Ndėrkohė qė diagnoza e parakohshme dhe progreset nė terapinė onkologjike pėr fėmijėt vazhdojnė tė pėrmirėsohen, komplikacionet orale mbeten njė shkak i rėndėsishėm i lėvizshmėrisė dhe vdekjes sė mundshme. Pasi kanė vizituar, kontrolluar dhe trajtuar zgavrėn e gojės sė mijėra fėmijėve me leucemi ose tumore solide pėr mė shumė se 25 vjet, profesoreshat Elena Bardellini dhe Alessandra Majorana tė Universitetit tė Studimeve nė Brescia kanė pėrkufizuar njė aspekt tė ri tė mukozitit oral gjatė kimioterapisė.
Mukoziti oral (MO) ėshtė njė nga komplikacionet me efektet mė tė mėdha negative te fėmijėt qė marrin terapinė antitumorale. Progreset e fundit nė kuptueshmėrinė e mekanizmit tė tij patologjik indikojnė qė MO ėshtė pasojė e njė serie ngjarjesh biologjike dinamike dhe interaktive qė pėrfshijnė epitelėt dhe nėnmukozėn nė pėrgjigje ndaj agjentėve stomatotoksikė. Njė seri faktorėsh si regjimet e trajtimit, kohėzgjatja e trajtimit, intensiteti i dozės, cilėsia dhe sasia e pėshtymės influencojnė riskun individual tė mukozitit.
"Megjithatė mukoziti oral nė disa raste mund tė manifestohet edhe nė mungesė tė toksicitetit farmakologjik, pra nė kushte stresi psikologjik qė lidhet me refluksin gastro-ezofageal joeroziv", - thotė profesoreshė Elena Bardellini.
Kėrkimi tregon qė pjesa mė e madhe e pacientėve me refluks gastro-ezofageal joeroziv shpesh vuajnė edhe nga ankthi, depresioni ose ērregullime tė tjera emotive. Nė gjendjen aktuale, etiologjia dhe patogjeneza e kėtij refluksi mbeten pak tė qarta. Fėmijėt qė i nėnshtrohen kimioterapisė ndonjėherė manifestojnė dhimbje faringeale dhe vėshtirėsi nė gėlltitje (disfagia).
Ashtu siē sjellin dhe nė publikimin e fundit tė grupit tė Universitetit tė Brescia nė Journal of Paediatric Hematology Oncology, kėto fėmijė paraqesin njė ndryshim specifik tė mukozės orale me njė aspekt opaleshent tė pėrzier, qė shkakton dhimbje dhe kufizime nė hapjen e gojės. Ky aspekt karakteristik varet nga njė reagim mbrojtės nė veprimin e dhimbshėm tė gėlltitjes, qė i bėn qė tė shtrėngojnė dhėmbėt gjatė gjithė ditės. Shtrėngimi i zgjatur i dhėmbėve shkakton edemė tė mukozės orale, me hiperkeratozė. Gjurmėt e dhėmbėve janė tė dukshme nė mukozėn orale dhe te gjuha, qė krijon ēarje.
"Gjatė ekzaminimit oral tė fėmijėve tė shtruar nė repartin e hemato-onkologjisė pediatrike tė ASST-Spedali Civili di Brescia", - vijon profesoreshė Elena Bardellini - "kėto pacientė tė veēantė mbyllin sytė dhe mbledhin shpatullat, qoftė si reagim mbrojtės ndaj dhimbjes faringeale qoftė si refuzim psikologjik ndaj shtrimit nė spital. Tė gjithė kėta elemente konfigurojnė njė entitet preciz tė akronimit "COMEDY" (Clenching Oral Mucositis Eyes Dysphagia)."
"Njohja e modelit COMEDY", - afirmon profesoreshė Alessandra Majorana - "te fėmijėt qė i nėnshtrohen kimioterapisė do t'i vijė nė ndihmė drejtimit tė trajtimit drejt njė kombinimi tė terapisė konvencionale pėr refluksin dhe psikoterapinė pėr tė lehtėsuar depresionin dhe ankthin, tė shoqėruar nga pėrdorimi i agjentėve tė veshjes sė mukozės orale dhe barnave anti-inflamatore pėr tė reduktuar dhimbjen orale. Nė fund njohja e kėtij modeli tė mukozitit dhe tė karakteristikave tė tij do tė ēojė nė pėrmirėsimin e menaxhimit tė fėmijės gjatė kimioterapisė duke pėrmirėsuar cilėsinė e jetės sė vetė fėmijės."
Pėrktheu: Valbona Spahia