te fëmija për të zhvilluar Çrregullim nga deficiti i vëmendjes me hiperaktivitet (Adhd). Dozimi maksimal i udhëzuar është 4 g në ditë, i fraksionuar në doza nga 500-1000 mg çdo 4 orë. Rekomandohet në fakt një kujdes më i madh në përdorimin e Barnave antiinflamatore josteroide (Fans) që në semestrin e parë dhe të dytë, ndërsa në tre muajt e fundit duhet të shmangen plotësisht. Një kujdes analog rekomandohet në përshkrimin e opiateve që duhet të jenë në dozë të ulët dhe duhet të merren për një kohë të shkurtër.
Si rregull i përgjithshëm, antimikrobikët që përdoren në stomatologji janë konsideruar të sigurt, me përjashtim të tetraciklinës apo derivateve të saj.
Së fundmi, siç i ndodh pacientëve të shumtë edhe femrat gjatë shtatzënisë mund të kenë frikë dhe ankthe që lidhen me praktikat stomatologjike dhe veçanërisht nëse janë të forta, justifikojnë administrimin e qetësuesve për të minimizuar risqet që lidhen me stresin. Më të zakonshmit janë oksidi i diazotit dhe benzodiazepinat: i pari, meqenëse nuk është vlerësuar nga Fda konsiderohet i sigurt për femrat shtatzëna ndërsa benzodiazepinat duhet të evitohen sepse përdorimi i tyre është lidhur me keqformime të fetusit.

Adelmo Calatroni

Për më tepër: Ouanounou A, Haas DA. Drug therapy during pregnancy: implications for dental practice. Br Dent J. 2016 Apr 22;220(8):413-7.

Përktheu: Erjola Taga