Shenja klinike orale të leucemisë akute

Roli i stomatologut

Nga Figini Lara

Leucemia është një tumor shumë i përhapur, i renditur i nënti në Shtetet e Bashkuara, i barabartë me 3,7% nga të gjithë tumoret e diagnostikuar. Leucemia është një term i përgjithshëm që rigrupon një tërësi çrregullimesh hematologjike malinje që derivojnë nga qelizat staminale hematopoietike dhe që karakterizohen nga proliferimi i çorganizuar i qelizave neoplastike.

Historikisht leucemitë klasifikoheshin në 4 kategori kryesore në bazë të qelizës së gjakut (mieloide versus limfoide) dhe të karakteristikave të sëmundjes (akute në krahasim me atë kronike).

Blerjet e kohëve të fundit të llojit molekular, histomorfologjik dhe gjenetik kanë çuar në një klasifikim të ri të Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSh) (Blood, 2016 Maj 19; 127/20:2391-405) për leucemitë akute (AL) shumë më komplekse. AL çon në anemi, trombocitopeni dhe neutropeni.

Shenjat sistemike të anemisë përfshijnë mungesë të frymëmarrjes, lodhje dhe zbehje. Neutropenia mund të shkaktojë temperaturë dhe infeksione dhe trombocitopenia mund të provokojë gjakrrjedhje spontane, ekimozë dhe petekie.

Dentistëve në përgjithësi i mësohet se në një numër domethënës pacientësh me diagnozë të fundit të leucemisë akute (NDAL), mund të paraprihet mbi bazën e shenjave orale.

Tipologjia e kërkimit dhe mënyra e analizimit
Në një studim të publikuar në JADA Qershor 2018, autorët kanë përcaktuar frekuencën e shenjave orale te pacientët në të cilët ishte diagnostikuar së fundmi leucemia akute, duke vlerësuar dhe aspektet hematologjike.

Katër dentistë specialistë kanë kryer teste klinike orale në 263 pacientë me NDAL. Një modul me të dhëna i standardizuar është përdorur për të përcaktuar dhe regjistruar praninë ose mungesën e shenjave orale të leucemisë, patologjive dentare klinikisht të dukshme dhe të numrit hematik.

Rezultatet
Në bazë të rezultateve të këtij studimi është parë se shenjat orale të leucemisë janë shfaqur në 30.8% të pacientëve me NDAL. Vetëm 5,7% e pacientëve kanë manifestuar trashje gingivale (GE). 64% e pacientëve të ekzaminuar ka referuar që t'i nënshtrohet asistencës shëndetësore orale të rregullt por pavarësisht kësaj 33,7% e këtyre individëve tregonte shenja klinike të patologjive dentare në krahasim me 55,3% të grupit të pacientëve që në fakt nuk i nënshtrohet kontrolleve të rregullta shëndetësore orale.

Vetëm 18,6% e pacientëve kishin vlera hematologjike të tilla që të parandalonin çfarëdo lloj trajtimi stomatologjik me përjashtim të manovrave të urgjencës shëndetësore orale.

Konkluzione
Pak më pak se 31% e të rriturve me NDAL manifeston, sipas të dhënave të studimit, shenja të vetme orale ose një kombinim të më shumë shenjave të zakonshme orale. Vetëm 5,7% e pacientëve ka manifestuar trashje të gingivave, "shenja dalluese" e AL.

Përafërsisht në 1 nga 8 pacientë është zbuluar gjakrrjedhje orale, në 1 pacient nga 10 kanë rezultuar petekie orale dhe një numër i vogël i infeksioneve orale akute. Në total 16,7% e individëve me NDAL paraqet shenja klinike të dukshme: GE, gjakrrjedhje gingivale ose një kombinim i më shumë shenjave. Në 18,6% të pacientëve situata sistemike kishte rezultuar e tillë sa që ishte i nevojshëm një transfuzion i pllakëzave të gjakut duke kufizuar trajtimet stomatologjike vetëm me kura emergjente.

Pothuajse gjysma e pacientëve të ekzaminuar do të kërkonte një profilaksi me antibiotikë të përshtatshme para një ndërhyrje kirurgjikale invazive.

Implikimet klinike
Dentistët nuk duhet domosdoshmërish të presin që të zbulojnë shenja orale që shfaqen në rastet e leucemisë NDAL, si GE. Pasi pacientët posedojnë diagnozën e leucemisë akute, dentistëve i takon detyra që të ekzaminojnë me kujdes zgavrën e gojës që të mund të përjashtojnë - ose në të kundërt të sinjalizojnë - patologjitë orale dhe dentare që lidhen me leuceminë.

Për më tepër:
Watson E, Wood RE, Maxymië WG, Schimmer AD. Prevalence of oral lesions in and dental needs of patients with newly diagnosed acute leukemia. J Am Dent Assoc 2018 Jun;149(6):470-80.

Përktheu: Erjola Taga