Shtimi i tumoreve të gojës dhe mungesa e kurave stomatologjike

Si t’i mësojmë auto-diagnostikimin pacientëve

Janë në rritje tumoret e zgavrës së gojës, me rreth 5% të prekur çdo vit dhe 43.000 raste të reja, ndër të cilët gjithmonë e më shumë të rinj (40%). Një ndër shkaqet është para së gjithash një diagnozë e vonë që vetvetiu provokon 8.000 vdekje më shumë në vit dhe një përqindje që arrin 63% të tumoreve të zbuluar në fazë të avancuar. Më pas mungesa e vizitave stomatologjike e regjistruar nga raporti i fundit i ISTAT, është shkaktuar në 85% të rasteve nga kosto të konsideruara shumë të larta. Kjo temë është diskutuar në Romë në Kongresin e 23-të Kombëtar të Collegio dei Docenti Universitari di Discipline Odontostomatologiche me një Simpozium dedikuar temës së tumoreve malinj të zgavrës së gojës.

"Numri global i rasteve të reja është në rritje dhe mbijetesa në pesë vjet mbetet aktualisht akoma e ulët," - ka deklaruar profesoresha Antonella Polimeni, Drejtoreshë e Departamentit Kokë - Qafë në Poliklinikën Umberto I, Universiteti La Sapienza në Romë dhe Presidente e Kongresit. "Për të ndërhyrë në trendit e incidencës është e nevojshme të bashkojmë energjitë më të mira në parandalim, diagnostikim të hershëm dhe në trajtimin multispecialist. Figura specialiste e odonto-stomatologut," - vijon Antonella Polimeni, - "mbulon rolin e 'eksploratorit' në bllokimin e menjëhershëm, jo vetëm të faktorëve të riskut karcinogjen por edhe të lezioneve prekanceroze apo tashmë neoplastike në fazën fillestare."
Ndër faktorët kryesorë të riskut të tumorit të zgavrës së gojës, ishin para së gjithash duhani dhe alkooli në 80% të rasteve dhe në 20% të rasteve ishin nga higjiena e keqe orale, nga një pozicionim jo korrekt i protezave dentare, nga një dietë e varfër me fruta e perime apo nga një infeksion i Papillomavirus (HPV), ky i fundit seksualisht i transmetueshëm.

"Megjithatë ky lloj tumori," - shton me unanimitet "Tumor Board" i projektit MoMax (Mjekësia Orale dhe Maksilo-Faciale) i Poliklinikës Umberto I e Universitetit La Sapienza në Romë, përbërë nga Prof. Giorgio Pompa, Prof. Umberto Romeo dhe Prof. Valentino Valentiti, - "me një shtim në kundër tendencë krahasuar me karcinomat e tjera, numri i përgjithshëm i të cilave po ulet, duhet të jetë te të parët që duhet të diagnostikohen, pikërisht për "thjeshtësinë" me të cilën është e mundur të njihen simptomat që ndezin dritën e alarmit."
MoMax përfaqëson "task forcën" e parë spitalore në Itali, e menduar për të gjurmuar në kohë të hershme tumoret e zgavrës së gojës. Në Qendër operojnë në mënyrë sinergjike specialitete të ndryshme: patolog oral, protezist, kirurg maksilo-facial, otorinolaringolog, radioterapist, onkolog, radiolog e psikolog.
Gjatë simpoziumit ekspertët e MoMax kanë rënë dakord për t'i këshilluar pacientëve 5 veprime të thjeshta autodiagnostikuese pasi janë hapi i parë për identifikimin e karcinomës së zgavrës orale:

1. Nxirrni gjuhën jashtë sa më shumë të jetë e mundur dhe kontrolloni me një garzë edhe anash edhe në pjesën e prapme të gjuhës për prezencën e mundshme të njollave të bardha në rozë. Prekni gjuhën dhe kontrolloni nëse ka nyje apo gunga.
P.S.: gjuha është pjesa më e prekur nga kanceri oral te jo duhanpirësit.

2. Vijoni të "testoni" faqet dhe buzët për të ndjerë nëse ka nyje dhe të verifikoni prezencën e njollave të bardha apo rozë...

3. Vlerësoni dyshemenë e gojës njëkohësisht me dy gishta, një nga poshtë dhe tjetri nga lart (si në foto) dhe verifikoni prezencën e gungave apo nyjeve.

4. Kontrolloni qiellzën për të ndjerë gunga apo nyje dhe për pjesë të mundshme të buta të qiellzës.

5. Prekni zonën e qafës dhe të gojës për të ndjerë nyjet limfatike që mund të jenë "spiuni" i një infeksioni apo i diçkaje më serioze.

Alarme të tjerë të tumorit të zgavrës së gojës

Ndër simptomat që mund të ndjekin prezencën e një tumori të zgavrës së gojës janë dhembje dhe djegie me natyrë të panjohur e vazhdueshme edhe te buzët, goja apo fyti, gjakrrjedhje apo mpirje në brendësi të gojës, dhimbje fyti që nuk shërohet apo ndjesi e prezencës së një trupi të huaj në gojë, vështirësi ose dhimbje gjatë përtypjes apo gëlltitjes, ndryshim i zërit, dhimbje veshësh, plagë apo pllakëza të kuqe ose të bardha në rozë që rrjedhin gjak dhe vonojnë të shërohen si edhe rritje e vështirësisë për një përtypje korrekte.
Në prezencë të njërës prej këtyre simptomave stomatologët duhet t'i rekomandojnë pacientit që t'i drejtohen një specialisti të zgavrës orale për ekzaminime më të detajuara.

Përktheu: Erjola Taga